2 Crônicas 34

1 Josias tinha oito anos de idade quando começou a reinar, e reinou trinta e um anos em Jerusalém.

Nagpangidaron ug walo ka tuig si Josia sa dihang nagsugod siya sa paghari; naghari siya sulod sa 31 ka tuig sa Jerusalem.

2 Ele fez o que era certo aos olhos de Iavé, e caminhou nos caminhos de David, seu pai, e não se virou para a mão direita ou para a esquerda.

Gibuhat niya kung unsa ang husto sa panan-aw ni Yahweh, ug nagsubay sa dalan ni David nga iyang katigulangan, ug wala misimang bisan sa tuo ni ngadto sa wala.

3 Pois no oitavo ano de seu reinado, ainda jovem, ele começou a buscar o Deus de Davi, seu pai; e no décimo segundo ano ele começou a purgar Judá e Jerusalém dos lugares altos, os bastões de Cinzas, as imagens gravadas e as imagens fundidas.

Sa ika-walo nga tuig sa iyang paghari, samtang bata pa siya, nagsugod siya sa pagpangita sa Dios ni David, nga iyang katigulangan. Sa ika-napulo ug duha ka tuig, nagsugod siya sa paghinlo sa Juda ug sa Jerusalem gikan sa hataas nga mga dapit, ang mga poste ni Ashera, ug ang mga kinulit nga mga larawan ug ang mga hinulmang puthaw nga rebulto.

4 Eles quebraram os altares dos Baal em sua presença; e ele cortou os altares de incenso que estavam no alto sobre eles. Ele quebrou os postes de Asherah, as imagens gravadas e as imagens fundidas em pedaços, fez deles pó e o espalhou sobre os túmulos daqueles que haviam se sacrificado a eles.

Gipanglumpag sa katawhan ang mga halaran ni Baal sa iyang atubangan; gipangguba niya ang mga insenso nga anaa ibabaw sa mga halaran. Gipangbuak niya ang mga poste ni Ashera ug ang mga kinulit nga mga larawan, ug gidugmok ang mga hinulma nga puthaw nga rebulto hangtod nangapino kini. Gikatag niya ang abog ngadto sa mga lubnganan niadtong mga naghalad kanila.

5 Ele queimou os ossos dos sacerdotes em seus altares, e purgou Judá e Jerusalém.

Gipangsunog niya ang mga bukog sa ilang mga pari diha sa mga halaran. Sa ingon niini nga paagi, gihinloan niya ang Juda ug ang Jerusalem.

6 Ele fez isso nas cidades de Manassés, Efraim e Simeão, até mesmo em Naftali, em torno de suas ruínas.

Sama usab niini ang iyang gibuhat sa mga siyudad sa Manases, sa Efraim, ug sa Simeon, hangtod sa Neftali, ug sa nangagun-ob nga nakapalibot niini.

7 Ele quebrou os altares, bateu nos postes de Asherah e nas imagens gravadas em pó, e cortou todos os altares de incenso em toda a terra de Israel, depois retornou a Jerusalém.

Gipanglumpag niya ang mga halaran, gipangdugmok sa pino ang mga poste ni Ashera ug ang kinulit nga mga larawan, ug gipangtunga ang tanang halaran sa insenso sa tibuok yuta sa Israel; unya mibalik siya sa Jerusalem.

8 Now no décimo oitavo ano de seu reinado, quando ele havia purgado a terra e a casa, ele enviou Shaphan, o filho de Azalias, Maaseiah, o governador da cidade, e Joah, o filho de Joahaz, o gravador, para reparar a casa de Yahweh, seu Deus.

Karon sa ika-18 ka tuig sa iyang paghari, pagkahuman sa paghinlo ni Josia sa yuta ug sa templo, gipadala niya si Shafan ang anak nga lalaki ni Azalia, ug ni Maasea, ang gobernador sa siyudad, ug si Joa ang anak nga lalaki ni Joahaz ang sekretaryo, aron ayohon ang puloy-anan ni Yahweh nga iyang Dios.

9 Eles vieram a Hilquias, o sumo sacerdote, e entregaram o dinheiro que foi trazido à casa de Deus, que os levitas, os guardas do umbral, haviam recolhido das mãos de Manassés, de Efraim, de todo o resto de Israel, de todo Judá e Benjamim, e dos habitantes de Jerusalém.

