< Pend-nesihetler 6 >
1 I oghlum, eger dostunggha borun bolghan bolsang, Yat kishining qerzini töleshke qol bériship wede bergen bolsang,
Hijo mío, si saliste fiador por tu prójimo, Si empeñaste tu palabra a un extraño,
2 Eger öz sözüngdin ilin’ghan bolsang, Öz wedeng bilen baghlinip qalsang,
Si te enredaste con tus palabras, Y quedaste atrapado con los dichos de tu boca,
3 U yéqiningning qoligha chüshkenliking üchün, Amal qilip özüngni uningdin qutquz — Derhal yéqiningning yénigha bérip, özüngni kemter tutup [shu ishtin] xaliy qilishini ötünüp sora.
Haz esto ahora, hijo mío, y líbrate. Ya que caíste en las manos de tu prójimo: Vé, humíllate e importuna a tu prójimo.
4 Jeren shikarchining qolidin qutulushqa tirishqandek, Qush owchining qolidin chiqishqa tirishqandek, Qutulmighuche uxlap yatma, Hetta ügdep arammu alma.
No concedas sueño a tus ojos, Ni adormecimiento a tus párpados.
Líbrate como gacela de la mano [del cazador], Como un ave de la trampa.
6 I hurun, chömülining yénigha bérip [uningdin ögen], Uning tirikchilik yollirigha qarap dana bol.
Mira a la hormiga, oh perezoso, Observa sus caminos y sé sabio,
7 Ularning bashliqi, emeldari, hökümdari yoq bolsimu,
La cual, sin tener jefe, Ni gobernador, ni soberano,
8 Lékin ular yazda yilning éhtiyaji üchün ash topliwalidu, Hosul peslide ozuq teyyarliwalidu.
Prepara en el verano su comida. En el tiempo de la cosecha guarda su sustento.
9 I hurun, qachan’ghiche uxlap yatisen? Qachan ornungdin turisen?
¿Hasta cuándo estarás acostado, oh perezoso? ¿Cuándo te levantarás de tu sueño?
10 Sen: — Birdem köz yumuwalay, birdem uxliwalay, Birdem qolumni qoshturup yétiwalay, — deysen.
Un rato duermes, otro dormitas, Un rato cruzas los brazos y descansas.
11 Lékin uxlap yatqanda, miskinlik qaraqchidek kélip séni basidu, Yoqsulluq xuddi qoralliq bulangchidek hujumgha ötidu.
Te llega la miseria como un vagabundo, Y tu necesidad como un hombre armado.
12 Erzimes, peyli buzuq adem hemmila yerde yalghan éytip, peslikni sözleydu.
Hombre depravado es el hombre inicuo, Que anda en la perversidad de su boca,
13 U köz qisip, Putliri bilen ishare qilip, Barmaqliri bilen körsitidu;
Guiña con un ojo, menea los pies, Hace señas con los dedos.
14 Könglide aldamchiliqla yatidu, U daim rezillikning koyida bolidu, Hemmila yerde jédel-majira tériydu.
En su corazón hay perversidades, Maquina maldades, y continuamente busca rencillas.
15 Shunga uninggha békitilgen balayi’qaza uni tuyuqsiz basidu, U biraqla dawalighusiz yanjilidu.
Por tanto, su calamidad vendrá de repente. Súbitamente será quebrantado y no habrá remedio.
16 Perwerdigar nepretlinidighan alte nerse bar, Berheq, yette nerse Uninggha yirginchliktur.
Seis [cosas] aborrece Yavé, Y aun siete repugna su alma:
17 Ular bolsa, Tekebburluq bilen qaraydighan köz, Yalghan sözleydighan til, Bigunahlarning qénini töküzidighan qol,
Ojos altivos, boca mentirosa, Manos que derraman sangre inocente,
18 Suyiqest oylaydighan köngül, Yamanliq qilishqa téz yügüreydighan putlar,
Corazón que maquina planes perversos, Pies presurosos para correr al mal,
19 Yalghan sözleydighan saxta guwahchi, Burader-qérindashliri arisigha bölgünchilik salghuchi kishidur.
Testigo falso que habla mentiras, Y el que enciende discordias entre sus hermanos.
