Mithali 6
1 Mwanangu, kama utaweka pesa zako kuwa dhamana kwa mkopo wa jirani yako; kama ukitoa ahadi yako katika mkopo wa mtu usiyemjua,
Mijn zoon, als ge voor een ander borg zijt gebleven, Uw handslag hebt gegeven ten bate van een vreemde,
2 basi umejiwekea mtego mwenyewe na umenaswa kwa maneno ya kinywa chako.
Verstrikt zijt geraakt in uw eigen woorden, In uw eigen beloften gevangen:
3 Mwanagu, ukinaswa kwa maneno yako mwenyewe, fanya haya ili kujiokoa, kwa kuwa umeangukia kwenye mikono ya jirani yako; nenda unyenyekee na ufanye shauri mbele ya jirani yako.
Doe dan, mijn zoon, wat ik zeg, en red u eruit; Want ge zijt in de macht van uw naaste! Ga heen zonder talmen, Dring aan bij uw naaste;
4 Usiruhusu usingizi katika macho yako wala kope za macho yako kusinzia.
Gun uw ogen geen rust, Uw wimpers geen slaap;
5 Jiokoe mwenyewe kama swala kutoka katika mkono wa mwindaji, kama ndege kutoka katika mkono wa mwinda ndege.
Ruk u los als een gazelle uit de strik, Als een vogel uit de hand van den vogelaar.
6 Wewe mtu mvivu, mwangalie mchwa, zitafakari njia zake ili kupata busara.
Luiaard, ga kijken naar de mier; Zie, hoe ze zwoegt, en word wijs!
7 Hana akida, afisa au mtawala,
Al heeft ze geen leider, Geen opzichter, geen heerser,
8 lakini huandaa chakula chake wakati wa joto na wakati wa mavuno huweka hazina ili kula baadaye.
Toch zorgt ze in de zomer voor haar spijs, Zoekt ze in de oogsttijd haar voedsel bijeen.
9 Ewe mtu mvivu, utalala hata lini? Wakati gani utainuka usingizini?”
Luiaard, hoe lang blijft ge liggen, Wanneer zult ge ontwaken uit uw slaap?
10 Lala kidogo, sizia kidogo, kunja mikono kupumzika kidogo” -
Nog even slapen, nog even soezen, Nog even in bed de handen over elkaar:
11 ndipo umasikini wako utakapokujia kama mporaji na uhitaji wako kama askari wa vita.
En de armoe overvalt u als een zwerver, Het gebrek als een rover!
12 Mtu asiyefaa-mtu mwovu- huishi kwa kauli za udanganyifu wake,
Een nietsnut is het, een booswicht, Die omgaat met bedrieglijke taal;
13 akipepesa macho yake, akiashilia kwa miguu yake na kusonta kwa videle vyake.
Die met de ogen knipt, met de voeten wenkt, En tekens geeft met de vingers;
14 Hufanya njama za uovu kwa hila ya moyo wake; daima huchochea faraka.
Die boze plannen smeedt in zijn hart, Steeds kwaad beraamt en ruzie zoekt!
15 Kwa hiyo msiba wake utamkumba kwa ghafula, punde atavunjika vibaya wala hatapona.
Daarom zal hem de tegenspoed plotseling treffen, Zal hij met één slag bezwijken, zonder kans op herstel.
16 Kuna vitu sita ambavyo Yehova huvichukia, saba ambavyo ni chukizo kwake.
Zes dingen zijn er die Jahweh haat, Van zeven heeft hij een afschuw:
17 Macho ya mtu mwenye kiburi, ulimi wa uongo, mikono inayomwaga damu ya watu maasumu,
Van brutale ogen; van een valse tong; Van handen, die onschuldig bloed vergieten;
18 moyo unaobuni njama mbaya, miguu inayokimbilia maovu upesi,
Van een hart, dat boze plannen beraamt; Van voeten, die ten kwade spoeden;
19 shahidi asemaye uongo na apandaye faraka kati ya ndugu.
Van een valsen getuige, die leugens verspreidt; Van iemand, die broedertwist stookt.
20 Mwanangu, itii amri ya baba yako na wala usiyaache mafundisho ya mama yako.
Mijn zoon, onderhoud het gebod van uw vader, Sla niet in de wind wat uw moeder u leerde;
21 Uyafunge katika moyo wako siku zote; yafunge kwenye shingo yako.
Prent het voor altijd in uw hart, Wind het als een snoer om uw hals.
22 utembeapo, yatakuongoza; ulalapo yatakulinda, na uamkapo yatakufundisha.
Als ge wandelt, moge het u geleiden, Over u waken, als ge slaapt, Tot u spreken, wanneer ge ontwaakt.
23 Maana amri ni taa, na mafundisho ni nuru; kinga za kuadilisha za njia ya uzima.
Want het gebod is een lamp, Het onderricht een licht, De straffe tucht een weg ten leven.
24 Yanakulinda dhidi ya mwanamke malaya, dhidi ya maneno laini ya uzinzi.
Het zal u behoeden voor de vrouw van een ander, Voor de gladde tong van een vreemde.
25 Moyoni mwako usiutamani uzuri wake wala usitekwe katika kope zake.
Zet uw hart niet op haar schoonheid, Laat ze u niet met haar wimpers verleiden;
26 Kulala na malaya inaweza kugharimu bei ya kipande cha mkate, lakini mke wa mtu mwingine inagharimu uzima wako wote.
Want de prijs van een deerne is een stuk brood, Maar de getrouwde vrouw maakt jacht op een kostelijk leven
27 Je mtu anaweza kubeba moto katika kifua chake bila kuuguza mavazi yake?
Kan iemand soms vuur in zijn voorschoot nemen, Zonder dat hij zijn kleren schroeit;
28 Je mtu anaweza kutembea juu ya makaa bila kuchomwa miguu yake?
Of kan hij op gloeiende kolen lopen, Zonder dat hij zijn voeten brandt?
29 Ndivyo alivyo mtu alalaye na mke wa jirani yake; yule alalaye na huyo mke hatakosa adhabu.
Zo vergaat het hem, die zich afgeeft met de vrouw van een ander: Niemand die haar aanraakt, komt er straffeloos van af.
30 Watu hawawezi kumdharau mwizi kama anaiba ili kukidhi hitaji lake la njaa.
Men veracht geen dief, zo hij enkel steelt, Om zijn maag te vullen, als hij honger heeft;
31 Walakini akimatwa, atalipa mara saba ya kile alichoiba; lazima atoe kila kitu cha thamani katika nyumba yake.
Toch moet hij, eenmaal betrapt, zevenvoudig vergoeden, Alles geven wat hij in huis heeft.
32 Mtu anayefanya uzinzi hana akili; hufanya hiyo kwa uharibifu wake mwenyewe.
Kortzichtig de man, die overspel pleegt met een vrouw: Wie zijn eigen ondergang wil, moet zo iets niet doen;
33 Anasitahili aibu na majeraha na fedheha yake haiwezi kuondolewa.
Schade en schande zal zo iemand belopen, Zijn slechte naam raakt hij nimmer meer kwijt.
34 Maana vivu humghadhibisha mtu; hatakuwa na huruma wakati wa kulipa kisasi chake.
Want de jaloezie van den man wekt de woede bij hem op, En op de dag van de wraak zal hij niemand ontzien;
35 Ujapompa zawadi nyingi, hatakubali mbadala wa kusuruhishwa wala kulipwa.
Dan slaat hij op losgeld geen acht, Hij wil het niet, al biedt ge hem nog zo veel!