Miadto sila kang Hilkia, ang labaw nga pari, ug gisalig kaniya ang salapi nga gidala ngadto sa puloy-anan sa Dios, ang mga Levita, ang mga guwardiya sa mga pultahan, nagkatigom gikan sa Manases ug sa Efraim, gikan sa tanang nahibilin sa Israel, ang tanan nga gikan sa Juda ug sa Benjamin, ug gikan sa mga lumolupyo sa Jerusalem.

10 Eles a entregaram nas mãos dos trabalhadores que tinham a supervisão da casa de Iavé; e os trabalhadores que trabalhavam na casa de Iavé a deram para consertar e reparar a casa.

Gitugyan nila ang salapi ngadto sa mga tawo nga nagadumala sa buluhaton sa templo ni Yahweh. Kini nga mga tawo maoy nagsuhol sa mga nag-ayo ug nagpahiuli sa templo.

11 Deram-na aos carpinteiros e aos construtores para comprar pedra cortada e madeira para engates, e para fazer vigas para as casas que os reis de Judá tinham destruído.

Gisuhol nila kini sa mga panday ug magtutukod aron ipalit sa tiniltil nga mga bato ug mga kahoy aron pangtukod, ug aron himoong sagbayan alang sa mga pinanday nga gipasagdan sa ubang mga hari sa Juda nga malumpag.

12 Os homens fizeram o trabalho fielmente. Seus supervisores foram Jahath e Obadiah, os levitas, dos filhos de Merari; e Zacarias e Meshullam, dos filhos dos coatitas, para dar direção; e outros dos levitas, todos habilidosos com instrumentos musicais.

Matinud-anong nagtrabaho ang mga tawo. Ang ilang mga tigdumala sa mga buluhaton mao si Jahat ug si Obadia, ang mga Levita, ang mga anak nga lalaki ni Merari; ug ni Zacarias ug ni Meshulam, gikan sa mga anak nga lalaki sa Kohatihanon. Nagdumala sa mga trabahante ang ubang mga Levita nga maayong mga manunugtog.

13 Também estavam sobre os portadores de fardos, e dirigiam todos os que faziam o trabalho em todo tipo de serviço. Dos Levitas, havia escribas, oficiais e porteiros.

Kini nga mga Levita mao ang mga sinaligan niadtong mga tighakot sa mga kagamitan sa pagtukod ug sa ubang tawo nga nagtrabaho sa bisan unsang paagi. Adunay mga Levita usab nga mao ang mga sekretaryo, mga tigtipig sa talaan, ug mga guwardiya sa ganghaan.

14 Quando trouxeram o dinheiro que foi trazido para a casa de Iavé, Hilkiah o sacerdote encontrou o livro da lei de Iavé dado por Moisés.

Sa dihang gikuha nila ang salapi nga gidala sa puloy-anan ni Yahweh, nahikaplagan ni Hilkia nga usa ka pari ang libro sa balaod ni Yahweh nga gihatag pinaagi kang Moises.

15 Hilkiah respondeu ao escriba Shaphan: “Encontrei o livro da lei na casa de Yahweh”. Então Hilkiah entregou o livro a Shaphan.

Miingon si Hilkia kang Shafan ang eskriba, “Nakakaplag ako ug libro sa balaod sa puloy-anan ni Yahweh.” Gidala ni Hilkia ngadto kang Shafan ang libro.

16 Shaphan levou o livro ao rei e, além disso, trouxe de volta a palavra ao rei, dizendo: “Tudo o que foi comprometido com seus servos, eles estão fazendo”.

Gidala ni Shafan ang libro ngadto sa hari, ug gisuginlan usab niya siya nga nag-ingon, “Gibuhat sa imong mga sulugoon ang tanan nga gisalig ngadto kanila.

17 Eles esvaziaram o dinheiro que foi encontrado na casa de Yahweh, e o entregaram na mão dos supervisores e na mão dos operários”.

Gikuha nila ang salapi nga nakaplagan sa puloy-anan ni Yahweh, ug gihatag kini sa mga tigdumala ug ngadto sa mga trabahante.”

