Mithali 29

1 Mtu aliyepokea makaripio mengi lakini anashupaza shingo yake atavunjika ndani ya muda mfupi na hata pona.

Se homo ofte admonita restos obstina, Li subite pereos sen ia helpo.

2 Watenda mema wanapoongezeka, watu wanafurahi, bali wakati mtu mwovu anapotawala, watu huugua.

Kiam altiĝas virtuloj, la popolo ĝojas; Sed kiam regas malvirtulo, la popolo ĝemas.

3 Mwenye kupenda hekima baba yake anafurahi, bali anayeshikamana na makahaba huuharibu utajiri wake.

Homo, kiu amas saĝon, ĝojigas sian patron; Sed kiu komunikiĝas kun malĉastulinoj, tiu disperdas sian havon.

4 Mfalme huimarisha nchi kwa haki, bali mwenye kudai rushwa huirarua.

Reĝo per justeco fortikigas la landon; Sed donacamanto ĝin ruinigas.

5 Mtu anayejipendekeza kwa jirani yake anatandaza wavu kwenye miguu yake.

Homo, kiu flatas al sia proksimulo, Metas reton antaŭ liaj piedoj.

6 Mtu mbaya hunaswa kwenye mtego wa dhambi yake mwenyewe, bali yeye atendaye haki huimba na kufurahi.

Per sia pekado malbona homo sin implikas; Sed virtulo triumfas kaj ĝojas.

7 Atendaye haki hutetea madai ya masikini; mtu mwovu hafahamu maarifa kama hayo.

Virtulo penas ekkoni la aferon de malriĉuloj; Sed malvirtulo ne povas kompreni.

8 Mwenye dhihaka huutia moto mji, bali wale wenye busara huigeuza ghadhabu.

Homoj blasfemantaj indignigas urbon; Sed saĝuloj kvietigas koleron.

9 Mtu mwenye busara anapojadiliana na mpumbavu, hughadhabika na kucheka, hakutakuwa na utulivu.

Se saĝa homo havas juĝan aferon kun homo malsaĝa, Tiam, ĉu li koleras, ĉu li ridas, li ne havas trankvilon.

10 Mkatili humchukia mwenye ukamilifu na hutafuta maisha ya mwenye haki.

Sangaviduloj malamas senkulpulon; Sed virtuloj zorgas pri lia vivo.

11 Mpumabavu huonyesha hasira yake, bali mtu mwenye busara huishikilia na kujituliza mwenyewe.

Sian tutan koleron aperigas malsaĝulo; Sed saĝulo ĝin retenas.

12 Kama matawala atazinagatia uongo, maafisa wake wote watakuwa waovu.

Se reganto atentas mensogon, Tiam ĉiuj liaj servantoj estas malvirtuloj.

13 Mtu masikini na mkandamizaji wanafanana, maana Yehova huyapa nuru macho yao wote.

Malriĉulo kaj procentegisto renkontiĝas; La Eternulo donas lumon al la okuloj de ambaŭ.

14 Kama mfalme atamhukumu masikini kwa uaminifu, kiti chake cha enzi kitaimarishwa milele.

Se reĝo juĝas juste malriĉulojn, Lia trono fortikiĝas por ĉiam.

15 Fimbo na maonyo huleta hekima, bali mtoto huru mbali na makaripio humwaibisha mama yake.

Kano kaj instruo donas saĝon; Sed knabo, lasita al si mem, hontigas sian patrinon.

16 Watu waovu wanapotawala, uovu huongezeka, bali wenye kutenda haki wataona anguko la watu waovu.

Kiam altiĝas malvirtuloj, tiam multiĝas krimoj; Sed virtuloj vidos ilian falon.

17 Mwadibishe mwanao naye atakupa pumziko; ataleta furaha katika maisha yako.

Punu vian filon, kaj li vin trankviligos, Kaj li donos ĝojon al via animo.

18 Pasipo na maono ya kinabii watu huenda bila utaratibu, bali mwenye kuitunza sheria amebarikiwa.

Se ne ekzistas profetaj predikoj, tiam popolo fariĝas sovaĝa; Sed bone estas al tiu, kiu observas la leĝojn.

19 Mtumwa hawezi kurekebishwa kwa maneno, maana ingawa anaelewa, hakuna mwitikio.

Per vortoj sklavo ne instruiĝas; Ĉar li komprenas, sed ne obeas.

20 Je unamwona mtu mwenye haraka katika maneno yake? Kuna matumaini zaidi kwa mpumbavu kuliko kwake.

Ĉu vi vidas homon, kiu tro rapidas kun siaj vortoj? Estas pli da espero por malsaĝulo ol por li.

21 Mwenye kumdekeza mtumwa wake tangu ujana, mwisho wake itakuwa taabu.

Se oni de infaneco kutimigas sklavon al dorlotiĝado, Li poste fariĝas neregebla.

22 Mtu mwenye hasira huchochea ugomvi na bwana mwenye hasira sana hutenda dhambi nyingi.

Kolerema homo kaŭzas malpacojn, Kaj flamiĝema kaŭzas multajn pekojn.

23 Kiburi cha mtu humshusha chini, bali mwenye roho ya unyenyekevu atapewa heshima.

La fiereco de homo lin malaltigos; Sed humilulo atingos honoron.

24 Anayeshirikiana na mwizi huyachukia maisha yake mwenyewe; husikia laana na wala hasemi chochote.

Kiu dividas kun ŝtelisto, tiu malamas sian animon; Li aŭdas la ĵuron kaj nenion diras.

25 Kumwogopa binadamu ni mtego, bali mwenye kumtumaini Yehova atalindwa.

Timo antaŭ homoj faligas en reton; Sed kiu fidas la Eternulon, tiu estas ŝirmita.

26 Wengi huutafuta uso wa mtawala, bali kutoka kwa Yehova huja haki kwa ajili yake.

Multaj serĉas favoron de reganto; Sed la sorto de homo dependas de la Eternulo.

27 Mtu dhalimu ni chukizo kwa wenye kutenda haki, bali mwenye njia ya haki ni chukizo kwa watu waovu.

Maljusta homo estas abomenaĵo por virtuloj; Kaj kiu iras la ĝustan vojon, tiu estas abomenaĵo por malvirtulo.