Тарих-тәзкирә 2 32
1 Бу барлиқ ишларни вә садақәтлик әмәлләрни беҗиргәндин кейин, Асурийә падишаси Сәннахериб Йәһудаға таҗавуз қилип, қорғанлиқ шәһәрлиригә һуҗум қилип бөсүп кирип, уларни ишғал қилиш үчүн уларни қоршивалди.
Depois destas coisas e desta fidelidade, Senaqueribe, rei da Assíria, veio, entrou em Judá, acampou contra as cidades fortificadas, e pretendia ganhá-las para si mesmo.
2 Һәзәкия Сәннахерибниң кәлгәнлигини көрүп, униң Йерусалимға һуҗум қилиш нийитиниң барлиғини билгәндә,
Quando Ezequias viu que Senaqueribe tinha vindo, e que planejava lutar contra Jerusalém,
3 әмәлдарлири вә батур әзимәтлири билән шәһәр сиртидики булақ-ериқларни тосуветиш тоғрилиқ мәслиһәтләшти; улар уни қоллиди.
aconselhou-se com seus príncipes e seus poderosos homens para deter as águas das nascentes que estavam fora da cidade, e eles o ajudaram.
4 Шуниң билән нурғун кишиләр жиғилип: «Немә үчүн Асурийә падишалириға мол су мәнбәсини тепивелишиға қалдуридикәнмиз?» дәп барлиқ булақ көзлирини етивәтти вә у жут оттурисидин еқип өтидиған ериқни тосувәтти.
Então muitas pessoas se reuniram e pararam todas as nascentes e o riacho que corria pelo meio da terra, dizendo: “Por que os reis da Assíria deveriam vir, e encontrar água abundante”?
5 Һәзәкия өзини ғәйрәтләндүрүп, бузулуп кәткән сепилларни йеңибаштин оңлатти, үстигә қаравулханиларни салдурди, йәнә бир ташқи сепилму ясатти һәмдә Давут шәһиридики «Милло» қәлъәсини мустәһкәмлиди; у йәнә нурғун қурал-ярақ вә қалқанларни ясатти.
Ele tomou coragem, construiu toda a muralha que foi derrubada e a elevou até as torres, com a outra muralha do lado de fora, e fortaleceu Millo na cidade de David, e fez armas e escudos em abundância.
6 У хәлиқниң үстигә сәрдарларни тайинлиди андин уларни шәһәр дәрвазисидики мәйданға, өз алдиға жиғдуруп, уларға илһам-риғбәт берип:
Ele colocou capitães de guerra sobre o povo, reuniu-os no amplo lugar no portão da cidade e falou encorajadoramente com eles, dizendo:
7 — Ирадәңларни чиң қилип батур болуңлар, Асурийә падишасидин вә униңға әгәшкән зор қошундин қорқмаңлар яки алақзадә болуп кәтмәңлар; чүнки биз билән биргә болғучилар улар билән биргә болғучилардин көптур.
“Seja forte e corajoso. Não tenha medo ou consternação por causa do rei da Assíria, nem por toda a multidão que está com ele; pois há um maior entre nós do que com ele.
8 Униң билән биргә болғини наһайити бир инсаний әтлик биләк, халас; лекин биз билән биллә болғучи болса бизгә мәдәткар болуп, биз үчүн җәң қилғучи Худайимиз Пәрвәрдигар бардур! — деди. Хәлиқ Йәһуданиң падишаси Һәзәкияниң сөзлиригә ишинип таянди.
Um braço de carne está com ele, mas Javé, nosso Deus, está conosco para nos ajudar e travar nossas batalhas”. O povo descansou sobre as palavras de Ezequias, rei de Judá.
