Приповісті 22

1 Ліпше добре ім'я́ за багатство велике, і ліпша милість за срі́бло та золото.

१चांगले नाव विपुल धनापेक्षा आणि सोने व चांदीपेक्षा प्रीतीयुक्त कृपा निवडणे उत्तम आहे.

2 Багатий та вбогий стрічаються, — Господь їх обох створив.

२गरीब आणि श्रीमंत यांच्यात हे सामाईक आहे, त्या सर्वांचा निर्माणकर्ता परमेश्वर आहे.

3 Мудрий бачить лихе — і ховається, а безумні йдуть і кара́ються.

३शहाणा मनुष्य संकट येताना पाहून लपतो, पण भोळे पुढे जातात आणि त्यामुळे दुःख सोसतात.

4 Заплата покори і стра́ху Господнього, — це багатство, і слава, й життя.

४परमेश्वराचे भय नम्रता आणि संपत्ती, मान आणि जीवन आणते.

5 Терни́на й пастки́ на дорозі лукавого, а хто стереже́ свою душу, віді́йде далеко від них.

५कुटिलाच्या मार्गात काटे आणि पाश असतात; जो कोणी आपल्या जिवाची काळजी करतो तो त्यापासून दूर राहतो.

6 Привчай юнака́ до дороги його, і він, як поста́ріється, не усту́питься з неї.

६मुलाने ज्या मार्गात चालावे त्याचे शिक्षण त्यास दे, आणि जेव्हा तो मोठा होईल तेव्हा त्या मार्गांपासून तो मागे फिरणार नाही.

7 Багатий панує над бідними, а боржни́к — раб позича́льника.

७श्रीमंत गरीबावर अधिकार गाजवितो, आणि जो कोणी एक उसने घेतो तो कोणा एका उसने देणाऱ्यांचा गुलाम आहे.

8 Хто сіє кри́вду, той жа́тиме лихо, а бич гніву його покінчи́ться.

८जो कोणी वाईट पेरतो तो संकटाची कापणी करतो, आणि त्याच्या क्रोधाची काठी तूटून जाईल.

9 Хто доброго ока, той поблагосло́влений буде, бо дає він убогому з хліба свого́.

९जो उदार दृष्टीचा आहे तो आशीर्वादित होईल कारण तो आपले अन्न गरिबांबरोबर वाटून खातो.

10 Глумли́вого вижени, — й вийде з ним сварка, і суперечка та га́ньба припи́няться.

१०निंदकाला घालवून दे म्हणजे भांडणे मिटतात, मतभेद आणि अप्रतिष्ठा संपून जातील.

11 Хто чистість серця кохає, той має хороше на устах, і другом йому буде цар.

११ज्याला मनाची शुद्धता आवडते, आणि ज्याची वाणी कृपामय असते; अशांचा मित्र राजा असतो.

12 Очі Господа оберігають знання́, а лукаві слова́ Він відкине.

१२परमेश्वराचे नेत्र ज्ञानाचे रक्षक आहेत, परंतु तो विश्वासघातक्यांची वचने उलथून टाकतो.

13 Лінивий говорить: „На вулиці лев, — серед майда́ну я буду забитий!“

१३आळशी म्हणतो, “बाहेर रस्त्यावर सिंह आहे! मी उघड्या जागेवर ठार होईल.”

14 Уста коха́нки — яма глибока: на ко́го Господь має гнів, той впадає туди.

१४व्यभिचारी स्त्रियांचे तोंड खोल खड्डा आहे; ज्या कोणाच्याविरूद्ध परमेश्वराचा कोप भडकतो तो त्यामध्ये पडतो.

15 До юнако́вого серця глупо́та прив'язана, та різка карта́ння відда́лить від нього її.

१५बालकाच्या हृदयात मूर्खता जखडलेली असते, पण शिक्षेची काठी ती त्याच्यापासून दूर करील.

