मत्तय 7
1 कोणलेच दोषी ठरावु नका, म्हणजे देव तुमले दोषी ठरावनार नही.
‘Do not judge and you will not be judged.
2 ज्याप्रकारमा तुम्हीन न्याय करशात, त्याच प्रकारमा देव तुमना न्याय करी, अनी ज्या मापघाई तुम्हीन मोजीन दिशात. त्याच मापघाई तुमले मोजीन देवामा ई.
For, just as you judge others, you will yourselves be judged, and the standard that you use will be used for you.
3 तुना डोयामाधलं मुसळ न दखता आपला भाऊना डोयामाधलं कुसळ कशाले दखस?
Why do you look at the speck of sawdust in your friend’s eye, while you pay no attention at all to the plank of wood in yours?
4 किंवा तुना डोयामाधलं कुसळ माले काढु दे हाई आपला भाऊले तु कसं सांगस? दख, तुना डोयामा तर मुसळ शे.
How will you say to your friend “Let me take out the speck from your eye,” when all the time there is a plank in your own?
5 अरे ढोंगी, पहिले तुना डोयामाधलं मुसळ काढी टाक म्हणजे तुना भाऊना डोयामाधलं कुसळ काढाकरता तुले स्पष्ट दखाई.
Hypocrite! Take out the plank from your own eye first, and then you will see clearly how to take out the speck from your friend’s.
6 जे पवित्र शे ते कुत्रासले देऊ नका, अनी मोती डुकरसनासमोर टाकू नका, टाकशात तर त्या आपला पायखाल चेंदतीन अनी पल्टीसन तुमले फाडतीन.
‘Do not give what is sacred to dogs; they will turn and maul you. Do not throw your pearls before pigs; they will trample them underfoot.
7 मांगा म्हणजे तुमले भेटी, शोधा म्हणजे तुमले सापडी, ठोका म्हणजे तुमनाकरता उघडाई जाई;
Ask, and it will be given to you; search, and you will find; knock, and the door will be opened to you.
8 कारण जो कोणी मांगस त्याले भेटस, जो शोधस, त्याले सापडस अनी जो कोणी दार ठोकस त्यानाकरता उघडाई जास.
For the person who asks receives, the person who searches finds, and to the door will be opened to the person who knocks.
9 आपला पोऱ्यानी जर भाकर मांगी तर तो त्याले दगड दि?
Who among you, when their child asks them for bread, will give them a stone,
10 अनी मासा मांगा तर त्याले साप दि, तुमनामा असा कोणता बाप शे?
or when they ask for a fish, will give them a snake?
11 जर तुम्हीन वाईट राहीसन बी आपला पोऱ्यासले चांगलं काय ते देवाणं तुमले समजस, तर ज्या तुमना स्वर्गना देवबाप जोडे मांगतस, त्यासले तो कितल्या चांगल्या वस्तु अनं देणग्या दि?
If you, then, wicked though you are, know how to give good gifts to your children, how much more will your Father who is in heaven give what is good to those who ask him!
12 यामुये लोकसनी तुमनासंगे जसं वागाले पाहिजे अशी तुमनी ईच्छा शे. तसं तुम्हीन बी त्यासनासंगे वागा, कारण मोशेना नियमशास्त्र अनी संदेष्टा, हाईच शिकाडतस.
‘Do to others whatever you would wish them to do to you; for that is the teaching of both the Law and the prophets.
13 धाकला दरवाजातीन मजारमा जा; कारण नाशकडे जावाना दरवाजा मोठा शे, अनं रस्ता पसरट शे, अनी त्यानामातीन जाणारा बराच शेतस;
Go in by the small gate. The road that leads to destruction is broad and spacious, and many go in by it.
14 पण जिवनकडे जावाना दरवाजा, अनी रस्ता छोटा शे. अनं ज्यासले तो सापडस त्या थोडाच शेतस.
For the gate is small, and the road narrow, that leads to life, and there are few who find it.
15 खोटा संदेष्टासपाईन संभाळीन राहा, कारण त्या मेंढरसना रूपमा येतीन, पण त्या मझारतीन क्रुर लांडगा शेतस.