20 I oghlum, atangning emrige emel qil; Anangning körsetmisidin chiqma.
Hijo mío, guarda el mandamiento de tu padre, Y no abandones la instrucción de tu madre.
21 Ularning sözini qelbingge téngip, Ularni boynunggha marjandek qilip ésiwal.
Átalos continuamente a tu corazón, Enlázalos en torno a tu cuello.
22 Yolgha chiqqiningda ular séni yétekleydu, Uxlighiningda ular séni saqlaydu, Uyqudin oyghan’ghiningda ular séni xewerlendüridu.
Cuando camines, te guiarán. Cuando duermas, te protegerán. Hablarán contigo al despertar.
23 Chünki [Xudaning] permani yoruq chiragh, Uning muqeddes qanuni nurdur; Terbiyening tenbihliri bolsa hayatliq yolidur.
Porque el mandamiento es lámpara, La enseñanza es luz Y camino de vida las reprensiones de la instrucción.
24 Ular séni buzuq xotundin saqlighuchi, Yat xotunning shérin sözliridin yiraq qilghuchidur.
Te guardarán de la mala mujer, De la blandura de la boca de la mujer extraña.
25 Uning guzellikige könglüngni baghlimighin, Uning qash-köz oynitishi séni esirge almisun.
No codicies en tu corazón su hermosura, Ni dejes que te cautive con sus párpados.
26 Chünki buzuq ayallar tüpeylidin ademler bir parche nan’ghimu zar bolidu, Yat ademning [zinaxor] ayali bolsa kishining qimmetlik jénini özige ow qiliwalidu.
Porque si la prostituta busca una hogaza de pan, La adúltera caza una vida preciosa.
27 Otni qoynunggha salsang, Öz kiyimingni köydürmemsen?
¿Tomará el hombre fuego en su seno, Sin que ardan sus ropas?
28 Choghning üstide dessep mangsang putungni köydürmemsen?
¿Andará un hombre sobre brasas, Sin que se quemen sus pies?
29 Bashqilarning ayali bilen bir orunda yatidighan kishi shundaq bolidu; Kim uninggha tégip ketse aqiwitidin qutulalmaydu.
Así sucederá con el que se une a la mujer de su prójimo. Ninguno que la toque quedará impune.
30 Ach qalghanda qorsiqini toyghuzush üchün oghriliq qilghan kishini bashqilar kemsitmeydu;
¿No desprecian al ladrón aunque robe Para llenar su estómago cuando tiene hambre?
31 Shundaq turuqluq u tutulup qalsa, Igisige yettini töleshke toghra kélidu; U öz öyidiki hemme nersisini tapshuridu.
Si es sorprendido, tiene que pagar siete veces Y entregar todo lo que tiene en su casa.
32 Halbuki, bashqilarning xotuni bilen zina qilghuchi uningdinmu [better bolup], tolimu ghepletliktur; Undaq qilghuchi öz-özini halak qilidu.
Pues el adúltero es hombre sin cordura, Destructor de sí mismo es el que lo hace.
33 U zexmet yeydu, shermende bolidu, Uning reswasi héch öchürülmeydu.
Heridas y deshonra hallará, Y su afrenta no será borrada.
34 Chünki künlesh oti erni derghezepke keltüridu, Intiqam alghan künide u héch rehim qilmaydu.
Porque los celos son la ira del hombre. En el día de la venganza no perdonará,
35 Tölem puli bérey désengmu u qobul qilmaydu, Herqanche sowgha-salam bersengmu uni bésiqturghili bolmaydu.
Ni aceptará algún rescate. No se aplacará aunque ofrezcas muchos regalos.