Притчи Соломона 14
1 Мудрыя жены создаша домы: безумная же раскопа рукама своима.
Mądra kobieta buduje swój dom, a głupia burzy go własnymi rękami.
2 Ходяй право боится Господа: развращаяй же пути своя обезчестится.
Kto postępuje w sposób prawy, boi się PANA, a przewrotny na swoich drogach gardzi nim.
3 Из уст безумных жезл досаждения: устне же мудрых хранят я.
W ustach głupiego jest rózga pychy, a mądrych strzegą ich wargi.
4 Идеже несть волов, ясли чисты: а идеже жита многа, явна волу крепость.
Gdzie nie ma wołów, żłób jest pusty, lecz dzięki sile wołów mnoży się obfitość zboża.
5 Свидетель верен не лжет: разжизает же ложная свидетель неправеден.
Wierny świadek nie kłamie, a fałszywy świadek mówi kłamstwa.
6 Взыщеши премудрости у злых, и не обрящеши: чувство же у мудрых удобно.
Szyderca szuka mądrości, a nie [znajduje], lecz rozumnemu wiedza [przychodzi] łatwo.
7 Вся противна (суть) мужеви безумну: оружие же чувствия устне премудры.
Odsuń się od głupiego, gdyż nie znajdziesz [u niego] warg rozumnych.
8 Премудрость коварных уразумеет пути их: буйство же безумных в заблуждении.
Mądrość roztropnego [to] poznanie swojej drogi, a głupotą głupich [jest] oszustwo.
9 Домове беззаконных требуют очищения, домове же праведных приятни.
Głupcy szydzą z grzechu, a u prawych [jest] przychylność.
10 Сердце мужа чувственно печаль души его: егда же веселится, не примешается досаждению.
Serce zna własną gorycz, a obcy nie wtrąca się w jego radość.
11 Домове нечестивых изчезнут, селения же право творящих пребудут.
Dom niegodziwych będzie zgładzony, a mieszkanie prawych zakwitnie.
12 Есть путь, иже мнится человеком прав быти, последняя же его приходят во дно ада. (questioned)
Jest droga, która człowiekowi wydaje się słuszna, lecz końcem jej jest droga do śmierci.
13 Ко веселием не примешавается печаль: последняя же радости в плачь приходят.
Nawet w śmiechu serce boleje, a końcem [takiej] wesołości [jest] smutek.
14 Путий своих насытится дерзосердый, от размышлений же своих муж благ.
Serce odstępcy nasyci się jego drogami, a dobry człowiek – swoimi.
15 Незлобивый веру емлет всякому словеси, коварный же приходит в раскаяние.
Prosty wierzy każdemu słowu, a roztropny zważa na swoje kroki.
16 Премудр убоявся уклонится от зла, безумный же на себе надеявся смешавается со беззаконным.
Mądry boi się i odwraca się od zła, ale głupi w swym szaleństwie jest pewny siebie.
17 Острояростный без совета творит, муж же мудрый многая терпит.
[Człowiek] porywczy popełnia głupstwa, a podstępny jest znienawidzony.
18 Разделяют безумнии злобу, коварнии же удержат чувство.
Prości ludzie dziedziczą głupotę, a roztropni są koronowani wiedzą.
19 Поползнутся злии пред благими, и нечестивии послужат пред дверьми праведных.
Źli kłaniają się przed dobrymi, a niegodziwi u bram sprawiedliwego.
20 Друзие возненавидят другов убогих: друзие же богатых мнози.
Ubogi jest znienawidzony nawet przez swego bliźniego, a bogaty ma wielu przyjaciół.
21 Безчестяй убогия согрешает, милуяй же нищыя блажен.
Kto gardzi swym bliźnim, ten grzeszy, a kto lituje się nad ubogimi, jest błogosławiony.
22 Заблуждающии (неправедницы) делают злая, милость же и истину делают благии. Не ведят милости и веры делателие злых: милостыни же и веры у делателей благих.
Czyż nie błądzą ci, którzy obmyślają zło? Ale miłosierdzie i prawda są z tymi, którzy obmyślają dobro.
23 Во всяцем пекущемся есть изюбилие: любосластный же и безпечальный в скудости будет.
Każda praca [przynosi] pożytek, a [puste] słowa [prowadzą] do nędzy.
24 Венец премудрых богатство их, житие же безумных зло.
Koroną mądrych [jest ich] bogactwo, ale głupota głupich [pozostaje] głupotą.
25 Избавит от злых душу свидетель верен, разжизает же лживая лестный.
Prawdomówny świadek ocala dusze, a fałszywy mówi kłamstwa.
26 Во страсе Господни упование крепости, чадом же Своим оставит утверждение (мира).
W bojaźni PANA jest mocne zaufanie, a jego synowie będą mieć ucieczkę.
27 Страх Господень источник жизни, творит же укланятися от сети смертныя.
Bojaźń PANA jest źródłem życia, by uniknąć sideł śmierci.
28 Во мнозе языце слава царю: во оскудении же людсте сокрушение сильному.
Liczny lud to chwała króla, a brak ludu to zguba władcy.
29 Долготерпелив муж мног в разуме, малодушный же крепко безумен.
Nieskory do gniewu jest bardzo roztropny, lecz porywczy wywyższa głupotę.
30 Кроткий муж сердцу врачь: моль же костем сердце чувственно.
Zdrowe serce jest życiem ciała, a zazdrość jest zgnilizną kości.
31 Оклеветаяй убогаго раздражает Сотворшаго и, почитаяй же Его милует нищаго.
Kto gnębi ubogiego, uwłacza jego Stwórcy, a czci go ten, kto lituje się nad ubogim.
32 Во злобе своей отринется нечестивый: надеяйжеся на Господа своим преподобием праведен.
Niegodziwy zostaje wygnany z powodu swojego zła, a sprawiedliwy ma nadzieję [nawet] w [czasie] swojej śmierci.
33 В сердцы блазе мужа почиет премудрость, в сердцы же безумных не познавается.
Mądrość spoczywa w sercu rozumnego, a [co jest] w sercu głupich, wychodzi na jaw.
34 Правда возвышает язык: умаляют же племена греси.
Sprawiedliwość wywyższa naród, a grzech jest hańbą narodów.
35 Приятен цареви слуга разумный, своим же благообращением отемлет безчестие.
Król jest przychylny dla roztropnego sługi, lecz gniewa się [na tego], który [przynosi] hańbę.
