Mmɛbusɛm 14
1 Ɔbaa nyansafoɔ si ne dan, nanso ɔbaa kwasea de nʼankasa ne nsa dwiri ne deɛ gu fam.
Kvinnevisdom byggjer huset sitt, men dårskap riv det ned med henderne.
2 Deɛ ne nanteɛ tene no suro Awurade, na deɛ nʼakwan kyea no bu no animtiaa.
Den som ottast Herren, fer ærleg fram, men krokvegar gjeng den som vanvyrder honom.
3 Ɔkwasea kasa ma wɔbɔ nʼakyi abaa, nanso anyansafoɔ ano bɔ wɔn ho ban.
I narrens munn er ovmods ris, men dei vise hev lipporne sine til vern.
4 Baabi a anantwie nni no, adididaka no mu da mpan, na ɔnantwie ahoɔden mu na nnɔbaeɛ pii firi ba.
Utan uksar er krubba tom, men når stuten er sterk, vert innkoma stor.
5 Ɔdanseni nokwafoɔ rennaadaa, ɔdansekurumni hwie atorɔ gu hɔ.
Ikkje lyg eit ærlegt vitne, men det falske vitne andar lygn.
6 Ɔfɛdifoɔ hwehwɛ nyansa nanso ɔnnya, nanso wɔn a wɔwɔ nhunumu nya nimdeɛ ntɛm.
Spottaren søkjer visdom, men fåfengt, men lett finn den skynsame kunnskap.
7 Twe wo ho firi ɔkwasea ho, ɛfiri sɛ, worennya nimdeɛ mfiri nʼano.
Gakk burt frå ein dåre, ei fekk du der merka lippor med kunnskap.
8 Anitefoɔ nyansa ne sɛ wɔbɛdwene wɔn akwan ho, na nkwaseafoɔ agyimisɛm yɛ nnaadaa.
Klok manns visdom er: han skynar vegen sin, men dåre-narreskapen er: dei svik seg sjølv.
9 Nkwaseafoɔ de bɔne ho adwensakyera di fɛ, na wɔn a wɔtene mu na anisɔ wɔ.
Dårar fær spott av sitt eige skuldoffer, men millom ærlege folk er godhug.
10 Akoma biara nim ɔyea ɛwɔ ne mu, na obi foforɔ rentumi ne no nkyɛ nʼanigyeɛ.
Hjarta kjenner si eigi sorg, og gleda legg ingen framand seg uppi.
11 Wɔbɛsɛe mumuyɛfoɔ efie, nanso teefoɔ ntomadan bɛyɛ frɔmm.
Gudlause folk fær sitt hus lagt i øyde, men ærlege folk ser tjeldet sitt bløma.
12 Ɛkwan bi wɔ hɔ a ɛyɛ wɔ onipa ani so, nanso ɛkɔwie owuo mu.
Mang ein veg tykkjer folk er rett, men enden på honom er vegar til dauden.
13 Ɔsereɛ mu mpo, akoma tumi di yea, na anigyeɛ tumi wie awerɛhoɔ.
Jamvel midt i låtten kjenner hjarta vondt, og enden på gleda er sorg.
14 Akyirisanfoɔ bɛnya akatua sɛdeɛ wɔn akwan teɛ, na onipa pa nso bɛnya ne deɛ.
Av åtferdi si skal den fråfalne mettast, og ein god mann held seg burte frå han.
15 Atetekwaa gye biribiara di, nanso ɔnitefoɔ dwene nʼanammɔntuo ho.
Den einfalde trur kvart ordet, men den kloke agtar på sine stig.
16 Onyansafoɔ suro Awurade na ɔdwane bɔne, nanso ɔkwasea yɛ asowuiɛ ne basabasa.
Den vise ottast og held seg frå vondt, men dåren er brålyndt og trygg.
17 Onipa a ne bo nkyɛre fuo no yɛ nkwaseadeɛ, na deɛ ɔpam apammɔne no, wɔtane no.
Bråsinna mann gjer narreverk, og meinsløg mann vert hata.
18 Ntetekwaafoɔ agyapadeɛ ne gyimie, na wɔde nimdeɛ bɔ anitefoɔ abotire.
Einfalde erver dårskap, men dei kloke fær kunnskap til krans.