18 Shaphan o escriba disse ao rei, dizendo: “Hilkiah o padre me entregou um livro”. Shaphan leu a partir dele para o rei.

Si Shafan ang eskriba nagsulti sa hari, “Gihatag ni Hilkia nganhi kanako ang libro.” Unya gibasa kini ni Shafan ngadto sa hari.

19 Quando o rei ouviu as palavras da lei, rasgou suas roupas.

Sa dihang nabatian sa hari ang mga pulong sa balaod, gigisi niya ang iyang bisti.

20 O rei comandou Hilquias, Ahikam, filho de Safã, Abdon, filho de Miquéias, Safã, o escriba, e Asaías, o servo do rei, dizendo:

Gimandoan sa hari si Hilkia, si Ahikam ang anak nga lalaki ni Shafan, si Abdon ang anak nga lalaki ni Mica, si Shafan ang eskriba, ug si Asaya, ang kaugalingon niyang sulugoon, nga nag-ingon,

21 “Vai perguntar a Javé por mim, e por aqueles que ficaram em Israel e em Judá, a respeito das palavras do livro que se encontra; pois grande é a ira de Javé que se derrama sobre nós, porque nossos pais não cumpriram a palavra de Javé, para fazer de acordo com tudo o que está escrito neste livro.”

“Lakaw ug pangutana kang Yahweh alang kanako, ug alang niadtong nahibilin sa Israel ug sa Juda, bahin sa mga pulong sa libro nga nakaplagan. Sanglit hilabihan man ang kasuko ni Yahweh nga gibubo nganhi kanato. Kay hilabihan kini, tungod kay wala man gipatalinghogan sa atong mga katigulangan ang mga pulong niining libroha ingon man ang pagtuman sa tanang nahisulat niini.”

22 Então Hilkiah e aqueles que o rei tinha ordenado foram até Huldah, a profetisa, a esposa de Shallum, filho de Tokhath, o filho de Hasrah, guarda do guarda-roupa (agora ela morava em Jerusalém no segundo trimestre), e eles falaram com ela para esse fim.

Busa si Hilkia, ug kadtong gipangmandoan sa hari, miadto kang Hulda nga usa ka propeta, ang asawa ni Sallum ang anak nga lalaki ni Tokat ang anak nga lalaki Hasra, nga maoy nagatipig sa mga bisti (nagpuyo siya sa Jerusalem nga anaa sa Ikaduhang Distrito), ug nakigsulti sila kaniya sa ingon niini nga paagi.

23 Ela lhes disse: “Javé, o Deus de Israel diz: 'Dizei ao homem que vos enviou a mim,

Miingon siya ngadto kanila, “Mao kini ang gisulti ni Yahweh, ang Dios sa Israel, nga nag-ingon: Sultihi ang tawo nga nagpadala kaninyo nganhi kanako,

24 “. Javé diz: 'Eis que trarei o mal sobre este lugar e sobre seus habitantes, mesmo todas as maldições que estão escritas no livro que eles leram perante o rei de Judá.

'Mao kini ang gisulti ni Yahweh: Tan-awa, magpadala ako ug katalagman niining dapita ug sa mga lumolupyo niini, ang tanang mga tunglo nga nahisulat sa libro nga gibasa atubangan sa hari sa Juda.

25 Porque me abandonaram, e queimaram incenso para outros deuses, para que me provocassem à ira com todas as obras de suas mãos, portanto minha ira se derrama sobre este lugar, e não se apagará.

Sanglit mibiya man sila kanako ug nagsunog ug insenso ngadto sa laing mga dios, busa nahagit nila ako nga masuko sa tanang butang nga ilang nabuhat—busa igabubo ko ang akong kasuko niining dapita, ug dili kini mapalong.'

