2 Wafalme 18

1 Ikawa katika mwaka wa tatu wa Hoshea mwana wa Ela, mfalme wa Israeli, Hezekia mwana wa Ahazi, mfalme wa Yuda akaanza kutawala.

Israel gam’ah Hoshea leng chankal kum thum alhin in, Ahaz chapa Hezekiah in Judah gam’ah lengvai ahin hom pan’in ahi.

2 Alikuwa na umri wa miaka ishirini na tano alipoanza kutawala; alitawala miaka ishirini na tisa katika Yerusalemu. Jina la mama yake alikuwa anaitwa Abija; alikuwa binti wa Zekaria.

Ama leng ahung chan chun akum somni le nga alhingtan ahi, chuleh Jerusalem’ah kum smni le ko lengvai anahom’in ahi. Anuchu Abijah, Zechariah chanu ahi.

3 Alifanya yaliyo mema usoni pa Yahwe, kufuata mfano wa yote ambayo Daudi, babu yake, aliyoyafanya.

Amahin apu David bangin Pathen mitmun Pathen deilam jeng ana bollin ahi.

4 Alipaondoa mahali pa juu, akaiharibu nguzo ya jiwe, akaikata hiyo nguzo ya Ashera. Akavunja vipande vipande ile nyoka ambayo Musa aliyokuwa ameifanya, kwa sababu siku zile wana wa Israeli walikuwa wakichoma ubani katika hiyo; ilikuwa inaitwa “Nehushtani.”

Aman Pathen neilouho doiphung ana sumangin doikhom jouse jong avobong sohkeijin, Asherah doikhum hojong aphulhun, Mose’n sum-eng gullim ana semjong chu ana suchip in ahi, ajeh chu Israelten hiche gullim kisem komahi kilhaina asem uva gimnamtui jong ahal uva alhut nam jiu ahi. Hiche sum-eng gullim chu Nehushtan tin ana kihe in ahi.

5 Hezekia alimwamini Yahwe, Mungu wa Israeli, hivyo basi baada ya yeye hapakuwa kama yeye miongoni mwa wafalme wote wa Yuda, wala miongoni mwa wafalme ambao walikuwa kabla yake.

Hezekiah in Pakai Israel Pathen chu ana tahsan’in ahi. Ama masang hihen anung hijongle, Judah gam lengho lah’a ama tobang koima ana umpon ahi.

6 Aliambatana na Yahwe. Hakuacha kumfuata lakini alizifuata amri zake, ambazo Yahwe alimwamuru Musa.

Aman Pakai chu imalam jouse in kitah tah in ana juiyin, chuleh aman Pathen’in Mose anapeh thupeh hochu lhingtah in ana juiyin ahi.

7 Hivyo Yahwe alikuwa na Hezekia, kila alipokwenda alifanikiwa. Akaasi dhidi ya mfalme wa Ashuru na hakumtumikia.

Hijeh chun Pakaiyin ama chu ana umpi jing in, chuleh Hezekiah hi abolna atohna chan’ah alolhing in ahi. Amahin Assyria lengpa dounan kai pehding jong ana nompon ahi.

8 Akawashambulia Wafilisti hadi Gaza na mipaka inayoizunguka, kutoka mnara wa walinzi hadi hadi mji wenye ngome.

Aman Philistinte chu Gaza chanle agamsung’u khoneopen apat khopi lenpen Gaza le akimvel kho kulpi kikaikhum khopi geijin ana jouvin ahi.

9 Katika mwaka wa nne wa Mfalme Hezekia, ambao ulikuwa mwaka wa saba wa Hoshea mwana wa Ela mfalme wa Israeli, Shalmanesa mfalme wa Ashuru akapanda hadi Samaria na kuizunguka.

Israel gam'a Hoshea lengpa vaihomkal kum sagi alhin in, Hezekiah lengvai hom kum alhin in, Assyria lengpa Shalmaneser chun Samaria khopi ahin um’in ahi.

10 Mwishoni mwa miaka mitatu wakaichukua, katika mwaka wa sita wa Hezekia, ambao ulikuwa mwaka wa tisa wa Hoshea mfalme wa Israeli; hivi ndivyo Samaria ilivyotekwa.

Kum thum nungin, Israel lengpa Hoshea lengchan kal kum ko alhin chuleh Hezekiah lengchan kal kum gup alhin in, Samaria khopi chu pangjou talouvin alhutan ahi.

11 Basi mfalme wa Ashuru akawachukua Israeli kwenda Ashuru na kuwaweka kwenye Hala, na katika mto Habori katika Gozani, na katika mji wa Wamedi.

Hichephat chun Assyria lengpan Israelte chu Assyria gam Halah mun’ah sohchang’in akoitan ahi. Hichehi Medes khopi sung Gozan munna Habon vadung pang ahi.