9 Шуниңдин кейин Асурийә падишаси Сәннахериб пүткүл күч-қошуни билән Лақиш шәһирини муһасиригә алди; шу чағда у хизмәткарлирини Йерусалимға, Йәһуданиң падишаси Һәзәкияға, шундақла Йерусалимда туруватқан барлиқ Йәһудаларға әвәтип, уларға мундақ сөзләрни йәткүзүп: —
Depois disso, Senaqueribe, rei da Assíria, enviou seus servos a Jerusalém (agora atacava Laquis, e todas as suas forças estavam com ele), a Ezequias, rei de Judá, e a todo Judá que estava em Jerusalém, dizendo:
10 «Асурийә падишаси Сәннахериб: «Йерусалим муһасирә ичидә туруқлуқ, силәр зади немигә тайинип униңда техичә туруватисиләр?
Senaqueribe, rei da Assíria, diz: “Em quem você confia, que você permanece sitiado em Jerusalém?
11 Һәзәкия силәргә: «Пәрвәрдигар Худайимиз бизни Асурийә падишасиниң чаңгилидин қутулдуриду», дәп ишәндүрүп, силәрни ачлиқ вә уссузлуқтин өлүмгә тапшурмақчи болуватмамду?
Não vos convence Ezequias a entregar-vos à morte pela fome e pela sede, dizendo: 'Javé nosso Deus nos livrará das mãos do rei da Assíria'?
12 Шу Һәзәкия Пәрвәрдигарға аталған «жуқури җайлар»ни һәм қурбангаһларни йоқ қиливәттиғу? Андин Йәһудадики вә Йерусалимдикиләргә: — «Силәр бирла қурбангаһ алдида сәҗдә қилисиләр вә шуниң үстигила хушбуй яқисиләр» дәп әмир қилған әмәсмиди?
O mesmo Ezequias não tirou os seus altos e altares e ordenou a Judá e a Jerusalém, dizendo: 'adorareis diante de um altar e nele queimareis incenso'?
13 Мениң вә мениң ата-бовилиримниң барлиқ әл хәлиқлиригә немә қилғанлиғини билмәмсиләр? Әл-жутларниң илаһ-бутлири өз зиминини мениң қолумдин қутқузушқа бирәр амал қилалиғанму?
Não sabeis o que eu e meus pais fizemos a todos os povos das terras? Será que os deuses das nações dessas terras foram de alguma forma capazes de livrar suas terras das minhas mãos?
14 Мениң ата-бовилирим үзүл-кесил йоқатқан әшу әл-жутларниң бут-илаһлириниң қайсибири өз хәлқини мениң қолумдин қутқузалиған? Ундақта силәрниң Худайиңлар силәрни мениң қолумдин қутқузаламти?
Quem estava lá entre todos os deuses daquelas nações que meus pais destruíram completamente e que poderiam livrar seu povo da minha mão, para que seu Deus pudesse livrá-lo da minha mão?
15 Силәр әнди Һәзәкияға алданмаңлар, силәрни шундақ қайил қилишиға йол қоймаңлар яки униңға ишинипму олтармаңлар; чүнки мәйли қайси әлниң, қайси падишалиқниң илаһи болсун, һеч қайсиси өз хәлқини мениң қолумдин яки мениң ата-бовилиримниң қолидин һеч қутқузуп чиқалмиди; силәрниң Худайиңлар силәрни мениң чаңгилимдин техиму қутулдурувалалмайду әмәсму? — дәйду» — деди.
Agora, portanto, não deixe Hezekiah enganá-lo nem persuadi-lo desta maneira. Não acredite nele, pois nenhum deus de nenhuma nação ou reino foi capaz de livrar seu povo da minha mão, e da mão de meus pais. Quanto menos teu Deus te livrará de minhas mãos”?
16 [Сәннахерибниң] хизмәткарлири давамлиқ йәнә Пәрвәрдигар Худани вә Униң хизмәткари Һәзәкияни һақарәтләйдиған гәпләрниму қилди.
Seus servos falaram ainda mais contra Yahweh Deus e contra seu servo Hezekiah.
