Mithali 3
1 Mwanangu, usizisahau amri zangu na uyatunze mafundisho yangu katika moyo wako,
fili mi ne obliviscaris legis meae et praecepta mea custodiat cor tuum
2 maana ziatakuongezea siku zako na miaka ya maisha yako na amani.
longitudinem enim dierum et annos vitae et pacem adponent tibi
3 Usiache utiifu wa agano na uaminifu viondoke kwako, vifunge katika shingo yako, viandike katika vibao vya moyo wako.
misericordia et veritas non te deserant circumda eas gutturi tuo et describe in tabulis cordis tui
4 Ndipo utapata kibali na heshima mbele Mungu na wanadamu.
et invenies gratiam et disciplinam bonam coram Deo et hominibus
5 Mtegemee Yehova kwa moyo wako wote na wala usitegemee ufahamu wako mwenyewe,
habe fiduciam in Domino ex toto corde tuo et ne innitaris prudentiae tuae
6 katika njia zako zote mkiri Yeye na yeye atayanyosha mapito yako.
in omnibus viis tuis cogita illum et ipse diriget gressus tuos
7 Usiwe mwenye busara machoni pako mwenyewe; mche Yehova na jiepushe na uovu.
ne sis sapiens apud temet ipsum time Dominum et recede a malo
8 Itakuponya mwili wako na kukuburudisha mwili wako.
sanitas quippe erit umbilico tuo et inrigatio ossuum tuorum
9 Mheshimu Yehova kwa utajiri wako na kwa malimbuko ya mazao kwa kila unachozalisha,
honora Dominum de tua substantia et de primitiis omnium frugum tuarum
10 na ndipo ghala zako zitajaa na mapipa makubwa yatafurika kwa divai mpya.
et implebuntur horrea tua saturitate et vino torcularia redundabunt
11 Mwanangu, usidharau kuadibishwa na Yohova na wala usichukie karipio lake,
disciplinam Domini fili mi ne abicias nec deficias cum ab eo corriperis
12 maana Yehova huwaadibisha wale wapendao, kama baba anavyoshughulika kwa mtoto wake ampendezaye.
quem enim diligit Dominus corripit et quasi pater in filio conplacet sibi
13 Yeye apataye hekima anafuraha, naye hupata ufahamu.
beatus homo qui invenit sapientiam et qui affluit prudentia
14 Kwani katika hekima unapata manufaa kuliko ukibadilisha kwa fedha na faida yake inafaa zaidi kuliko dhahabu.
melior est adquisitio eius negotiatione argenti et auro primo fructus eius
15 Hekima inathamani zaidi kuliko kito, na hakuna unachokitamani kinaweza kulinganishwa na hekima.
pretiosior est cunctis opibus et omnia quae desiderantur huic non valent conparari
16 Yeye anasiku nyingi katika mkono wake wa kuume; na mkono wake wa kushoto ni utajiri na heshima.
longitudo dierum in dextera eius in sinistra illius divitiae et gloria
17 Njia zake ni njia za ukarimu na mapito yake ni amani.
viae eius viae pulchrae et omnes semitae illius pacificae
18 Yeye ni mti wa uzima kwa wale wanaomshikilia, wale wanaomshikilia wanafuraha.
lignum vitae est his qui adprehenderint eam et qui tenuerit eam beatus
19 Kwa hekima Yehova aliweka msingi wa dunia, kwa ufahamu aliziimarisha mbingu.
Dominus sapientia fundavit terram stabilivit caelos prudentia
20 Kwa maarifa yake vina vilipasuka na mawingu kudondosha umande wake.
sapientia illius eruperunt abyssi et nubes rore concrescunt
21 Mwanangu, zingatia hukumu ya kweli na ufahamu, na wala usiache kuvitazama.
fili mi ne effluant haec ab oculis tuis custodi legem atque consilium
22 Vitakuwa uzima wa nafsi yako na urembo wa hisani wa kuvaa shingoni mwako.
et erit vita animae tuae et gratia faucibus tuis
23 Ndipo utatembea katika njia yako kwa usalama na mguu wako hautajikwaa;
tunc ambulabis fiducialiter in via tua et pes tuus non inpinget
24 ulalapo hutaogopa; utakapolala, usingizi wako utakuwa mtamu.
si dormieris non timebis quiesces et suavis erit somnus tuus
25 Usitishwe na hofu ya ghafula au uharibifu uliosababishwa na waovu unapotokea,
ne paveas repentino terrore et inruentes tibi potentias impiorum
26 kwa maana Yehova utakuwa upande wako na ataulinda mguu wako usinaswe kwenye mtego.
Dominus enim erit in latere tuo et custodiet pedem tuum ne capiaris
27 Usizuie mema kwa wale wanaoyastahili, wakati utendaji upo ndani ya mamlaka yako.
noli prohibere benefacere eum qui potest si vales et ipse benefac
28 Jirani yako usimwambie, “Nenda, na uje tena, na kesho nitakupa,” wakati pesa unazo.
ne dicas amico tuo vade et revertere et cras dabo tibi cum statim possis dare
29 Usiweke mpango wa kumdhuru jirani yako- anayeishi jirani nawe na yeye anakuamini.
ne moliaris amico tuo malum cum ille in te habeat fiduciam
30 Usishindane na mtu pasipo sababu, ikiwa hajafanya chochote kukudhuru.
ne contendas adversus hominem frustra cum ipse tibi nihil mali fecerit
31 Usimhusudu mtu jeuri au kuchagua njia zake zozote.
ne aemuleris hominem iniustum nec imiteris vias eius
32 Maana mtu mjanja ni chukizo kwa Yehova, bali humleta mtu mwaminifu kwenye tumaini lake.
quia abominatio Domini est omnis inlusor et cum simplicibus sermocinatio eius
33 Laana ya Yehova ipo katika nyumba ya watu waovu, bali huibariki maskani ya watu wenye haki.
egestas a Domino in domo impii habitacula autem iustorum benedicentur
34 Yeye huwadhihaki wenye dhihaka, bali huwapa hisani watu wanyenyekevu.
inlusores ipse deludet et mansuetis dabit gratiam
35 Watu wenye busara huirithi heshima, bali wapumbavu huinuliwa kwa fedheha yao wenyewe.
gloriam sapientes possidebunt stultorum exaltatio ignominia
