Mmebusɛm 10
1 Salomo mmebusɛm: Ɔba nyansafo ma nʼagya ani gye, na ɔba kwasea brɛ ne na awerɛhow.
Ang mga panultihon ni Solomon. Ang anak nga maalamon makapalipay sa iyang amahan apan ang anak nga buangbuang maghatag ug kasub-anan sa iyang inahan.
2 Ɔkwan bɔne so ahonya nni bo, nanso trenee gye onipa fi owu mu.
Walay bili ang kabtangan nga naangkon pinaagi sa pagkadaotan, apan ang pagbuhat ug matarong maglikay kanimo sa kamatayon.
3 Awurade remma ɔkɔm nne ɔtreneeni na omumɔyɛfo de, ɔka nʼadepa gu.
Dili itugot ni Yahweh nga magutman ang nagbuhat kung unsa ang matarong, apan iyang pakyason ang mga tinguha sa daotan.
4 Nsa a ɛnyɛ adwuma ma onipa di hia, nanso nsiyɛfo nsa de ahonya ba.
Ang kamot nga tapulan makapahimong kabos sa tawo, apan ang kamot sa tawong kugihan makaangkon ug mga bahandi.
5 Nea ɔboaboa nnɔbae ano wɔ ahuhurubere no yɛ ɔba nyansafo na nea ɔda wɔ twabere mu no yɛ ɔba nimguaseni.
Ang maalamon nga anak magtigom sa abot sa yuta sa ting-init apan makauulaw alang kaniya kung matulog siya panahon sa ting-ani.
6 Atreneefo hyɛ nhyira kyɛw na akakabensɛm ayɛ omumɔyɛfo anom ma.
Ang mga gasa nga gikan sa Dios anaa sa ulo niadtong mga mobuhat sa matarong, apan ang baba sa daotan motabon sa kasamok.
7 Ɔtreneeni nkae yɛ nhyira, na omumɔyɛfo din bɛporɔw.
Ang tawo nga mobuhat sa matarong makapalipay kanato sa dihang maghunahuna kita mahitungod kaniya, apan ang ngalan sa daotan madunot.
8 Koma mu nyansafo tie ɔhyɛ nsɛm, na ɔkwasea kasafo hwe ase.
Kadtong adunay panabot modawat sa mga pagmando, apan ang sabaan nga buangbuang magun-ob.
9 Ɔnokwafo nantew dwoodwoo, na nea ɔfa akwan kɔntɔnkye so no ho bɛda adi.
Siya nga maglakaw sa kaligdong maglakaw nga luwas, apan ang tawong mohimo sa iyang mga dalan nga baliko, masakpan ra unya siya.
10 Nea ɔde nitan bu nʼani no de ɔhaw ba, na ɔkwasea kasafo hwe ase.
Siya nga mangidhat makapasubo, apan pagalumpagon ang sabaan nga buangbuang.
11 Ɔtreneeni anom yɛ nkwa asuti, na akakabensɛm ayɛ omumɔyɛfo anom ma.
Ang baba sa tawo nga mobuhat sa matarong mao ang tubig sa kinabuhi, apan ang baba sa daotan motabon sa kasamok.
12 Ɔtan kanyan mpaapaemu, nanso ɔdɔ kata mfomso nyinaa so.
Ang kaligutgot hinungdan sa panagbingkil, apan tabonan sa gugma ang tanang kasal-anan.
13 Wohu nyansa wɔ nhumufo anom, na abaa fata nea onni adwene akyi.
Ang kaalam makaplagan diha sa mga ngabil sa tawong adunay maayong paghukom, apan ang bunal alang sa likod sa tawong walay alamag.
14 Anyansafo kora nimdeɛ, nanso ɔkwasea ano frɛfrɛ ɔsɛe.
Ang mga tawong maalamon magtigom ug kahibalo, apan ang baba sa buangbuang nagapaduol sa kagub-anan.
15 Adefo ahonya yɛ wɔn kuropɔn a wɔabɔ ho ban, nanso ahiafo hia yɛ wɔn asehwe.
Ang bahandi sa tawong adunahan mao ang iyang lig-on nga siyudad; ang kawad-on sa kabos mao ang iyang kagub-anan.
16 Atreneefo akatua de nkwa brɛ wɔn, na nea amumɔyɛfo nya no de asotwe brɛ wɔn.
Ang bayad niadtong magbuhat kung unsa ang matarong mogiya kanila ngadto sa kinabuhi; ang ginansiya sa daotan mogiya kanila ngadto sa sala.
