Mithali 1
1 Mithali za Solomoni mwana wa Daudi, mfalme wa Israeli:
| משלי שלמה בן דוד מלך ישראל׃ |
2 Kwa kupata hekima na nidhamu; kwa kufahamu maneno ya busara;
| לדעת חכמה ומוסר להבין אמרי בינה׃ |
3 kwa kujipatia nidhamu na busara, kufanya lililo sawa, haki na bila kupendelea;
| לקחת מוסר השכל צדק ומשפט ומישרים׃ |
4 huwapa busara wajinga, maarifa na akili kwa vijana;
| לתת לפתאים ערמה לנער דעת ומזמה׃ |
5 wenye hekima na wasikilize nao waongeze elimu yao, wenye kupambanua na wapate mwongozo;
| ישמע חכם ויוסף לקח ונבון תחבלות יקנה׃ |
6 kwa kufahamu mithali na mifano, misemo na vitendawili vya wenye hekima.
| להבין משל ומליצה דברי חכמים וחידתם׃ |
7 Kumcha Bwana ndicho chanzo cha maarifa, lakini wapumbavu hudharau hekima na adabu.
| יראת יהוה ראשית דעת חכמה ומוסר אוילים בזו׃ |
8 Mwanangu, sikiliza mwongozo wa baba yako, wala usiyaache mafundisho ya mama yako.
| שמע בני מוסר אביך ואל תטש תורת אמך׃ |
9 Hayo yatakuwa taji la maua la neema kichwani pako, na mkufu wa kuipamba shingo yako.
| כי לוית חן הם לראשך וענקים לגרגרתיך׃ |
10 Mwanangu, kama wenye dhambi wakikushawishi, usikubaliane nao.
| בני אם יפתוך חטאים אל תבא׃ |
11 Kama wakisema, “Twende tufuatane; tukamvizie mtu na kumwaga damu, njoo tukavizie nafsi isiyo na hatia;
| אם יאמרו לכה אתנו נארבה לדם נצפנה לנקי חנם׃ |
| נבלעם כשאול חיים ותמימים כיורדי בור׃ (Sheol h7585) |
13 Tutapata aina zote za vitu vya thamani na kujaza nyumba zetu kwa nyara.
| כל הון יקר נמצא נמלא בתינו שלל׃ |
14 Njoo ushirikiane nasi, vitu vyote tutakavyopata tutagawana.”
| גורלך תפיל בתוכנו כיס אחד יהיה לכלנו׃ |
15 Mwanangu, usiandamane nao. Usiweke mguu wako katika njia zao,
| בני אל תלך בדרך אתם מנע רגלך מנתיבתם׃ |
16 kwa kuwa miguu yao hukimbilia kwenye dhambi, ni wepesi kumwaga damu.
| כי רגליהם לרע ירוצו וימהרו לשפך דם׃ |
17 Tazama ni jinsi gani ilivyo kazi bure kutandaza wavu wakati ndege wote wanakuona!
| כי חנם מזרה הרשת בעיני כל בעל כנף׃ |
18 Watu hawa huvizia kumwaga damu yao wenyewe; hujivizia tu wenyewe!
| והם לדמם יארבו יצפנו לנפשתם׃ |
19 Huu ndio mwisho wa wote ambao wanajipatia mali kwa hila; huuondoa uhai wa wale wenye mali.
| כן ארחות כל בצע בצע את נפש בעליו יקח׃ |
20 Hekima huita kwa sauti kuu barabarani, hupaza sauti yake kwenye viwanja vikubwa;
| חכמות בחוץ תרנה ברחבות תתן קולה׃ |
21 kwenye makutano ya barabara za mji zenye makelele mengi hupaza sauti, kwenye malango ya mji hutoa hotuba yake:
| בראש המיות תקרא בפתחי שערים בעיר אמריה תאמר׃ |
22 “Enyi wajinga, mtangʼangʼania ujinga wenu hadi lini? Mpaka lini wenye mizaha watafurahia mizaha, na wapumbavu kuchukia maarifa?
| עד מתי פתים תאהבו פתי ולצים לצון חמדו להם וכסילים ישנאו דעת׃ |
23 Kama mngekuwa mmeitikia karipio langu, ningekuwa nimemimina roho yangu kwenu na kuwafahamisha maneno yangu.
| תשובו לתוכחתי הנה אביעה לכם רוחי אודיעה דברי אתכם׃ |
24 Lakini kwa kuwa mlinikataa nilipowaita na hakuna yeyote aliyekubali niliponyoosha mkono wangu,
| יען קראתי ותמאנו נטיתי ידי ואין מקשיב׃ |
25 kwa kuwa mliyapuuza mashauri yangu yote na hamkukubali karipio langu,
| ותפרעו כל עצתי ותוכחתי לא אביתם׃ |
26 mimi nami nitawacheka katika maafa yenu, nitawadhihaki wakati janga litawapata:
| גם אני באידכם אשחק אלעג בבא פחדכם׃ |
27 wakati janga litawapata kama tufani, wakati maafa yatawazoa kama upepo wa kisulisuli, wakati dhiki na taabu zitawalemea.
| בבא כשאוה פחדכם ואידכם כסופה יאתה בבא עליכם צרה וצוקה׃ |
28 “Ndipo watakaponiita lakini sitawajibu; watanitafuta lakini hawatanipata.
| אז יקראנני ולא אענה ישחרנני ולא ימצאנני׃ |
29 Kwa kuwa walichukia maarifa, wala hawakuchagua kumcha Bwana,
| תחת כי שנאו דעת ויראת יהוה לא בחרו׃ |
30 kwa kuwa hawakukubali mashauri yangu, na kukataa maonyo yangu,
| לא אבו לעצתי נאצו כל תוכחתי׃ |
31 watakula matunda ya njia zao, na watashibishwa matunda ya hila zao.
| ויאכלו מפרי דרכם וממעצתיהם ישבעו׃ |
32 Kwa kuwa ukaidi wa wajinga utawaua, nako kuridhika kwa wajinga kutawaangamiza.
| כי משובת פתים תהרגם ושלות כסילים תאבדם׃ |
33 Lakini yeyote anisikilizaye ataishi kwa usalama, atatulia, bila kuwa na hofu ya madhara.”
| ושמע לי ישכן בטח ושאנן מפחד רעה׃ |