12 Alifanya hivi kwasababu hakutii sauti ya Yahwe Mungu wao, lakini walikiuka makubaliano ya agano lake, yote yale ambayo Musa yule mtumishi wa Yahwe aliwaamuru. Walikataa kuyasikiliza au kuyafanya.

Ajeh chu amahon Pakai a Pathen’u thupeh ajuinom pouvin, chuti sangin Pakai toh akitepnao asukeh’un, Pakai lhacha Mose in danho le anit diuva athupeh ho ana nitnom pouvin ahi.

13 Kisha katika mwaka wa kumi na nne wa mfalme Hezekia, Senakerebu mfalme wa Ashuru akaishambulia miji yote yenye boma na kuwateka mateka.

Hezekiah lengpa leng chankal kum som le li alhin in, Assyria lengpa Sennacherib ahungkon’in Judah khopi kulpi kigensa khopi hojouse chu ahin nokhum in, abonin alatan ahi.

14 Basi Hezekia mfalme wa Yuda akatuma neno kwenda kwa mfalalme wa Yuda akatuma neno kwa mfalme wa Ashuru, ambaye alikuwa Lachishi, akisema, “Nimekuudhi. Nichukue. Popote utakaponiweka nitavumulia”. Mfalme wa Ashuru akamtaka Hezekia mfalme wa Yuda kulipa talanta mia tatu za fedha na talanta thelathini za dhahabu.

Hezekiah lengpan Lachish munna um Assyria lengpa kom’a hitihin thu athot’in, “Keiman kabol kheltai, gal bol na ngah a nakinungle kit poupouleh, ijat hijongleh nangin na-ngeh chan kai pejeng tange,” ati. Assyria lengpan kinopto thei lhonna dingin dangka ton somle khat chuleh sana ton khat angeh’in ahi.

15 Hivyo Hezekia akampatia fedha zote ambazo zilikuwa zimepatikana kwenye nyumba ya Yahwe na kawenye hazina nyumba ya mfalme.

Hijat suhbulhit nading in, Hezekiah lengpan Pakai houin’a dangka kikoi jouse leh leng inpi’a sumle pai jouse jong achomkhom’in ahi.

16 Kisha Hezekia akaikata ile dhahabu kutoka kwenye milango ya hekalu la Yahwe na kutoka juu ya nguzo; akampatia dhahabu mfalme wa Ashuru.

Hezekiah lengpan Pakai houin kot tomna’a ananei sana hochu akhoh lhan chuleh kot khom ho chunga kiloi sana hojong chu akhoh lhan Assyria lengpa chu apetan ahi.

17 Lakini mfalme wa Ashuru akalihamasisha jeshi lake kubwa, akawatuma Tartani na Rabsarisi na amiri jeshi mkuu kutoka Lakishi kwenda kwa Hezekia huko Yerusalemu. Wakasafiri hadi kwenye mabarabara na kufika nje ya Yerusalemu. Wakakaribia karibu na mfereji wa birika la juu, kwenye barabara kuu ya shamba la dobi, na kusimama hapo.

Ahijing vang'in Assyria lengpan asepai lamkai lenpen patoh, galmunna lamkaipa ahin asepai lamkaiho pipui chunga apipuipa chutoh Lachish akonin, sepai tamtah toh Jerusalem’a Hezekiah lengpa toh kimaito dingin asollin ahi. Assyria mite hin sahlang twikulla twikilhutna pang chuleh pon kisopna mun na kithunglutna lamlen kom’a chun adingun ahi.

18 Wakati walipokuwa wamemwita Mfalme Hezekia, Eliakimu mwana wa Hilkia, ambaye alikuwa kiongozi wa nyumba ya mfalme na Shebna mwandishi, na Joa mwana wa Asafu, anayeandika kumbukumbu, wakatoka nje kwenda kuwalaki

Amahon Hezekiah lengpa chu kimupi dingin akouvun ahileh amaho toh kimu toding anoija natong ho Hilkiah chapa Eliakim, leng inpia vaihompa, thutanna munna lekhasun pu Shebna chuleh lengte thusim chinpa Asaph chapa Joah hocheng chu ana sollin ahi.

19 Basi yule amiri jeshi mkuu akawaambia wamwambie Hezekia kile alichosema mfalme mkuu, mfalme wa Ashuru, amesema: “Nini chanzo cha ujasiri wako?

Hiche jouchun, Assyria lengpa noija lamkai pipuipa chun Hezekiah thuthot ana neiyin, “Hichehi Assyria leng lenpa amatah kamcheng ahi, ‘Koipen natahsan a, koipen nakisonpi hitia hi lung olmo lou hella naum ham?” ati.

