Mithali 1
1 Mithali za Sulemani mwana wa Daudi, mfalme wa Israeli.
Izaga zikaSolomoni, indodana kaDavida, inkosi yakoIsrayeli;
2 Mithali hizi zinafundisha hekima na maarifa, kufundisha maneno ya busara,
ukwazi inhlakanipho lokulaywa, ukuqedisisa amazwi okuqedisisa,
3 ili mpate maarifa kwa ajili ya kuishi kwa kutenda wema, haki na adili.
ukwemukela ukulaya kwenhlakanipho, ukulunga, lesahlulelo, lokuqonda;
4 Mithali hizi zinatoa hekima kwa wale ambao hawakufunzwa, na kuwapa vijana maarifa na hadhari.
ukunika abangelalwazi inhlakanipho, ijaha ulwazi lengqondo.
5 Watu wenye busara wasikie na kuongeza elimu yao na watu wenye ufahamu wapate mwongozo,
Ohlakaniphileyo uzakuzwa, andise ukufunda, loqedisisayo uzazuza izeluleko,
6 kwa kuelewa mithali, misemo, vitendawili na maneno ya wenye busara.
ukuqedisisa isaga lomzekeliso, amazwi abahlakaniphileyo, lamalibho abo.
7 Hofu ya Yehova ni chanzo cha maarifa- wapumbavu hudharau hekima na nidhamu.
Ukwesaba iNkosi kuyikuqala kolwazi; izithutha ziyadelela inhlakanipho lokulaywa.
8 Mwanangu, sikia fundisho la baba yako na wala usiziache kanuni za mama yako;
Ndodana yami, zwana ukulaya kukayihlo, ungawudeli umlayo kanyoko;
9 zitakuwa kilemba cha neema katika kichwa chako na jebu zinazoning'inia kwenye shingo yako.
ngoba kuzakuba ngumqhele womusa ekhanda lakho, lemigaxo entanyeni yakho.
10 Mwanangu wenye dhambi wakikushawishi katika dhambi zao, kataa kuwafuata.
Ndodana yami, uba izoni zikuhuga, ungavumi.
11 Kama watasema, “haya tufuatae, tuvizie ili kufanya mauaji, tujifiche ili tuwashambulie watu wasio na hatia, pasipo sababu.
Uba zisithi: Hamba lathi, siyecathamela igazi, sicatshele ongelacala kungelasizatho;
12 Haya tuwameza wakiwa hai, kama kuzimu inavyowachukua wenye afya, na kuwa kama wale waangukao kwenye shimoni. (Sheol h7585)
sibaginye bephila njengengcwaba, yebo, ngokupheleleyo, njengabehlela egodini. (Sheol h7585)
13 Tutapata vitu vyote vya thamani; tutazijaza nyumba zetu vile tunavyoiba kwa wengine.
Sizathola yonke impahla eligugu, sigcwalise izindlu zethu ngempango.
14 Weka vitu vyako kwetu; tutakuwa na mfuko moja kwa pamoja.”
Phosela inkatho yakho phakathi kwethu; sonke sibe lesikhwama semali sinye.
15 Mwanangu, usitembee katika njia moja pamoja nao; usiruhusu mguu wako kugusa katika mapito yao;
Ndodana yami, ungahambi lazo endleleni; unqande unyawo lwakho emkhondweni wazo.
16 miguu ya hukimbilia mabaya na huharakisha kumwaga damu.
Ngoba inyawo zazo zigijimela ebubini, ziphangisa ukuchitha igazi.
17 Kwa kuwa haina maana kumtegea ndege mtego wakati ndege anaona.
Isibili, imbule lendlalelwa ize phambi kwamehlo aloba yiyiphi inyoni.
18 Watu hawa huvizia kujiua wenyewe—wanatega mtego kwa ajili yao wenyewe.
Lalaba bacathamela igazi labo, bacatshele imiphefumulo yabo.
19 Ndivyo zilivyo njia za kila ambaye hupata utajiri kwa udhalimu; mapato ya udhalimu huondoa uhai wa wenye utajiri.
Zinjalo indlela zakhe wonke ozuza inzuzo ngokuphanga; ithatha impilo yabaniniyo.
20 Hekima inalia kwa sauti mtaani, inapaza sauti katika viwanja;
UkuHlakanipha kuyamemeza ngaphandle, kukhupha ilizwi lakho emidangeni.
21 katika mitaa inalia kwa sauti kuu, kwenye maingilio ya milango ya mji inasema “
Kuyamemeza endaweni eqakathekileyo yokuxokozela, ekungeneni kwamasango; emzini kutsho amazwi akho,
22 Mpaka lini enyi wajinga mtapenda kuwa wajinga? Mpaka lini enyi wenye dhihaka mtapenda dhihaka, na hadi lini enyi wapumbavu, mtachukia maarifa?
kusithi: Koze kube nini, lina elingelalwazi, lithanda ukungabi lalwazi, labaklolodayo bezifisela ukukloloda, leziphukuphuku zizonda ulwazi?
23 Zingatia karipio langu; nitatoa mawazo yangu kwa ajili yenu; nitawafahamisha maneno yangu.
Phendukelani ekukhuzeni kwami; khangelani, ngizathululela umoya wami kini, ngilazise amazwi ami.
24 Nimeita, nanyi mkakataa kusikiliza; nimeunyosha mkono wangu, wala hakuna aliyezingatia.
Ngoba ngibizile, kodwa lala; ngelulile isandla sami, kodwa kakho onanzayo;
25 Lakini mumedharau mafundisho yangu yote na wala hamkuzingatia maelekezo yangu.
ladelela sonke iseluleko sami, kalivumanga ukukhuza kwami;
26 Nitacheka katika taabu yenu, nitawadhihaki wakati wa kupatwa taabu-
mina-ke ngizahleka ukuchitheka kwenu, ngiklolode ekufikeni kokwesaba kwenu,
27 hofu ya kutisha itawapata kama tufani na maafa yatawakumba kama upepo wa kisulisuli, taabu na uchungu vitawapata.
ekufikeni kokwesaba kwenu njengesiphepho, lokuchitheka kwenu kufika njengesivunguzane, lapho ubuhlungu losizi kulehlela.
28 Halafu wataniita, nami sitawajibu; wataniita katika hali ya kukata tamaa lakini hawataniona.
Khona bazangibiza, kodwa kangiyikusabela; bazangidingisisa, kodwa kabayikungithola.
29 Kwa sababu wamechukia maarifa na hawakuchagua kuwa na hofu ya Yehova,
Ngenxa yokuthi babezonda ulwazi, bengakhethanga ukwesaba iNkosi.
30 hawakufuata mafundisho yangu na wakayadharau masahihisho yangu yote.
Kabavumanga iseluleko sami, bedelela konke ukukhuza kwami.
31 Watakula matunda ya njia zao, na watashibishwa kwa matunda ya hila zao wenyewe.
Ngakho bazakudla okwesithelo sendlela yabo, basuthiswe ngamacebo abo.
32 kwa maana wajinga hufa wanaporudi nyuma, na kutojali kwa wapumbavu kutawaangamiza.
Ngoba ukuhlehla kwabangelalwazi kuzababulala, lokonwaba kweziphukuphuku kuzababhubhisa.
33 Bali kila anisikilizaye ataishi kwa usalama na atapumzika salama pasipo hofu ya maafa.
Kodwa ongilalelayo uzahlala evikelekile, onwabe ekwesabeni okubi.
