Mithali 31
1 Misemo ya Mfalme Lemueli, usia wa mama yake aliyomfundisha:
Verba Lamuelis regis. Visio qua erudivit eum mater sua.
2 “Ee mwanangu, ee mwana wa tumbo langu, ee mwana wa nadhiri zangu,
Quid, dilecte mi? quid, dilecte uteri mei? quid, dilecte votorum meorum?
3 Usitumie nguvu zako kwa wanawake, uhodari wako kwa wale wanaowaharibu wafalme.
Ne dederis mulieribus substantiam tuam, et divitias tuas ad delendos reges.
4 “Ee Lemueli, haifai wafalme, haifai wafalme kunywa mvinyo, haifai watawala kutamani sana kileo,
Noli regibus, o Lamuel, noli regibus dare vinum, quia nullum secretum est ubi regnat ebrietas;
5 wasije wakanywa na kusahau vile sheria inavyoamuru na kuwanyima haki zao wote walioonewa.
et ne forte bibant, et obliviscantur judiciorum, et mutent causam filiorum pauperis.
6 Wape kileo wale wanaoangamia, mvinyo wale walio na uchungu,
Date siceram mœrentibus, et vinum his qui amaro sunt animo.
7 Wanywe na kusahau umaskini wao na wasikumbuke taabu yao tena.
Bibant, et obliviscantur egestatis suæ, et doloris sui non recordentur amplius.
8 “Sema kwa ajili ya wale wasioweza kujisemea, kwa ajili ya haki za wote walioachwa ukiwa.
Aperi os tuum muto, et causis omnium filiorum qui pertranseunt.
9 Sema na uamue kwa haki, tetea haki za maskini na wahitaji.”
Aperi os tuum, decerne quod justum est, et judica inopem et pauperem.
10 Mke mwenye sifa nzuri, ni nani awezaye kumpata? Yeye ni wa thamani sana kuliko marijani.
Mulierem fortem quis inveniet? procul et de ultimis finibus pretium ejus.
11 Mume wake anamwamini kikamilifu wala hakosi kitu chochote cha thamani.
Confidit in ea cor viri sui, et spoliis non indigebit.
12 Humtendea mumewe mema, wala si mabaya, siku zote za maisha yake.
Reddet ei bonum, et non malum, omnibus diebus vitæ suæ.
13 Huchagua sufu na kitani naye hufanya kazi kwa mikono yenye bidii.
Quæsivit lanam et linum, et operata est consilia manuum suarum.
14 Yeye ni kama meli za biashara akileta chakula chake kutoka mbali.
Facta est quasi navis institoris, de longe portans panem suum.
15 Yeye huamka kungali bado giza huwapa jamaa yake chakula na mafungu kwa watumishi wake wa kike.
Et de nocte surrexit, deditque prædam domesticis suis, et cibaria ancillis suis.
16 Huangalia shamba na kulinunua, kutokana na mapato yake hupanda shamba la mizabibu.
Consideravit agrum, et emit eum; de fructu manuum suarum plantavit vineam.
17 Hufanya kazi zake kwa nguvu, mikono yake ina nguvu kwa ajili ya kazi zake.
Accinxit fortitudine lumbos suos, et roboravit brachium suum.
18 Huona kwamba biashara yake ina faida, wala taa yake haizimiki usiku.
Gustavit, et vidit quia bona est negotiatio ejus; non extinguetur in nocte lucerna ejus.
19 Huweka mikono yake kwenye pia, navyo vidole vyake hushikilia kijiti chenye uzi.
Manum suam misit ad fortia, et digiti ejus apprehenderunt fusum.
20 Huwanyooshea maskini mikono yake na kuwakunjulia wahitaji vitanga vyake.
Manum suam aperuit inopi, et palmas suas extendit ad pauperem.
21 Theluji ishukapo, hana hofu kwa ajili ya watu wa nyumbani mwake, kwa maana wote wamevikwa nguo za kutia joto.
Non timebit domui suæ a frigoribus nivis; omnes enim domestici ejus vestiti sunt duplicibus.
22 Hutengeneza mazulia ya urembo ya kufunika kitanda chake, yeye huvaa kitani safi na urujuani.
Stragulatam vestem fecit sibi; byssus et purpura indumentum ejus.
23 Mume wake anaheshimiwa kwenye lango la mji, aketipo miongoni mwa wazee wa nchi.
Nobilis in portis vir ejus, quando sederit cum senatoribus terræ.
24 Hutengeneza mavazi ya kitani na kuyauza, naye huwauzia wafanyabiashara mishipi.
Sindonem fecit, et vendidit, et cingulum tradidit Chananæo.
25 Amevikwa nguvu na heshima, anaweza kucheka bila kuwa na hofu kwa siku zijazo.
Fortitudo et decor indumentum ejus, et ridebit in die novissimo.
26 Huzungumza kwa hekima na mafundisho ya kuaminika yapo ulimini mwake.
Os suum aperuit sapientiæ, et lex clementiæ in lingua ejus.
27 Huangalia mambo ya nyumbani mwake wala hali chakula cha uvivu.
Consideravit semitas domus suæ, et panem otiosa non comedit.
28 Watoto wake huamka na kumwita aliyebarikiwa, mumewe pia humsifu, akisema:
Surrexerunt filii ejus, et beatissimam prædicaverunt; vir ejus, et laudavit eam.
29 “Wanawake wengi hufanya vitu vyenye sifa nzuri, lakini wewe umewapita wote.”
Multæ filiæ congregaverunt divitias; tu supergressa es universas.
30 Kujipamba ili kuvutia ni udanganyifu na uzuri unapita upesi, bali mwanamke anayemcha Bwana atasifiwa.
Fallax gratia, et vana est pulchritudo: mulier timens Dominum, ipsa laudabitur.
31 Mpe thawabu anayostahili, nazo kazi zake na zimletee sifa kwenye lango la mji.
Date ei de fructu manuum suarum, et laudent eam in portis opera ejus.
