Proverbios 14
1 La mujer sabia edifica su casa, pero la mujer insensata la está derribando con sus manos.
Mądra niewiasta buduje dom swój; ale go głupia rękami swemi rozwala.
2 El que sigue su camino en justicia, tiene ante sí el temor de Jehová; pero aquel cuyos caminos están retorcidos no le da honor.
Kto chodzi w szczerości swojej, boi się Pana; ale przewrotny w drogach swoich gardzi nim.
3 En la boca del hombre necio hay una vara para su espalda, pero los labios de los sabios los mantendrán seguros.
W ustach głupiego jest rózga hardości; ale wargi mądrych strzegą ich.
4 Donde no hay bueyes, su lugar de comida está vacío; pero mucho aumento viene a través de la fuerza del buey.
Gdzie niemasz wołów, żłób jest próżny; ale siłą wołów mnoży się obfitość zboża.
5 Un testigo verdadero no dice lo que es falso, pero un testigo falso está exhalando engaño.
Świadek prawdziwy nie kłamie; ale świadek fałszywy mówi kłamstwo.
6 El que odia a la autoridad, buscando sabiduría, no la entiende; pero el conocimiento llega fácilmente al hombre inteligente.
Naśmiewca szuka mądrości, a nie znajduje; ale umiejętność roztropnemu jest snadna.
7 Apártate del necio, porque no hallarás labios del conocimiento.
Idź precz od oblicza męża głupiego, gdyż nie znajdziesz przy nim warg umiejętności.
8 La sabiduría del hombre de buen sentido hace que su camino sea claro; pero el comportamiento imprudente de los necios es un engaño.
Mądrość ostrożnego jest rozumieć drogę swoję, ale głupstwo głupich jest zdrada.
9 En las tiendas de aquellos que odian a la autoridad hay error, pero en la casa del hombre recto hay gracia.
Każdy głupi nakrywa grzech, a między uprzejmymi mieszka przyjaźń.
10 Nadie tiene conocimiento del dolor de un hombre sino él mismo; y una persona extraña no tiene parte en su alegría.
Serce każdego uznaje gorzkość duszy swojej, a do wesela jego nie przymięsza się obcy.
11 La casa del pecador será derribada; pero la tienda del hombre recto hará bien.
Dom niezbożnych zgładzony będzie; ale przybytek cnotliwych zakwitnie.
12 Hay un camino que parece derecho ante un hombre, pero su fin son los caminos de la muerte.
Zda się pod czas droga być prosta człowiekowi; wszakże dokończenie jej jest drogą na śmierć.
13 Incluso mientras se ríe el corazón puede estar triste; y después de la alegría llega el dolor.
Także i w śmiechu boleje serce, a koniec wesela bywa smutek.
14 Aquel cuyo corazón se ha apartado tendrá la recompensa de sus caminos en toda su medida; pero un buen hombre tendrá la recompensa de sus obras.
Drogami swemi nasyci się człowiek przewrotnego serca; ale się go chroni mąż dobry.
15 El hombre simple tiene fe en cada palabra, pero el hombre de buen sentido tiene cuidado de su caminar.
Prostak wierzy każdemu słowu; ale ostrożny zrozumiewa postępki swoje.
16 El hombre sabio, temiendo, se guarda del mal; pero el hombre tonto continúa en su orgullo, sin pensar en el peligro.
Mądry się boi, i odstępuje od złego; ale głupi dociera, i śmiałym jest.
17 El que se enoja pronto, hará lo que es insensato, pero el hombre de buen juicio callará.
Porywczy człowiek dopuszcza się głupstwa, a mąż złych myśli w nienawiści bywa.
18 El comportamiento necio es patrimonio de lo simple, pero los hombres de buen sentido están coronados por el conocimiento.
Głupstwo prostacy dziedzicznie trzymają; ale ostrożni bywają koronowani umiejętnością.
19 Las rodillas del mal se inclinan ante el bien; y los pecadores descienden en el polvo a las puertas de los rectos.
źli się kłaniają przed dobrymi, a niepobożni stoją u drzwi sprawiedliwego.
20 El pobre es odiado incluso por su prójimo, pero el hombre rico tiene muchos amigos.
Ubogi bywa i u przyjaciela swego w nienawiści; ale wiele jest tych, którzy bogatego miłują.
21 El que no respeta a su prójimo es un pecador, pero el que tiene lástima de los pobres es feliz.
Bliźnim swym grzesznik pogardza; ale kto ma litość nad ubogimi, błogosławionym jest.
22 ¿No se equivocarán los que maquinan el mal? Pero la misericordia y la buena fe son para los obradores del bien.
Izali nie błądzą, którzy wymyślają złe? a miłosierdzie i prawda należy tym, którzy wymyślają dobre.
23 En todo trabajo duro hay ganancias, pero hablar solo hace que un hombre sea pobre.
W każdej pracy bywa pożytek; ale gołe słowo warg tylko do nędzy służy.
24 Su sabiduría es una corona para los sabios, pero su comportamiento necio es alrededor de la cabeza de los imprudentes.
Bogactwo mądrych jest koroną ich; ale głupstwo głupich zostaje głupstwem.
25 Un verdadero testigo es el salvador de vidas; pero el que dice cosas falsas es una causa de engaño.
Świadek prawdziwy wyzwala duszę; ale fałszywy kłamstwo mówi.
26 Porque aquel en cuyo corazón está el temor de Jehová, hay una gran esperanza; y sus hijos tendrán un lugar seguro.
Kto się boi Pana, ma ufanie mocne; a synowie jego ucieczkę mieć będą.
27 El temor del Señor es una fuente de vida, por la cual uno puede ser apartado de las redes de la muerte.
Bojaźń Pańska jest źródło żywota ku uchronieniu się sideł śmierci.
28 La gloria del rey está en el número de su pueblo; y por necesidad del pueblo, un gobernante puede llegar a la destrucción.
W mnóstwie ludu jest zacność królewska; ale w trosze ludu zniszczenie hetmana.
29 El que tarda en enojarse tiene gran sensatez; pero aquel cuyo espíritu es demasiado rápido enaltece a lo que es tonto.
Nierychły do gniewu jest bogaty w rozum; ale porywczy pokazuje głupstwo.
30 Una mente tranquila es la vida del cuerpo, pero la envidia es una enfermedad en los huesos.
Serce zdrowe jest żywotem ciała; ale zazdrość jest zgniłością w kościach.
31 El que es duro con el pobre avergüenza a su Hacedor; pero el que tiene misericordia de los necesitados le da honor.
Kto ciemięży ubogiego, uwłacza stworzycielowi jego; ale go czci, kto ma litość nad ubogim.
32 El pecador es trastornado en su maldad, pero el hombre recto tiene esperanza en su justicia.
Dla złości swojej wygnany bywa niepobożny; ale sprawiedliwy nadzieję ma i przy śmierci swojej.
33 La sabiduría tiene su lugar de descanso en la mente de los sabios, pero ella no se ve entre los necios.
W sercu mądrego odpoczywa mądrość, ale wnet poznać, co jest w sercu głupich.
34 Por la justicia una nación se enaltece, pero el pecado es motivo de vergüenza para los pueblos.
Sprawiedliwość wywyższa naród; ale grzech jest ku pohańbieniu narodów.
35 El rey se complace en un siervo que hace sabiamente, pero su ira es contra el que es motivo de vergüenza.
Król łaskaw bywa na sługę roztropnego; ale się gniewa na tego, który mu hańbę czyni.
