Mithali 1
1 Mithali za Sulemani mwana wa Daudi, mfalme wa Israeli.
Mudre izreke Salomona, sina Davidova, kralja izraelskog:
2 Mithali hizi zinafundisha hekima na maarifa, kufundisha maneno ya busara,
da se spozna mudrost i pouka, da se shvate razumne riječi;
3 ili mpate maarifa kwa ajili ya kuishi kwa kutenda wema, haki na adili.
da se primi umna pouka, pravda i pravica i nepristranost;
4 Mithali hizi zinatoa hekima kwa wale ambao hawakufunzwa, na kuwapa vijana maarifa na hadhari.
da se dade pamet neiskusnima, mladiću znanje i umijeće;
5 Watu wenye busara wasikie na kuongeza elimu yao na watu wenye ufahamu wapate mwongozo,
kad mudar čuje, da umnoži znanje, a razuman steče mudrije misli;
6 kwa kuelewa mithali, misemo, vitendawili na maneno ya wenye busara.
da razumije izreke i prispodobe, riječi mudraca i njihove zagonetke.
7 Hofu ya Yehova ni chanzo cha maarifa- wapumbavu hudharau hekima na nidhamu.
Strah je Gospodnji početak spoznaje, ali ludi preziru mudrost i pouku.
8 Mwanangu, sikia fundisho la baba yako na wala usiziache kanuni za mama yako;
Poslušaj, sine moj, pouku oca svoga i ne odbacuj naputka svoje majke!
9 zitakuwa kilemba cha neema katika kichwa chako na jebu zinazoning'inia kwenye shingo yako.
Jer će ti biti ljupki vijenac na glavi i ogrlica oko tvoga vrata.
10 Mwanangu wenye dhambi wakikushawishi katika dhambi zao, kataa kuwafuata.
Sine moj, ako te grešnici mame, ne pristaj;
11 Kama watasema, “haya tufuatae, tuvizie ili kufanya mauaji, tujifiche ili tuwashambulie watu wasio na hatia, pasipo sababu.
ako bi rekli: “Hodi s nama, da vrebamo krv, čekamo u zasjedi nevina ni za što;
12 Haya tuwameza wakiwa hai, kama kuzimu inavyowachukua wenye afya, na kuwa kama wale waangukao kwenye shimoni. (Sheol h7585)
da ih progutamo žive kao carstvo smrti i cijele kao one koji silaze u grob; (Sheol h7585)
13 Tutapata vitu vyote vya thamani; tutazijaza nyumba zetu vile tunavyoiba kwa wengine.
naplijenit ćemo svakojaka blaga, napuniti svoje kuće plijenom;
14 Weka vitu vyako kwetu; tutakuwa na mfuko moja kwa pamoja.”
bacat ćeš s nama svoj ždrijeb, svi ćemo zajedno imati jednu kesu.”
15 Mwanangu, usitembee katika njia moja pamoja nao; usiruhusu mguu wako kugusa katika mapito yao;
Sine moj, ne idi s njima na put, makni nogu od njihove staze.
16 miguu ya hukimbilia mabaya na huharakisha kumwaga damu.
Jer na zlo trče svojim nogama i hite prolijevati krv.
17 Kwa kuwa haina maana kumtegea ndege mtego wakati ndege anaona.
Jer uzalud je razapinjati mrežu pred očima svima pticama.
18 Watu hawa huvizia kujiua wenyewe—wanatega mtego kwa ajili yao wenyewe.
A oni vrebaju vlastitu krv, postavljaju zasjedu svojemu životu.
19 Ndivyo zilivyo njia za kila ambaye hupata utajiri kwa udhalimu; mapato ya udhalimu huondoa uhai wa wenye utajiri.
Takva je sudba svih lakomih na ružan dobitak: on ih života stane.
20 Hekima inalia kwa sauti mtaani, inapaza sauti katika viwanja;
Mudrost glasno uzvikuje na ulici, na trgovima diže svoj glas;
21 katika mitaa inalia kwa sauti kuu, kwenye maingilio ya milango ya mji inasema “
propovijeda po bučnim uglovima, na otvorenim gradskim vratima govori svoje riječi:
22 Mpaka lini enyi wajinga mtapenda kuwa wajinga? Mpaka lini enyi wenye dhihaka mtapenda dhihaka, na hadi lini enyi wapumbavu, mtachukia maarifa?
“Dokle ćete, vi glupi, ljubiti glupost i dokle će podsmjevačima biti milo podsmijevanje, i dokle će bezumnici mrziti znanje?
23 Zingatia karipio langu; nitatoa mawazo yangu kwa ajili yenu; nitawafahamisha maneno yangu.
Poslušajte moju opomenu! Gle, svoj duh pred vas izlijevam, hoću vas poučiti svojim riječima.
24 Nimeita, nanyi mkakataa kusikiliza; nimeunyosha mkono wangu, wala hakuna aliyezingatia.
Koliko sam vas zvala, a vi ste odbijali; pružala sam ruku, ali je nitko ne opazi.
25 Lakini mumedharau mafundisho yangu yote na wala hamkuzingatia maelekezo yangu.
Nego ste odbacili svaki moj savjet i niste poslušali moje opomene;
26 Nitacheka katika taabu yenu, nitawadhihaki wakati wa kupatwa taabu-
zato ću se i ja smijati vašoj propasti, rugat ću se kad vas obuzme tjeskoba:
27 hofu ya kutisha itawapata kama tufani na maafa yatawakumba kama upepo wa kisulisuli, taabu na uchungu vitawapata.
kad navali na vas strah kao nevrijeme i zgrabi vas propast kao vihor, kad navali na vas nevolja i muka.
28 Halafu wataniita, nami sitawajibu; wataniita katika hali ya kukata tamaa lakini hawataniona.
Tada će me zvati, ali se ja neću odazvati; tražit će me, ali me neće naći.
29 Kwa sababu wamechukia maarifa na hawakuchagua kuwa na hofu ya Yehova,
Jer su mrzili spoznaju i nisu izabrali Gospodnjeg straha
30 hawakufuata mafundisho yangu na wakayadharau masahihisho yangu yote.
niti su poslušali moj savjet, nego su prezreli svaku moju opomenu.
31 Watakula matunda ya njia zao, na watashibishwa kwa matunda ya hila zao wenyewe.
Zato će jesti plod svojeg vladanja i nasititi se vlastitih savjeta.
32 kwa maana wajinga hufa wanaporudi nyuma, na kutojali kwa wapumbavu kutawaangamiza.
Jer glupe će ubiti njihovo odbijanje, a nemar će upropastiti bezumne.
33 Bali kila anisikilizaye ataishi kwa usalama na atapumzika salama pasipo hofu ya maafa.
A tko sluša mene, bezbrižan ostaje i spokojno živi bez straha od zla.”