26 “, mas ao rei de Judá, que te enviou para perguntar a Javé, tu lhe dirás: “Javé, o Deus de Israel diz: “Sobre as palavras que ouviste,

Apan ngadto sa hari sa Juda, nga nagpadala kaninyo aron mangutana kang Yahweh kung unsa ang angay nga pagabuhaton, mao kini ang inyong isulti kaniya, 'Si Yahweh, ang Dios sa Israel miingon niini: Mahitungod sa mga pulong nga imong nadungog,

27 porque teu coração era terno, e te humilhaste diante de Deus quando ouviste suas palavras contra este lugar e contra seus habitantes, e te humilhaste diante de mim, e rasgaste tuas vestes e choraste diante de mim, eu também te ouvi”, diz Javé.

sanglit malumo man ang imong kasingkasing, ug gipaubos mo ang imong kaugalingon diha sa Dios sa dihang nadungog mo ang iyang mga pulong mahitungod niining dapita ug sa mga lumolupyo niini, ug sanglit kay nagmapainubsanon ka man nganhi kanako, ug gigisi ang imong bisti ug nagbakho sa akong atubangan, nagpatalinghog usab ako kanimo—mao kini ang gisugilon ni Yahweh—

28 “Eis que vos congregarei a vossos pais, e sereis congregados em paz à vossa sepultura”. Seus olhos não verão todo o mal que eu trarei sobre este lugar e sobre seus habitantes”””. Eles trouxeram esta mensagem de volta para o rei.

tan-awa, itipon ko ikaw sa imong mga katigulangan. Ibutang ka sa imong lubnganan nga malinawon, ug dili mo makita bisan ang katalagman nga akong ipahamtang niining dapita ug sa mga lumolupyo niini.'” Gidala kini nga mensahe sa mga tawo balik ngadto sa hari.

29 Então o rei enviou e reuniu todos os anciãos de Judá e Jerusalém.

Unya nagpadala ang hari ug mga mensahero ug gipatigom ang tanang kadagkoan sa Juda ug sa Jerusalem.

30 O rei subiu à casa de Iavé com todos os homens de Judá e os habitantes de Jerusalém - os sacerdotes, os levitas e todo o povo, tanto grande como pequeno - e leu em suas audiências todas as palavras do livro do pacto que foi encontrado na casa de Iavé.

Unya miadto ang hari sa puloy-anan ni Yahweh, ug ang tanang katawhan sa Juda ug ang mga lumolupyo sa Jerusalem, ug ang mga pari, mga Levita, ug ang tanang katawhan, gikan sa inila ngadto sa dili inila. Gibasa dayon niya sa ilang panagtigom ang tanang mga pulong sa libro sa Kasabotan nga nahikaplagan sa puloy-anan ni Yahweh.

31 O rei permaneceu em seu lugar e fez um pacto perante Iavé, para caminhar depois de Iavé, e para guardar seus mandamentos, seus testemunhos e seus estatutos com todo o seu coração e com toda a sua alma, para cumprir as palavras do pacto que foram escritas neste livro.

Mitindog ang hari sa iyang nahimutangan ug naghimo ug kasabotan sa atubangan ni Yahweh, nga mosunod kang Yahweh, ug tipigan ang iyang mga mando, ang iyang mga balaod, ug ang iyang mga kasugoan, sa tibuok niyang kasingkasing ug sa tibuok niyang kalag, aron tumanon ang mga pulong sa kasabotan nga nahisulat niini nga libro.

32 Ele fez com que todos os que foram encontrados em Jerusalém e Benjamim permanecessem de pé. Os habitantes de Jerusalém fizeram de acordo com o pacto de Deus, o Deus de seus pais.

Gipabarog niya diha sa kasabotan ang tanan nga anaa sa Jerusalem ug sa Benjamin. Gituman sa mga lumolupyo sa Jerusalem ang kasabotan sa Dios, ang Dios sa ilang mga katigulangan.

33 Josias tirou todas as abominações de todos os países que pertenciam aos filhos de Israel, e fez com que todos os que foram encontrados em Israel servissem, até mesmo para servir a Javé seu Deus. Todos os seus dias eles não partiram de seguir a Iavé, o Deus de seus pais.

Gisalikway ni Josia ang tanang malaw-ay nga mga butang gikan sa kayutaan nga gipanag-iyahan sa katawhan sa Israel. Gipasimba niya ang tanan sa Israel kang Yahweh. Sa tanan niyang mga adlaw, wala sila mitalikod sa pagsunod kang Yahweh, ang Dios sa ilang mga katigulangan.