17 Андин Сәннахериб техи хәт йезип, Исраилниң Худаси болған Пәрвәрдигарни һақарәтләп, заңлиқ қилип: «Худди һәр қайси әл-жутларниң илаһлири өз хәлқини мениң чаңгилимдин қутқузалмиғандәк, Һәзәкияниң Худасиму Униң хәлқини мениң чаңгилимдин қутқузалмайду» деди.
Ele também escreveu cartas insultando Iavé, o Deus de Israel, e falando contra ele, dizendo: “Como os deuses das nações das terras, que não libertaram seu povo de minhas mãos, assim o Deus de Ezequias não libertará seu povo de minhas mãos”.
18 Улар шәһәрни елиш ғәризидә Йерусалим сепилидә туруватқан хәлиқни қорқутуп, патипарақчилиққа чөмдүрүш үчүн Йәһудий тилида үнлүк товлап турди.
Eles clamaram com voz alta na língua dos judeus ao povo de Jerusalém que estava no muro, para assustá-los e incomodá-los, para que tomassem a cidade.
19 Улар Йерусалимниң Худасини худди йәр йүзидики ят хәлиқләрниң инсанниң қолида ясалған илаһлириға охшитип сөзлиди.
Falavam do Deus de Jerusalém como dos deuses dos povos da terra, que são obra das mãos dos homens.
20 Шуниң түпәйлидин Һәзәкия падиша вә Амозниң оғли Йәшая пәйғәмбәр дуа қилип асманға қарап нида қиливиди,
O rei Ezequias e o profeta Isaías, o filho de Amoz, rezaram por causa disso, e gritaram ao céu.
21 Пәрвәрдигар бир Пәриштә әвәтти, у Асурийә падишаси қошуниниң ләшкәргаһиға кирип, пүткүл батур җәңчиләрни, әмәлдалар вә сәрдарларни қоймай қиривәтти. Шуниң билән Асурийә падишаси шәрмәндә болуп өз жутиға қайтип кәтти. Өзиниң бутханисиға киргән чеғида өз пуштидин болған оғуллири уни қилич билән чепип өлтүрди.
Yahweh enviou um anjo, que cortou todos os homens poderosos de valor, os líderes e capitães do acampamento do rei da Assíria. Assim, ele voltou com vergonha para sua própria terra. Quando entrou na casa de seu deus, aqueles que saíram de seu próprio corpo o mataram lá com a espada.
22 Әнә шу тәриқидә, Пәрвәрдигар Һәзәкияни вә Йерусалим аһалисини Асурийә падишаси Сәннахерибниң вә башқа барлиқ дүшмәнләрниң чаңгилидин қутқузуп қалди вә уларни һәр тәрәптә қоғдиди.
Thus Javé salvou Ezequias e os habitantes de Jerusalém da mão de Senaqueribe, o rei da Assíria, e da mão de todos os outros, e os guiou de todos os lados.
23 Нурғун кишиләр һәдийәләрни Пәрвәрдигарға аташ үчүн Йерусалимға әкәлди, шундақла нурғун есил нәрсиләрни әкилип Йәһуда падишаси Һәзәкияға сунди; шуниңдин етиварән Һәзәкия барлиқ әл-жутларниң иззәт-һөрмитигә сазавәр болди.
Muitos trouxeram presentes a Javé para Jerusalém, e coisas preciosas para Ezequias, rei de Judá, para que ele fosse exaltado à vista de todas as nações a partir de então.
24 Шу күнләрдә Һәзәкия кесәл болуп сакратқа чүшүп қалди; у Пәрвәрдигарға тилавәт қилди вә Пәрвәрдигар сөз қилип, униңға бир мөҗизилик аламәт көрсәтти.
Naqueles dias Hezekiah estava doente terminal, e rezou a Javé; e falou com ele, e lhe deu um sinal.
25 Лекин Һәзәкия өзигә көрситилгән илтипатқа мувапиқ тәшәккүр ейтмиди; у көңлидә тәкәббурлишип кәтти. Шуңа Худаниң ғәзиви униңға вә шуниңдәк Йәһуда вә Йерусалимдикиләргә қозғалди.