17 Nea otie ntetew pa no kyerɛ nkwa kwan, na nea ɔpo nteɛso no di afoforo anim yera kwan.
Adunay agianan paingon sa kinabuhi alang niadtong mosunod sa pagpanton, apan mahisalaag ang tawo nga magsalikway sa pagbadlong.
18 Nea ɔkata nitan so no yɛ ɔtorofo, na nea odi nseku no yɛ ɔkwasea.
Si bisan kinsa nga adunay tinago nga pagdumot adunay bakakon nga mga ngabil, ug si bisan kinsa nga magbutangbutang mga buangbuang.
19 Mfomso mpa ɔkasa bebree mu, na nea ɔkora ne tɛkrɛma no yɛ onyansafo.
Kung adunay daghang mga pulong, dili mawala ang kalapasan, apan siya nga nagmaampingon sa iyang isulti maalamon.
20 Ɔtreneeni tɛkrɛma yɛ dwetɛ ankasa nanso omumɔyɛfo koma nni bo.
Ang dila sa mobuhat ug matarong, lunsay nga plata; adunay gamay nga bili sa kasingkasing sa daotan.
21 Atreneefo ano ma bebree aduan, na atemmu a nkwaseafo nni nti wowuwu.
Ang mga ngabil sa tawong mobuhat kung unsa ang matarong makapahimsog sa kadaghanan, apan mangamatay ang mga buangbuang tungod kay wala silay alamag.
22 Awurade nhyira de ahonya ba, na ɔmfa ɔbrɛ mmata ne nya ho.
Ang maayong mga gasa ni Yahweh magdala ug bahandi ug walay kasakit niini.
23 Bɔneyɛ yɛ anigyede ma ɔkwasea, nanso nea ɔwɔ nimdeɛ anigye wɔ nyansa mu.
Ang pagkadaotan mao ang dula nga ginadula sa buangbuang, apan ang kaalam mao ang makapahimuot sa tawong adunay panabot.
24 Nea amumɔyɛfo suro no bɛba wɔn so; na nea atreneefo pɛ no, wɔde bɛma wɔn.
Ang kahadlok sa daotan mogukod kaniya, apan ang tinguha sa matarong igahatag.
25 Sɛ ahum no betwa mu a, amumɔyɛfo yera, nanso atreneefo gyina hɔ pintinn afebɔɔ.
Ang daotan sama sa bagyo nga molabay lang, ug mahanaw dayon, apan kadtong mobuhat kung unsa ang matarong mao ang patukoranan nga molungtad hangtod sa kahangtoran.
26 Sɛnea nsa keka ɛse, na wusiw kɔ aniwa no, saa ara na ɔkwadwofo yɛ ma wɔn a wɔsoma no.
Sama sa suka nga anaa sa ngipon ug aso sa mga mata, mao usab ang tapulan alang niadtong nagpadala kaniya.
27 Awurade suro ma nkwa tenten, nanso wotwa amumɔyɛfo nkwa so.
Ang pagkahadlok kang Yahweh makapalugway sa kinabuhi, apan ang mga katuigan sa daotan mapamubo.
28 Atreneefo anidaso de ahotɔ ba, nanso amumɔyɛfo anidaso nkosi hwee.
Ang paglaom niadtong mobuhat sa matarong mao ang ilang kalipay, apan ang katuigan sa mga daotan mapamubo.
29 Awurade kwan yɛ guankɔbea ma ɔtreneeni, nanso ɛyɛ ɔsɛe ma wɔn a wɔyɛ bɔne.
Ang dalan ni Yahweh mopanalipod niadtong adunay dungog, apan kagub-anan kini alang sa daotan.
30 Wɔrentɔre atreneefo ase da, nanso amumɔyɛfo renka asase no so.
Kadtong mobuhat sa matarong dili gayod mapukan, apan ang daotan dili magpabilin sa yuta.
31 Nyansa fi ɔtreneeni anom ba nanso tɛkrɛma a ɛdaadaa no, wobetwa akyene.
Gikan sa baba niadtong magbuhat ug matarong adunay bunga sa kaalam, apan ang bakakon nga dila pagaputlon.
32 Ɔtreneeni ano nim ade a ɛfata na omumɔyɛfo ano nim nea ɛyɛ nnaadaasɛm nko ara.
Ang mga ngabil niadtong mobuhat sa matarong nasayod kung unsa ang angayan, apan ang baba sa daotan, nasayod sila kung unsa ang tinuis.