20 Unaongea maneno yasiyo na maana, kusema lipo neno na nguvu ya vita. Sasa unamtumainia nani? Nani anakupa ujasiri wa kuasi dhidi yangu?

“Nangin thu homkeova hi sepai galsat thepna le athahat na ho akhel thei dia natasah ham? Koipen chunga naki-ngaiya keima nei dou jeng ham?

21 Tazama, unatumainia kutembelea fimbo ya mwanzi huu uliopondeka wa Misri, lakini kama mtu akiutegemea, utamchapa kwenye mkono wake na kuutoboa. Hicho ndicho Farao mfalme wa Misri kwa ymtu yeyote ambaye anayemtumainia.

Ole Egypt chunga nakisonpi ham? Egypt chunga nakingai ahileh hiche Egypt khu peng tenggol natahsa gih in atouchip’a nakhut asuhvang tobangbep hiding ahi. Egypt lengpa Pharaoh hi kingaina thei hilou hel ahi,” ati.

22 Lakini kama ukiniambia, 'Tunamwamini Yahwe Mungu watu; je si yeye ambaye mahali pa juu na madhabahu Hezekia amezichukua, na kumwambia Yuda na kwa Yerusalemu, 'Lazima uabudu mbele ya hii madhabahu katika Yerusalemu'?

“Ahin nangin kakom’a, Keiho Pakai ka Pathen uva kingai kahi nati diu ahi, ahinla Amachu Hezekiah in noise tah’a anabol hilouham? Judah gam le Jerusalem mite Jerusalem maicham phungseh a bou Pathen houdia seipeh a, Pakai doiphung jouse le maicham ho sumang pa Hezekiah hilou ham?” ati.

23 Basi kwa hiyo, nataka kukufanyia ahadi nzuri kutoka kwa bwana wangu mfalme wa Ashuru. Nitakupatia farasi elfu mbili, kama unaweza kuwatafuta kuwaendesha kwa ajili yao.

“Keima naseipeh uvinge! KaPakaipa Assyria lengpa hitoh kinoptona bol lhon’in, nangin mi naneijou dingleh sakol sangni na penge.

24 Wanawezaje kumpinga hata nahodha mmoja wa watumishi walio wadogo? Mmeweka tumaini lenu katika Misri kwa magari ya farasi na waendesha farasi!

Hitobang sepai honlhomcha khat’a hi, kapupa sepaihon ahatmopen jeng jonghi nachou-ngam ding hinam? Egypt sakol kangtalai holeh kangtalai touthem hotoh kitho jongle chun i-nalo ding ham?

25 Je nimesafiri kwenda huko juu bila Yahwe kupapigania hapa mahali na kupaharibu? Yahwe ameniambia, 'Ishambulie hii nchi na uiharibu.”'

Tua hi ipimong mong nagel ham, nagam kahin nokhum’u jong hi, Pakaiyin eihin sollu ahi nahet lou u-ham? Gamsung khu ganokhum’unlang gasumang’un tia, Pakai amatah chun eiseipeh lou uva nagel uham?” ati.

26 Kisha Elikana mwana wa Hilkia, na Shebna, na Joa wakamwambia amiri jeshi mkuu, “Tafadhali ongea na watumishi wako katika lugha ya Kiaramu, kwa kuwa tunaielewa. Usiongee nasi katika lugha ya Yuda katika masikio ya watu ambao wako ukutani.”

Hichun Hilkiah chapa Eliakim, Shebna le Joah chun Syria gal lamkai pipuipa kom’achun, “Lungset tah in keiho kom’ah Aramaic paovin neiseipeh’un, hichu keihon jong phaten apao chu kahe nauve. Hebrew paovin neiseipeh hih un, ajeh chu pal chung’a mipi hohin jakha get unte,” atiuve.

27 Lakini yule amiri jeshi mkuu akawaambia, “Je bwana wangu amenituma kwa bwana wako na kuwachukua kuongea haya maneno? Je hajanituma kwa hawa watu ambao wameketi kwenye ukuta, ambao watakula kinyesi chao na kunywa mkojo wao wenyewe?”

Ahinlah sepai lamkai pipui Sennacherib chun ahin donbut’in, “KaPakai pauvin hiche thuhi napupau leh nangho chengseh jah dinga eiseisah uva nagellu ham? Mijousen ajah ding hi aman adei ahi. Ajeh chu hiche khopi hi kalah tenguleh amaho jong nangho toh thohgim thadiu ahi. Genthei jeh'a gilkel behseh tengle a-eh anehdiu chuleh dangchah behseh teng le ajun’u adondiu ahi.

28 Kisha yule amiri jeshi mkuu akasimama na akapiga kelele kubwa kwa lugha ya Kiyahudi, akisema, “Sikilizeni neno la mfalme mkuu, mfale wa Ashuru.

