Proverbios 29
1 El que a pesar de la corrección endurece la cerviz, será quebrantado de improviso y sin remedio.
Ang isang tao na nakatanggap ng maraming pagsasaway pero pinatitigas ang kaniyang leeg ay mababali sa isang sandali na hindi na mapapagaling.
2 Cuando aumenta el número de los justos se goza el pueblo, mas si los malos llegan al poder, el pueblo gime.
Kapag silang mga gumagawa ng tama ay umaangat, ang mga tao ay nagdidiwang, pero kapag ang isang masamang tao ang namuno, ang mga tao ay maghihinagpis.
3 El que ama la sabiduría alegra a su padre; quien frecuenta rameras, disipa sus bienes.
Sinuman ang nagmamamahal sa karunungan ay nagagawa ang kaniyang ama na magdiwang, ngunit ang isang nananatiling kasama ang mga masasamang tao ay sinisira ang kaniyang kayamanan.
4 Por medio de la justicia, el rey cimenta el estado, pero el que cede al cohecho, lo arruina.
Ang hari ay itinatatag ang lupa sa pamamagitan ng katarungan, ngunit wawasakin ito ng isang humuhingi ng suhol.
5 El que adula a su prójimo, le tiende una red a sus pies.
Ang isang tao na pumupuri sa kaniyang kapit-bahay ay inilalatag ang isang lambat para sa kaniyang mga paa.
6 La prevaricación del malvado le es un lazo, en tanto que el justo canta alegremente.
Ang isang masamang tao ay nahuli sa isang patibong sa pamamagitan ng kaniyang sariling kasalanan, pero ang isang gumagawa ng tama ay umaawit at nagsasaya.
7 El justo estudia la causa del pobre, el impío se hace el desentendido.
Siyang gumagawa ng tama ay nakikiusap sa kapakanan ng mahirap; ang masamang tao ay hindi naiintindihan ang ganyang kaalaman.
8 Los altaneros alborotan una ciudad; los sabios aplacan los ánimos agitados.
Inilalagay ng mga mangungutya ang isang lungsod sa apoy, pero silang mga matatalino ay nag-aalis ng poot.
9 Si un sabio disputa con un necio, ora se enoje ora se ría, no habrá paz.
Kapag nakikipagtalo ang isang taong matalino sa isang mangmang, siya ay galit na galit at natatawa at ito ay walang tigil.
10 Los hombres sanguinarios odian al íntegro, mientras los justos procuran defenderlo.
Ang uhaw sa dugo ay galit sa isang walang kasalanan at hinahanangad ang buhay nang matuwid.
11 El necio desfoga toda su ira; el sabio la enfrena y la apacigua.
Ang isang mangmang ay ipinahahayag ang lahat ng kaniyang galit, pero ang isang taong matalino ay pinipigilan ito at kinakalma ang kaniyang sarili.
12 El príncipe que da oído a palabras mentirosas, no tendrá sino servidores malos.
Kung ang isang pinuno ay nagbibigay pansin sa mga kasinungalingan, lahat ng kaniyang mga opisyal ay magiging masama.
13 Frente al pobre está el opresor; y es Yahvé quien alumbra los ojos de entrambos.
Ang taong mahirap at mapang-api ay magkatulad, sapagkat si Yahweh ay parehong nagbibigay liwanag sa kanilang mga mata.
14 Un rey que juzga con justicia a los pobres, hace estable su trono para siempre.
Kung ang isang hari ay humahatol sa mga mahihirap sa pamamagitan ng katotohanan, ang kaniyang trono ay maitatatag nang walang hanggan.
15 La vara y la corrección dan sabiduría, el muchacho mimado es la vergüenza de su madre.
Ang pamalo at pagsaway ay nagbibigay ng karunungan, pero ang isang batang malaya mula sa pagdidisiplina ay inilalagay ang kaniyang ina sa kahihiyan.
16 Creciendo el número de los malos, crecen los crímenes, pero los justos verán la ruina de ellos.
Kapag ang mga masasamang tao ay nasa kapangyarihan, ang pagsuway ay dumadami, ngunit sila na gumagawa nang matuwid ay makikita ang pagbagsak ng taong masama.
17 Corrige a tu hijo, y será tu consuelo, y las delicias de tu alma.
Disiplinahin ang inyong anak at bibigyan ka niya nang kapahingahan; bibigyan ka niya ng mga kagalakan sa inyong buhay.
18 Faltando la palabra profética, el pueblo anda sin rienda; ¡dichoso el que observa la Ley!
Kapag walang pahayag na pangitain, ang mga tao ay mamumuhay nang marahas, ngunit pinagpala ang isang pinapanatili ang batas.
19 El esclavo no se corrige con solas palabras; comprende bien, pero no cumple.
Ang isang alipin ay hindi maitatama ng mga salita, dahil kahit na naintindihan niya, walang magiging tugon.
20 ¿Has visto a un hombre que habla precipitadamente? más que de él espera de un loco.
Tingnan ang isang tao na padalus-dalos sa kaniyang mga salita? Mayroong higit pang pag-asa para sa isang taong mangmang kaysa sa kaniya.
21 El que mima a su esclavo desde la niñez, al fin lo encontrará contumaz.
Ang siyang nagbibigay ng layaw sa kaniyang alipin mula sa kaniyang pagkabata, sa huli nito ay magkakaroon ng kaguluhan.
22 El hombre colérico provoca peleas, y el violento cae en muchos pecados.
Ang isang taong galit ay pumupukaw ng away at ang isang pinuno ng pagkapoot ay gumagawa ng maraming kasalanan.
23 La soberbia humilla al hombre, mas el humilde de espíritu será ensalzado.
Ang pagmamataas ng isang tao ay ang magdadala sa kaniya pababa, pero ang siyang may mapagpakumbabang kalooban ay bibigyan nang karangalan.
24 El cómplice de un ladrón odia su propia vida, pues oye la maldición y no dice nada.
Ang siyang nakikibahagi sa isang magnanakaw ay nasusuklam sa kaniyang sariling buhay; naririnig niya ang sumpa at walang anumang sinasabi.
25 Quien teme al hombre, se prepara un lazo, pero el que confía en Yahvé será puesto en salvo.
Ang takot ng tao ay gumagawa ng isang bitag, ngunit ang taong nagtitiwala kay Yahweh ay mapapangalagaan.
26 Muchos buscan el favor del príncipe; pero es Yahvé quien juzga a cada uno.
Marami ang humahanap sa mukha ng mga namumuno, ngunit kay Yahweh nanggagaling ang katarungan para sa kaniya.
27 Abominación de los justos es el hombre malvado, y abominación de los malvados quien procede rectamente.
Ang isang taong hindi makatarungan ay kasuklam-suklam sa kanilang mga gumagawa ng matuwid, ngunit ang isang may daang matuwid ay kasuklam-suklam sa mga taong masasama.
