Mithali 3
1 Mwanangu, usisahau mafundisho yangu, bali zitunze amri zangu moyoni mwako,
Ndodana yami, ungakhohlwa umlayo wami, kodwa inhliziyo yakho kayigcine imilayo yami.
2 kwa kuwa zitakuongezea miaka mingi ya maisha yako na kukuletea mafanikio.
Ngoba yengezelela kuwe ubude bezinsuku leminyaka yempilo lokuthula.
3 Usiache kamwe upendo na uaminifu vitengane nawe; vifunge shingoni mwako, viandike katika ubao wa moyo wako.
Umusa lothembeko kakungakutshiyi, kubophele entanyeni yakho, ukubhale esibhebheni senhliziyo yakho.
4 Ndipo utapata kibali na jina zuri mbele za Mungu na mwanadamu.
Ngalokho uzathola umusa lokuqedisisa okuhle emehlweni kaNkulunkulu labantu.
5 Mtumaini Bwana kwa moyo wako wote wala usizitegemee akili zako mwenyewe;
Themba eNkosini ngenhliziyo yakho yonke, ungeyami ekuqedisiseni kwakho.
6 katika njia zako zote mkiri yeye, naye atayanyoosha mapito yako.
Ivume endleleni zakho zonke, yona-ke izaqondisa imikhondo yakho.
7 Usiwe mwenye hekima machoni pako mwenyewe; mche Bwana ukajiepushe na uovu.
Ungabi ngohlakaniphileyo emehlweni akho; yesabe iNkosi, usuke ebubini.
8 Hii itakuletea afya mwilini mwako, na mafuta kwenye mifupa yako.
Kuzakuba yikwelatshwa kwenkaba yakho, lokunathwayo kwamathambo akho.
9 Mheshimu Bwana kwa mali zako na kwa malimbuko ya mazao yako yote;
Hlonipha iNkosi ngemfuyo yakho, langezithelo zakho zokuqala zesivuno sakho sonke.
10 ndipo ghala zako zitakapojaa hadi kufurika, viriba vyako vitafurika kwa mvinyo mpya.
Khona iziphala zakho zizagcwaliswa ngenala, lezikhamelo zakho zewayini ziphuphume iwayini elitsha.
11 Mwanangu, usiidharau adhabu ya Bwana na usichukie kukaripiwa naye,
Ndodana yami, ungadeleli ukulaya kweNkosi, unganengwa yikukhuza kwayo.
12 kwa sababu Bwana huwaadibisha wale awapendao, kama vile baba afanyavyo kwa mwana apendezwaye naye.
Ngoba iNkosi iyamlaya emthandayo, yebo, njengoyise indodana athokoza ngayo.
13 Heri mtu yule aonaye hekima, mtu yule apataye ufahamu,
Ubusisiwe umuntu othola inhlakanipho, lomuntu ozuza ukuqedisisa.
14 kwa maana hekima ana faida kuliko fedha na mapato yake ni bora kuliko ya dhahabu safi.
Ngoba inzuzo yakho ingcono kulenzuzo yesiliva, lokutholakalayo kwakho kulegolide.
15 Hekima ana thamani kuliko marijani; hakuna chochote unachokitamani kinachoweza kulinganishwa naye.
Kuligugu elidlula amatshe aligugu, lakho konke ongakufisa kakulinganiswa lakho.
16 Maisha marefu yako katika mkono wake wa kuume; katika mkono wake wa kushoto kuna utajiri na heshima.
Ubude bezinsuku busesandleni sakho sokunene, kwesokhohlo sakho inotho lodumo.
17 Njia zake zinapendeza, mapito yake yote ni amani.
Izindlela zakho zizindlela zentokozo, lemikhondo yakho yonke iyikuthula.
18 Yeye ni mti wa uzima kwa wale wanaomkumbatia; wale wamshikao watabarikiwa.
Kuyisihlahla sempilo kwabakubambayo, lobambelela kukho ubusisiwe.
19 Kwa hekima Bwana aliiweka misingi ya dunia, kwa ufahamu aliziweka mbingu mahali pake;
Ngenhlakanipho iNkosi yasekela umhlaba; yamisa amazulu ngokuqedisisa.
20 kwa maarifa yake vilindi viligawanywa, nayo mawingu yanadondosha umande.
Ngolwazi lwayo izinziki zaqhekezwa, lamayezi athonta amazolo.
21 Mwanangu, hifadhi maamuzi mema na busara, usiache vitoke machoni pako;
Ndodana yami, kakungasuki emehlweni akho; gcina inhlakanipho eqotho lengqondo.
22 ndipo vitakapokuwa uzima nafsini mwako na pambo la neema shingoni mwako.
Njalo kuzakuba yimpilo yomphefumulo wakho, lesisa entanyeni yakho.
23 Kisha utaenda katika njia yako salama, wala mguu wako hautajikwaa;
Khona uzahamba indlela yakho uvikelekile, lonyawo lwakho kaluyikukhubeka.
24 ulalapo, hautaogopa; ulalapo usingizi wako utakuwa mtamu.
Nxa ulala phansi, kawuyikwesaba, yebo, uzalala, lobuthongo bakho buzakuba mnandi.
25 Usiogope maafa ya ghafula au maangamizi yanayowapata waovu,
Ungesabi uvalo olujumayo, kumbe ukuchitheka kwababi nxa kufika.
26 kwa kuwa Bwana atakuwa tumaini lako na kuepusha mguu wako kunaswa katika mtego.
Ngoba iNkosi izakuba sethembeni lakho, igcine unyawo lwakho ukuze lungabanjwa.
27 Usizuie wema kwa wale wanaostahili ikiwa katika uwezo wako kutenda.
Ungagodleli umninikho okuhle nxa kusemandleni esandla sakho ukukwenza.
28 Usimwambie jirani yako, “Njoo baadaye, nitakupa kesho”: wakati wewe unacho kitu kile karibu nawe.
Ungathi kumakhelwane wakho: Hamba, ubuye, kusasa ngizakunika; nxa ulakho.
29 Usifanye hila ya kumdhuru jirani yako, ambaye anaishi karibu na wewe akikuamini.
Ungacebi okubi ngomakhelwane wakho, ngoba yena uhlala lawe evikelekile.
30 Usimshtaki mtu bila sababu, wakati hajakutenda dhara lolote.
Ungaphikisani lomuntu kungelasizatho, nxa engakonanga.
31 Usimwonee wivu mtu mwenye jeuri wala kuchagua njia yake iwayo yote,
Ungahawukeli umuntu olobudlwangudlwangu; ungakhethi leyodwa yezindlela zakhe.
32 kwa kuwa Bwana humchukia mtu mpotovu, lakini siri yake iko kwa mwenye haki.
Ngoba ophambeneyo uyisinengiso eNkosini, kodwa imfihlo yayo ikwabaqotho.
33 Laana ya Bwana i juu ya nyumba ya mwovu, lakini yeye huibariki nyumba ya mwenye haki.
Isiqalekiso seNkosi sisendlini yomubi, kodwa iyawubusisa umuzi wabalungileyo.
34 Huwadhihaki wale wanaodhihaki, lakini huwapa neema wale wanyenyekevu.
Isibili, yona iyabeyisa abeyisayo, kodwa inika umusa kwabathobekileyo.
35 Wenye hekima hurithi heshima, bali huwaaibisha wapumbavu.
Abahlakaniphileyo bazakudla ilifa lodumo, kodwa abayizithutha, isabelo sabo silihlazo.