19 Nnipa bɔnefoɔ bɛkoto nnipa pa anim, na amumuyɛfoɔ akoto ateneneefoɔ apono ano.
Vonde skal bøygja seg for dei gode, og gudlause ved portarne til den rettferdige.
20 Ahiafoɔ deɛ, wɔn ayɔnkofoɔ mpo mpɛ wɔn anim ahwɛ, nanso adefoɔ wɔ nnamfonom bebree.
Ein fatig vert hata av venen sin jamvel, men ein rik vert elska av mange.
21 Deɛ ɔbu ne yɔnko animtiaa yɛ bɔne, na nhyira nka deɛ ne yam yɛ ma onnibie.
Vanvyrder du næsten din, syndar du, men sæl den som ynkast yver armingar.
22 Wɔn a wɔbɔ pɔ bɔne nyera ɛkwan anaa? Nanso wɔn a wɔhyehyɛ deɛ ɛyɛ no nya adɔeɛ ne nokorɛ.
Skal ikkje dei fara vilt som finn på vondt, og miskunn og truskap timast deim som finn på godt?
23 Adwumadenyɛ nyinaa de mfasoɔ ba, na kasa hunu deɛ, ɛkɔ ohia mu.
Alt stræv fører vinning med seg, men tome ord gjev berre tap.
24 Anyansafoɔ ahonya ne wɔn abotire, na nkwaseafoɔ agyimisɛm so gyimie aba.
Rikdomen er for dei vise ei krans, men narreskapen hjå dårar er narreskap.
25 Ɔdanseni nokwafoɔ gye nkwa, nanso ɔdansekurumni yɛ ɔdaadaafoɔ.
Eit sanningsvitne bergar liv, men den som andar lygn, er full av svik.
26 Deɛ ɔsuro Awurade no wɔ banbɔ a emu yɛ den, na ɛbɛyɛ dwanekɔbea ama ne mma.
Den som ottast Herren, hev ei borg so fast, og for hans born det finnast skal ei livd.
27 Awurade suro yɛ nkwa asutire, ɛyi onipa firi owuo afidie mu.
Otte for Herren er livsens kjelda, so ein slepp undan daudesnaror.
28 Ɔman mu nnipa dodoɔ yɛ ɔhene animuonyam, nanso sɛ asomfoɔ nni hɔ a mmapɔmma no sɛe.
Mykje folk er konungs prydnad, men folkemink er hovdings fall.
29 Onipa a ɔwɔ abodwokyerɛ wɔ nteaseɛ a emu dɔ, na deɛ ne bo fu ntɛm no da agyimisɛm adi.
Langmodig mann hev mykje vit, men bråhuga mann syner narreskap.
30 Akoma mu asomdwoeɛ ma onipadua nkwa, na anibereɛ ma nnompe porɔ.
Spaklyndt hjarta er likamens liv, men ilska er ròt i beini.
31 Deɛ ɔhyɛ ahiafoɔ soɔ no bu wɔn Yɛfoɔ animtiaa, nanso deɛ ɔhunu ohiani mmɔbɔ no hyɛ Onyankopɔn animuonyam.
Trykkjer du armingen, spottar du skaparen hans, men du ærar skaparen når du er mild mot fatigmann.
32 Sɛ amanehunu ba a amumuyɛfoɔ hwe ase, nanso owuo mu mpo teneneefoɔ wɔ dwanekɔbea.
I ulukka si lyt den gudlause stupa, men den rettferdige hev trygd når han skal døy.
33 Nyansa te nteaseɛ akoma mu, na nkwaseafoɔ mu mpo, ɔyi ne ho adi.
I hjarta på den vituge held visdomen seg still, men hjå dårar ter han seg fram.
34 Tenenee pagya ɔman na bɔne yɛ animguaseɛ ma nnipa biara.
Rettferd upphøgjer eit folk, men syndi er skam for folki.
35 Ɔhene ani sɔ ɔsomfoɔ nyansani, na ɔsomfoɔ nimguaseni hyɛ no abufuo.
Kongen likar godt den kloke tenar, men harmast på den som skjemmer seg ut.