Hichun sepai lamkai pipuipa chun pal chunga um mipiho hetdingin Hebrew paovin asap in asap thon, Assyria leng lenpa thupeh hi ngaijun,

29 Mfalme asema, 'Msimwache Hezekia akawadanganya, kwa kuwa hataweza kuwaokoa kwenye nguvu yangu.

“Lengpan aseichu hiche ahi, Hezekiah chu kilhep lhahsah hih un. Aman itinama jongleh keima thaneina-a konin nahuhdoh joupou vinte.

30 Msimwache Hezekia akawatumainisha katika Yahwe, akisema, “Yahwe atatuokoa hakika, na huu mji hautawekwa kwenye mkono wa mfalme wa Ashuru.'”

Aman nangho Pakai tahsan dingin kilhep lhahsah hihun, Pakaiyin eihuhdoh teidiu ahi, hiche tehohi Assyria lengpa khutna lutlou helding ahi atiu chu tahsan hih un.

31 Msikilize Hezekia, kwa kuwa hivi ndivyo mfalme wa Ashuru asemavyo: 'Fanyeni amani pamoja nami na njooni kwangu. Kisha kila mmoja wenu atakula kutoka kwenye mzabibu wake mwenyewe na kutoka kwenye mtini wake mwenyewe, na kunywa kutoka kwenye maji kwenye maji ya birika lake mwenyewe.

Hezekiah thusei tahsan hih un, Assyria lengpan nangho napehnom’u kitepna chu hichehi ahi. Keitoh chamna sem’un, khopi kelkot hi hong’unlang hung potdoh’un. Achutileh nanghon nalengpithei’u leh nathei chang’u nakinehdiu, chuleh na tuikul uva nakidondiu ahi.

32 Mtafanya hivyo hadi nitakapokuja na kuwachukua kwenda kwenye nchi kama nchi yenu, nchi ya nafaka na divai, nchi ya mkate na mashamba ya mizabibu, nchi ya miti ya mizaituni na asali, ili muweze kuishi na sio kufa.' Msimsikilize Hezekia wakati atakapojaribu kuwashawishi, akisema, 'Yahwe atatuokoa.'

Chutengleh keiman nangho hiche tobang gamchom khatna kapohlut diu, changphat nale lengpithei phatna changlhah leh lengpithei phatna, olive thingle khoiju lonna munna kapuilut ding nahiuve. Thina sang’in hinkho kilhen joh un! Hezekiah in Pakaiyin eihuhdoh diu ahi atia nalhep lhah got’u chu tahsan hih un,

33 Je miungu yeyote ya watu inayewaokoa kutoka kwenye nchi ya mfalme wa Ashuru?

Koipen nam apathen’un Assyria lengpa khut’a ahuhdoh nahetkhah uvem?

34 Iko wapi miungu ya Hamathi na Arpadi? iko wapi miungu ya Sefarvaimu, Hena, na Iva? Je imeiokoa Samaria kutoka mkono wangu?

Hamath khopi le Arpad khopi teni pathen in ipi abolthei beh am? geldoh un, chuleh Sephervaim khopi, Hena khopi leh Ivvah khopi teho pathen ipi atohdoh beham? Koi pathen in kathahat na a kona Samariah ahuhdoh beham?

35 Miongoni mwa miungu yote ya nchi, je kuna mungu ambaye ameiokoa nchi yake kutoka kwenye nguvu yangu? Inawezekanaje Yahwe akaiokoa Yerusalemu kutoka kwenye uwezo wangu?”

Itobang nammite Pathen in kathaneina akona amite ahuhdoh beh am? Achutile ipi pentah chun Pakaiyin Jerusalem hi ka khut akona ahhuhing jou dia nagelsah mong’u ahidem?

36 Lakini watu wakabaki kimya na hawakujibu, kwa kuwa mfalme alikuwa ameamuru, “Msimjibu.”

Ahinlah mipite chu Hezekiah in, “Thipbeh un donbut hih un,” tia thu apeh dungjuijun athipbeh un, koimacha apaopoh aumpou vin ahi.

37 Kisha Eliakimu mwana wa Hilkia, ambaye alikuwa juu ya nyumba ya mfalme; Shebna yule mwandishi; na Joa mwana wa Asafu, mtunza kumbukumbu, akaja kwa Hezekia pamoja na nguo zao zilizoraruliwa, na kumpatia taarifa ya maneno ya yule amiri mkuu.

Hijou chun leng inpia vaihompa Hilkiah chapa Eliakim thutanna'a lekhasun Shebna chuleh thusimbu chingpa Asaph chapa Joah chu Hezekiah kom’ah acheuvin lungimtah in asangkhol abot-eh un, hiti chun lengpa kimupin acheuvin, Assyria sepai lamkai pipuipa thusei chu aseipeh tauvin ahi.