Mmɛbusɛm 4
1 Me mma, montie me, montie agya nkyerɛkyerɛ; monyɛ aso na moanya nteaseɛ.
Sikilizeni wanangu, mafundisho ya baba yenu; sikilizeni kwa makini na mpate ufahamu.
2 Mema mo adenim a ɛkɔ anim, enti monnyaa me nkyerɛkyerɛ mu.
Ninawapa mafundisho ya maana, kwa hiyo msiyaache mafundisho yangu.
3 Meyɛ ɔbabanin wɔ mʼagya fie, meda so yɛ abadomaa na me maame di me bakorɔ no,
Nilipokuwa mvulana mdogo katika nyumba ya baba yangu, ningali mchanga na mtoto pekee kwa mama yangu,
4 ɔkyerɛkyerɛɛ me sɛ, “Ma me nsɛm nni wʼakoma mu dɛm di me nkyerɛkyerɛ so na wobɛnya nkwa.
baba alinifundisha akisema, “Yashike maneno yangu yote kwa moyo wako wote; yashike maagizo yangu na wewe utaishi.
5 Nya nyansa, nya nteaseɛ; mma wo werɛ mfiri me nsɛm anaa ntwe wo ho mfiri ho.
Pata hekima, pata ufahamu; usiyasahau maneno yangu wala usiyaache.
6 Nnya nyansa hɔ, na ɛbɛbɔ wo ho ban; dɔ no, na ɛbɛhwɛ wo so.
Usimwache hekima naye atakuweka salama; mpende, naye atakulinda.
7 Nyansa boro biribiara so; enti hwehwɛ nyansa. Ɛwom sɛ ne boɔ te sɛ wʼahodeɛ nyinaa deɛ nanso nya nteaseɛ.
Hekima ni bora kuliko vitu vyote; kwa hiyo jipe hekima. Hata ikikugharimu vyote ulivyo navyo, pata ufahamu.
8 Di no nni na ɛbɛpagya wo; yɛ no atuu, na ɛbɛhyɛ wo animuonyam.
Mstahi, naye atakukweza; mkumbatie, naye atakuheshimu.
9 Ɔde nkonimdie nhwiren hankra bɛgu wo tiri so na wama wo ahenkyɛ a ɛyɛ fɛ.”
Atakuvika shada la neema kichwani mwako na kukupa taji ya utukufu.”
10 Me ba, tie na fa deɛ meka no, na wo nkwanna bɛyɛ bebree.
Sikiliza mwanangu, kubali ninachokuambia, nayo miaka ya maisha yako itakuwa mingi.
11 Mɛkyerɛ wo nyansakwan na mede wo afa akwan a ɛtene so.
Ninakuongoza katika njia ya hekima na kukuongoza katika mapito yaliyonyooka.
12 Sɛ wonante a, wʼanammɔntuo bɛkɔ yɛɛ na sɛ wotu mmirika a, worensunti.
Utembeapo, hatua zako hazitazuiliwa; ukimbiapo, hutajikwaa.
13 Di nkyerɛkyerɛ so; na nnyaa mu bɔ ho ban yie, ɛfiri sɛ ɛyɛ wo nkwa.
Mkamate sana elimu, usimwache aende zake; mshike, maana yeye ni uzima wako.
14 Ntu wo nan nsi amumuyɛfoɔ kwan so na nnante abɔnefoɔ kwan so.
Usiuweke mguu wako katika njia ya waovu wala usitembee katika njia ya watu wabaya.
15 Kwati no, ntu kwan mfa so; dane firi so na kɔ wo baabi.
Epukana nayo, usisafiri katika njia hiyo; achana nayo, na uelekee njia yako.
16 Ɛfiri sɛ wɔntumi nna kɔsi sɛ wɔbɛyɛ bɔne; na wɔntɔ nko kɔsi sɛ wɔbɛma obi ahwe ase.
Kwa kuwa hawawezi kulala mpaka watende uovu; wanashindwa hata kusinzia mpaka wamwangushe mtu.
17 Amumuyɛsɛm yɛ wɔn aduane, na basabasayɛ yɛ wɔn nsa.
Wanakula mkate wa uovu, na kunywa mvinyo wa jeuri.
18 Teneneefoɔ kwan te sɛ adekyeɛ hann a ɛdi ɛkan, ɛkɔ so hyerɛn yie kɔduru awia ketee.
Njia ya wenye haki ni kama nuru ya kwanza ya mapambazuko, ambayo hungʼaa zaidi na zaidi mpaka mchana mkamilifu.
19 Nanso, amumuyɛfoɔ kwan te sɛ esum kabii; wɔnnim deɛ ɛma wɔsunti.
Lakini njia ya waovu ni kama giza nene; hawajui kinachowafanya wajikwae.
20 Me ba, yɛ aso ma deɛ meka; tie me nsɛm no yie.
Mwanangu, yasikilize kwa makini yale ninayokuambia; sikiliza kwa makini maneno yangu.
21 Mma ɛmfiri wʼani so, fa sie wʼakoma mu;
Usiruhusu yaondoke machoni pako, yahifadhi ndani ya moyo wako;
22 ɛfiri sɛ, ɛyɛ nkwa ma wɔn a wɔhunu ne akwahosan ma onipadua no nyinaa.
kwa sababu ni uzima kwa wale wanaoyapata na afya kwa mwili wote wa mwanadamu.
23 Ne nyinaa akyi, bɔ wʼakoma ho ban, ɛfiri sɛ, ɛno ne wo nkwa asutire.
Zaidi ya yote, linda moyo wako, kuliko yote uyalindayo, maana ndiko zitokako chemchemi za uzima.
24 Mma akontonkyesɛm mfiri wʼano; mma nkontomposɛm mmɛn wʼano koraa.
Epusha kinywa chako na ukaidi; weka mazungumzo machafu mbali na midomo yako.
25 Hwɛ wʼanim tee, na ma wʼani nkɔ deɛ ɛwɔ wʼanim no so.
Macho yako na yatazame mbele, kaza macho yako moja kwa moja mbele yako.
26 Bɔ ɛkwan tamaa ma wo nan na fa akwan a atim so.
Sawazisha mapito ya miguu yako na njia zako zote ziwe zimethibitika.
27 Mmane mfa nifa anaa benkum; twe wo nan firi bɔne ho.
Usigeuke kulia wala kushoto; epusha mguu wako na ubaya.
