Mga Kawikaan 25
1 Ito ay mga karagdagan pang mga kawaikaan ni Solomon, na kinopya ng mga tauhan ni Hezekias, hari ng Juda.
Hiche ho jong hi Solomon thuchih jeng ahina nalai jin, Judah lengpa Hezekiah phat laija mihon ana jihdoh ahi.
2 Kaluwalhatian ng Diyos na ikubli ang isang bagay, pero kaluwalhatian ng mga hari na saliksikin ito.
Thugil chintup nahi Elohim Pathen loupina ahin, chule thil kholdoh kiti jong hi lengte loupina ahi.
3 Tulad ng kalangitan ay para sa taas at ang lupa para sa lalim, gayun din ang puso ng mga hari ay hindi malirip.
Vanmun jouse asandan le leiset athuh bang hin, lengte lungthim sung jeng jong koiman ahedoh joupoi.
4 Alisin ang kalawang mula sa pilak, at magagamit ng panday ang pilak para sa kaniyang kasanayan.
Dangka'a kon in atheng lou jouse ladoh jeng in, thih khengpan bel-a khen ding atah chu aneinai.
5 Gayun din, alisin ang masamang mga tao mula sa harapan ng hari, at ang kaniyang trono ay maitatatag sa pamamagitan ng paggawa kung ano ang tama.
Lengpa thutanna mun'a kon chun migilou chu potdoh sah jeng in, chutileh lengpa laltouna mun'a chu thudih kiphut det thei ding ahi.
6 Huwag mong parangalan ang iyong sarili sa harapan ng hari, at huwag kang tumayo sa lugar na nakalaan para sa mga dakilang mga tao.
Lengpa angsunga nama cham in chelut dan, chule milen ang-sunga jong kikum lut jeng hih in.
7 Mas mabuti para sa kaniya na sabihin sa iyo, “Umakyat ka rito,” kaysa sa mapahiya ka sa harapan ng marangal na tao. Kung ano ang iyong nasaksihan,
Hitia hi, “Hiche mun'a hin hung kal touvin,” tia min nahin kou masat ding chu thilpha ahi. Chule milen milal umna imacham tah'a lut jeng chu thilpha ahipoi.
8 huwag mo agad dalhin sa paglilitis. Dahil ano ang gagawin mo sa bandang huli, kapag pinahiya ka ng kapwa mo?
Nangman thilkhat namu jeng man in, kihehna-in achun lhut jeng hih in, ajeh chu nahehpa chun najou henlang jumtale chun achaina ipi nabol ding hitam?
9 Ipangatwiran mo ang kaso mo sa kapwa mo mismo, at huwag ipaalam ang lihim ng isa pang tao;
Hiche sang chun, naheng nakompa toh chun nachung chang thu seikhom lhon in lang, thuguh kiti phot midang hetsah hih in.
10 kung hindi, ang isa na nakakarinig sa iyo ay magdadala ng kahihiyan sa iyo at ng masamang balita tungkol sa iyo na hindi mabibigyang katahimikan.
Ajeh chu naseidoh'a midang khattou in jataleh aja khat chun, nahinle jumso nabep ding, chuteng namin setna chu beita lou ding ahi.
11 Ang pagsasabi ng salitang napili ng mabuti, ay katulad ng mga disenyo ng ginto na nakalagay sa pilak.
Aphatcha ki hil na chu deium tah ahi, dangka bomma kikoi sana tabang ahi.
12 Katulad ng gintong singsing o alahas na gawa sa pinong ginto ay ang matalinong pagsaway sa nakikinig na tainga.
Mithusei phatah'a ngaipa ding in, adih a kiphona hi sanakol le sana pah-jem tobang ahi.
13 Tulad ng lamig ng niyebe sa oras ng pag-aani ay ang tapat na mensahero para sa mga nagpadala sa kaniya; ipinanunumbalik niya ang buhay ng kaniyang mga amo.
Tahsan thei tah sottole sol khapa ding in, hiche sottole chu chang-at laija buhbang votjen tobang ahin; hitobang sottole hi apupa lhagao lungthim sung kido jing na ahi.