16 Хто тисне убогого, щоб собі́ збагати́тись, і хто багаче́ві дає, — той певно збідніє.

१६जो कोणी आपली संपत्ती वाढविण्यासाठी गरीबावर जुलूम करतो, किंवा जो धनवानाला भेटी देतो, तोही गरीब होईल.

17 Нахили своє вухо, і послухай слів мудрих, і серце зверни до мого знання́,

१७ज्ञानाची वचने ऐकून घे आणि त्याकडे लक्ष दे, आणि आपले मन माझ्या ज्ञानाकडे लाव.

18 бо гарне воно, коли будеш ти їх у своєму нутрі́ стерегти́, — хай стануть на устах твоїх вони ра́зом!

१८कारण ती जर तू आपल्या अंतर्यामात ठेवशील, आणि ती सर्व तुझ्या ओठावर तयार राहतील. तर किती बरे होईल.

19 Щоб надія твоя була в Го́споді, я й сьогодні навчаю тебе.

१९परमेश्वरावर तुम्ही विश्वास ठेवावा, म्हणून मी तुला ती वचने आज शिकवली आहेत.

20 Хіба ж не писав тобі три́чі з порадами та із знання́м,

२०मी तुझ्यासाठी शिक्षण व ज्ञान ह्यातल्या तीस म्हणी लिहिल्या नाहीत काय?

21 щоб тобі завідо́мити правду, правдиві слова́, щоб ти істину міг відпові́сти тому, хто тебе запитає.

२१या सत्याच्या वचनाचे विश्वासूपण तुला शिकवावे, ज्याने तुला पाठवले त्यास विश्वासाने उत्तरे द्यावीत म्हणून नाहीत काय?

22 Не грабу́й незамо́жнього, бо він незамо́жній, і не тисни убогого в брамі,

२२गरीब मनुष्यास लुटू नको, कारण तो गरीबच आहे, किंवा गरजवंतावर वेशीत जुलूम करू नकोस.

23 бо Господь за їхню справу суди́тиметься, і грабіжникам їхнім ограбує Він душу.

२३कारण परमेश्वर त्यांचा कैवार घेईल, आणि ज्या कोणी त्यांना लुटले त्यांचे जिवन तो लुटेल.

24 Не дружись із чоловіком гнівли́вим, і не ходи із люди́ною лютою,

२४जो कोणी एक व्यक्ती रागाने राज्य करतो त्याची मैत्री करू नकोस, आणि जो कोणी संतापी आहे त्याच्याबरोबर जाऊ नकोस.

25 щоб доріг її ти не навчи́вся, і тене́та не взяв для своєї душі.

२५तुम्ही त्याचे मार्ग शिकाल, आणि गेलात तर तुम्ही स्वतःला जाळ्यात अडकवून घ्याल.

26 Не будь серед тих, хто пору́ку дає́, серед тих, хто пору́чується за борги́:

२६दुसऱ्याच्या कर्जाला जे जामीन होतात, आणि हातावर हात मारणारे त्यांच्यातला तू एक होऊ नको.

27 коли ти не матимеш чим заплатити, — нащо ві́зьмуть з-під тебе посте́лю твою?

२७जर तुझ्याकडे कर्ज फेडण्यास काही नसले, तर त्याने तुमच्या अंगाखालून तुझे अंथरुण का काढून घ्यावे?

28 Не пересува́й віково́ї границі, яку встановили батьки́ твої.

२८तुझ्या वडिलांनी जी प्राचीन सीमा घालून ठेवली आहे, तो दगड दूर करू नकोस.

29 Ти бачив люди́ну, мото́рну в занятті своїм? Вона перед царя́ми спокійно стоятиме, та не всто́їть вона перед про́стими.

२९जो आपल्या कामात तरबेज अशा मनुष्यास तू पाहिले आहे का? तो राजासमोर उभा राहील; तो सामान्य लोकांसमोर उभा राहणार नाही.