Mas Hezekiah não retribuiu o benefício feito por ele, porque seu coração foi levantado. Portanto, houve ira sobre ele, Judá e Jerusalém.
26 Лекин Һәзәкия вә Йерусалимдикиләр тәкәббурлиғидин йенип өзлирини төвән тутуп жүргәчкә, Пәрвәрдигарниң ғәзиви Һәзәкияниң күнлиридә уларға чүшмиди.
However, Ezequias se humilhou pelo orgulho de seu coração, tanto ele como os habitantes de Jerusalém, de modo que a ira de Iavé não veio sobre eles nos dias de Ezequias.
27 Һәзәкияниң дунияси толиму көп, иззәт-һөрмити қәвәтла жуқури еди; у өзигә алтун, күмүч, гөһәр-яқут, хушбуй дора-дәрмәк, қалқан вә һәр хил қиммәтлик буюмларни сақлайдиған ғәзниләрни салдурди;
Hezekiah tinha riquezas e honrarias extremamente grandes. Ele se proveu de tesouros para prata, ouro, pedras preciosas, especiarias, escudos e todos os tipos de recipientes valiosos;
28 у йәнә ашлиқ, йеңи шарап вә зәйтун мейи сақлайдиған амбарларни, йәнә һәр түрлүк маллар вә падилири үчүн еғил-қотанларни салдурди.
also armazéns para o aumento de grãos, vinho novo e óleo; e barracas para todos os tipos de animais e rebanhos em dobras.
29 У өзигә шәһәрләр бена қилдурди вә нурғун қой-калиларға егә болди, чүнки Худа униңға ғайәт көп дәпинә-дуния ата қилған еди.
Moreover ele providenciou para si cidades, e possessões de rebanhos e rebanhos em abundância; pois Deus lhe havia dado abundantes possessões.
30 Һәзәкиядин ибарәт бу киши Гиһон еқининиң жуқури еқимидики суни тосуп, суни топтоғра Давут шәһириниң күнпетиш тәрипигә еқип келидиған қилған еди. Һәзәкия барлиқ қилған әмәллиридә ронақ тапти.
Este mesmo Hezekiah também parou a nascente superior das águas de Gihon, e os trouxe diretamente para o lado oeste da cidade de David. Hezekiah prosperou em todas as suas obras.
31 Һалбуки, Бабил әмирлириниң әлчилири келип Һәзәкия билән көрүшүп, Йәһуда зиминида йүз бәргән бу мөҗизилик аламәт тоғрилиқ гәп сориған чағда, униң көңлидә немә барлиғини мәлум қилишқа синимақчи, Худа уни ялғуз қалдуруп, униңдин кәтти.
However, a respeito dos embaixadores dos príncipes da Babilônia, que lhe enviaram para indagar sobre a maravilha que foi feita na terra, Deus o deixou para testá-lo, para que ele pudesse saber tudo o que estava em seu coração.
32 Һәзәкияниң қалған ишлири вә яхши әмәллири болса, мана улар «Йәһуда вә Исраил падишалириниң тарихнамиси»да, Амозниң оғли Йәшая пәйғәмбәрниң көргән вәһийлик хатирисидә пүтүлгәндур.
Agora o resto dos atos de Ezequias e suas boas ações, eis que estão escritos na visão do profeta Isaías, filho de Amoz, no livro dos reis de Judá e Israel.
33 Һәзәкия ата-бовилири арисида ухлиди; улар уни Давут әвлатлири қәбирстанлиғи егизлигидә дәпнә қилди; у өлгән чағда барлиқ Йәһуда хәлқи билән Йерусалимдикиләр униңға һөрмәт билдүрди. Униң орниға оғли Манассәһ падиша болди.
Ezequias dormiu com seus pais e eles o enterraram na subida aos túmulos dos filhos de Davi. Todo Judá e os habitantes de Jerusalém o honraram com a sua morte. Manasses, seu filho, reinou em seu lugar.