14 Tulad ng mga ulap at hangin na walang ulan ay ang taong nagmamalaki sa regalo na hindi niya binibigay.
Thilpeh khat pe-dinga kitepna neija peloupa chu, huijin apohle meilom goa julha lou tobang ahi.
15 Kapag may pagtitiis maaaring mahikayat ang isang pinuno, at ang malambot na dila ay kayang makabali ng buto.
Thoh hattah'a natoh jeh'in vaihom khat jong akithu nun jou in, o nem heova thu kiseijin gu le chang jeng jong anemsah e.
16 Kapag nakahanap ka ng pulot, kumain ka lang ng sapat— kung hindi, ang kalabisan nito, ay isusuka mo.
Khoiju naneh teng aphabep don in, ajeh chu nachim behseh ding; achaina leh naloh lhah lo ding ahi.
17 Huwag mong ilagay ang iyong paa ng napakadalas sa bahay ng iyong kapwa, maaari siyang magsawa sa iyo at kamuhian ka.
Naheng nakom in-sunga che behseh hih in, ajeh chu nahin thei chim lo ding ahi.
18 Ang taong nagdadala ng huwad na patotoo laban sa kaniyang kapwa ay katulad ng pamalo na ginagamit sa digmaan, o isang espada, o isang matalim na palaso.
Koi hileh aheng akom hehsea panga chu, galsat dinga mi koukhom le chemjam hemtah chule thalchanga kikap tobang ahi.
19 Ang taong hindi tapat na pinagkakatiwalaan mo sa oras ng gulo ay katulad ng sirang ngipin o isang nadudulas na paa.
Gim le hesoh pet'a tahsan thei lou mikhat ngansena nei hi, habeija thilkhat kipet le keng phalou tollham chon-nal tobang bep ahibouve.
20 Tulad ng tao na naghubad ng kaniyang damit sa malamig na panahon, o tulad ng suka na binuhos sa matapang na inumin, ang siyang umaawit ng mga kanta sa isang nabibigatang puso.
Mi gim hesoh pet'a lasa'a chu, phalbi dap laija mi ponsil lahpeh tobang ahi.
21 Kung nagugutom ang kaaway mo, bigyan mo siya ng makakain, at kung nauuhaw siya, bigyan mo siya ng tubig na maiinom,
Nagalmi chu agil akel teng nehding changlhah pen, chule adang achah leh don ding twi pen.
22 dahil lalagyan mo siya sa kaniyang ulo ng isang pala ng umaapoy na uling, at gagantimpalaan ka ni Yahweh.
Hitia nabol pehchu alujang dim a mei-al sunpeh nahin, natoh-ga Yahweh Pakai in kipaman napeh tei ding ahi.
23 Gaya ng katiyakan na ang hanging mula sa hilaga ay may dalang ulan, ang taong naghahayag ng mga lihim ay nagpapagalit ng mga mukha.
Sahlam khohui'in go ajuhsah jin, min adalhah nunga seisea chun lungphamo pua mi avetji ahi.
24 Mas mabuti pa na mamuhay sa sulok ng bubungan kaysa sa makibahagi sa tahanan ng babaeng palaaway.
Numei phunsi khat toh in khat'a chen khom sang in, inting vum ningkoi khat'a ichangseh a chen aphajoi.
25 Tulad ng malamig na tubig sa taong uhaw, gayun din ang mabuting balita mula sa malayong bansa.
Gam latah'a pet thupha kija chu, dangchah pet'a twi votjen kidon tobang ahi.
26 Tulad ng maruming batis o nasirang bukal ng tubig ang mabuting tao na naglalakad kasama ang masamang tao.
Mikitah khat in migilou khat pansatna ding lampi asempeh kiti chu, twisam putna le bonsan londohna twikun tobang ahi.
27 Hindi mabuting kumain ng napakaraming pulot; iyon ay parang naghahanap ng labis na karangalan.
Khoiju tamtah don jong aphapon, chule thuphalou tampi sei jong apha ahipoi.
28 Ang tao na walang pagpipigil sa sarili ay tulad ng lungsod na napasok at walang pader.
Ama le ama kitim joulou michu, khopi chimsa apal jouse kivo lhua kidalha bep ahi.