‘Beware of false teachers – people who come to you in the guise of sheep, but at heart they are ravenous wolves.
16 तुम्हीन त्यासले त्यासना फळवरतीन वळखशात, कारण काटासना झाडवरतीन द्राक्ष अनं रिंगनीना झाडवरतीन अंजिर काढतस का?
By the fruit of their lives you will know them. Do people pick grapes from thorn bushes, or figs from thistles?
17 त्याचप्रमाणे चांगला झाडले चांगलं फळ येस अनं वाईट झाडले वाईट फळ येस.
So, too, every sound tree bears good fruit, while a worthless tree bears bad fruit.
18 चांगला झाडले वाईट फळ येस नही, अनं वाईट झाडले चांगलं फळ येस नही.
A sound tree cannot produce bad fruit, nor can a worthless tree bear good fruit.
19 ज्या-ज्या झाडले चांगलं फळ येस नही ते प्रत्येक झाड तोडीसन अग्नीमा टाकामा येस.
Every tree that fails to bear good fruit is cut down and thrown into the fire.
20 यामुये तुम्हीन त्यासले त्यासना फळवरतीन वळखशात.
So it is by the fruit of their lives that you will know such people.
21 माले प्रभुजी, प्रभुजी म्हणनारा सर्वासना स्वर्गना राज्यमा प्रवेश व्हई अस नही; तर जो मना स्वर्गना पिताना ईच्छाप्रमाणे वागस त्याना प्रवेश व्हई.
Not everyone who says to me “Master! Master!” will enter the kingdom of heaven, but only he who does the will of my Father who is in heaven.
22 न्यायना दिनले बराचजन माले सांगतीन, प्रभुजी-प्रभुजी आम्हीन तुना नावतीन संदेश दिधा, तुना नावतीन भूतं काढात, अनी तुना नावतीन मोठमोठला चमत्कार करात नही का?
On that day many will say to me “Master, Master, was not it in your name that we taught, and in your name that we drove out demons, and in your name that we did many miracles?”
23 तवय मी त्यासले स्पष्ट सांगसु की, मनी अनी तुमनी कधीच ओळख नव्हती; अहो पापीसवन मनापाईन दूर व्हा.
And then I will say to them plainly “I never knew you. Go from my presence, you who live in sin.”
24 जो कोणी मनं हाई वचन ऐकीसन त्यानाप्रमाणे वागस तो एक शहाणा माणुसना मायक ठरी; त्यानी आपलं घर खडकवर बांध;
‘Everyone, therefore, who listens to this teaching of mine and acts on it may be compared to a prudent person, who built their house on the rock.
25 मंग पाऊस पडना, पूर वना, वारा बी सुटना, अनी त्या घरले लागना; तरी ते घर पडनं नही, कारण त्याना पाया खडकवर बांधेल व्हता.
The rain poured down, the rivers rose, the winds blew and beat on that house, but it did not fall, for its foundations were on the rock.
26 त्याचप्रमाणे जो कोणी मनं वचन ऐकीसन त्यानाप्रमाणे वागस नही तो एक मुर्ख माणुसना मायक ठरी; त्यानी आपलं घर वाळूवर बांधं,
Everyone who listens to this teaching of mine and does not act on it may be compared to a foolish person, who built their house on the sand.
27 मंग पाऊस पडना, पुर वना, वारा बी सुटना, अनं त्या घरले लागना तवय ते लगेच पडीसन त्याना नाश व्हयना.
The rain poured down, the rivers rose, the winds blew and struck against that house, and it fell with a great crash.’
28 येशुनी आपलं बोलनं बंद करावर अस व्हयनं की, त्या लोके त्यानं शिक्षण ऐकीन थक्क व्हई गयात;
By the time that Jesus had finished speaking, the crowd was filled with amazement at his teaching.
29 कारण तो शास्त्री लोकेसनामायक नही तर पुरा अधिकार त्यालेच शे, असा शिकाडी राहींता.
For he taught them like one who had authority, and not like their teachers of the Law.
