< Һекмәт топлиғучи 3 >
1 Һәр бир ишниң мувапиқ пәсли бар, асманлар астидики һәммә арзуниң өз вақтиму бар;
There is a right/correct time for everything, a time for everything that we do in this world.
2 Туғулушниң бир вақти бар, өлүшниңму бир вақти бар; Тикиш вақти бар, тикилгәнни сөкүш вақти бар;
There is a time to be born, and there is a time to die. There is a time to plant [seeds], and there is a time to harvest crops.
3 Өлтүрүш вақти бар, сақайтиш вақти бар; Бузуш вақти бар, қуруш вақти бар;
There is a time to kill [people], and there is a time to heal [people]. There is a time to tear things down, and there is a time to build things.
4 Жиғлаш вақти бар, күлүш вақти бар; Матәм тутуш вақти бар, уссул ойнаш вақти бар;
There is a time to cry, and there is a time to laugh. There is a time to mourn, and there is a time to dance [joyfully].
5 Ташларни чөриветиш вақти бар, ташларни жиғип-топлаш вақти бар; Қучағлаш вақти бар, қучағлаштин өзини тартиш вақти бар;
There is a time to throw away stones [from a field], and there is a time to gather stones [to build walls/houses]. There is a time to embrace [people], and there is a time to not embrace [people].
6 Издәш вақти бар, йоқалди дәп ваз кечиш вақтиму бар;
There is a time to search for things, and there is a time to stop searching for things. There is a time to keep/save things, and there is a time to throw things away.
7 Житиш вақти бар, тикиш вақти бар; Сүкүт қелиш вақти бар, сөз қилиш вақти бар;
There is a time to tear [our old clothes], and there is a time to mend [clothes]. There is a time to say nothing, and there is a time when we should speak.
8 Сөйүш вақти бар, нәпрәтлиниш вақти бар; Уруш вақти бар, течлиқ вақти бар.
There is a time when we should love [things that people do], and there is a time when we should hate [things that people do]. There is a time for war, and there is a time for peace.
9 Ишлигән өз ишлигинидин немә пайда алиду?
(What do people gain from all the work that they do?/It seems that people gain very little from all the work that they do [RHQ]).
10 Мән Худа инсан балилириға жүклигән, ишләп җапа тартиш керәк болған ишни көргәнмән.
I have seen the work that God has given people to do.
11 У һәр бир ишниң вақти кәлгәндә гөзәл болидиғанлиғини бекиткән; у йәнә мәңгүлүкни инсанларниң көңлигә салған; шуңа, инсан Худаниң өз һаятиға баштин ахирғичә немини бекиткәнлигини билип йәтмәстур.
God has appointed a time that is right/correct for everything to happen. He has [also] caused people to realize that there are things that will endure forever. But in spite of that, no one can completely understand everything that God has done, from the time that he starts doing things until he finishes them.
12 Инсанларға һаятида шатлиниш вә яхшилиқ қилиштин башқа әвзәл иш йоқ екән дәп билип йәттим.
I know that the best [LIT] thing for us people to do is to rejoice and to do good things [all] during the time that we are alive.
13 Шундақла йәнә, һәр бир кишиниң йейиш-ичиши, өзиниң барлиқ әҗридин һозур елиши, мана бу Худаниң соғисидур.
And I also know that everyone should eat and drink, and enjoy the work that they do. Those are things that God gives to us.
14 Худаниң қилғанлириниң һәммиси болса, мәңгүлүк болиду, дәп билимән; униңға һеч нәрсини қошушқа вә униңдин һеч нәрсини еливетишкә болмайду; Худаниң уларни қилғанлириниң сәвәви инсанни Өзидин әйминдүрүштур.
I [also] know that what God does endures forever. No one can add to what God does, and no one can take away from the things that God does. God does those things in order that people would revere him.
15 Һазир болғанлири өткәндиму болғандур; кәлгүсидә болидиған иш аллиқачан болғандур; Худа өткән ишларни сорайду.
Things that exist now have already existed previously, and things that will happen in the future have already happened previously; God causes the same things to happen many times.
16 Мән қуяш астида йәнә шу ишни көрдүмки — сорақ орнида, шу йәрдә һелиһәм рәзиллик туриду; һәққанийлиқ туруш керәк болған җайда, мана рәзиллик туриду!
Furthermore, I saw that on this earth [MTY], even in the courts where we expect judges to make right decisions about what people had done, they did many wicked [DOU] things.
17 Мән көңлүмдә: «Худа һәққаний һәм рәзил адәмни сораққа тартиду; чүнки һәр бир арзу-мәхсәт вә һәр бир ишниң өз вақти бар» — дедим.
[So] I said to myself [SYN], “God will judge [both] righteous [people] and wicked [people]; there is a time [for him to do that], because there is a time for him to do everything.”
18 Мән көңлүмдә: — Бундақ болуши инсан балилириниң сәвәвидиндур; Худа уларни синимақчи, [бу ишлар] улар өзлириниң пәқәт һайванларға охшаш екәнлигини көрүши үчүн болған, дәп ойлидим.
And regarding humans, I [also] said to myself, “God is testing us, to show us that [in one way] people are no different than animals,
19 Чүнки инсан балилириниң бешиға келидиғини һайванларғиму келиду, уларниң көридиғини охшаш болиду. Улардин алдинқиси қандақ өлгән болса, кейинкисиму шундақ өлиду, уларда охшашла бирла нәпәс бардур. Инсанниң һайванлардин һеч артуқчилиғи йоқ; чүнки һәммә иш бимәниликтур.
because what happens to people happens to animals. Animals die, and people die. We all must breathe [to remain alive]. [With regard to that], people have no advantage over animals, so I have a difficult time understanding that.
20 Уларниң һәммиси бир җайға бариду; һәммиси топа-чаңдин чиққан, һәммиси топа-чаңға қайтиду.
[People and animals] all die and are buried. We are all made of soil, and [when we die], our corpses become soil again.
21 Ким адәм балилириниң роһини билиду? У жуқуриға чиқамду, буни ким билиду? Һайванларниң роһи, у йәр тегигә чүшәмду, ким билиду?
No one knows [RHQ] for sure that when we die, our souls/spirits go up to heaven and the souls/spirits of animals go down to the place where the dead are.”
22 Шуниң билән мән инсанниң өз әҗридин һозурлинишидин артуқ иш йоқтур, дәп көрдум; чүнки мана, бу униң несивисидур; чүнки уни өзидин кейин болидиған ишларни көрүшкә ким елип келиду?
So I concluded that the best thing for [us] people to do is to be happy about the work that we do, because that is what God has given to us. I say that because no one of us [RHQ] knows what happens to us after we die.