Provérbios 24

1 Não tenhas inveja dos homens malignos, nem desejes estar com eles;

به اشخاص شریر حسادت نورز و آرزو نکن که با آنها دوست شوی،

2 Porque o coração deles imagina destruição, e os lábios deles falam de opressão.

زیرا تمام فکر و ذکر آنها این است که به مردم ظلم کنند.

3 Pela sabedoria a casa é edificada, e pelo entendimento ela fica firme;

خانه با حکمت بنا می‌شود و با فهم استوار می‌گردد،

4 E pelo conhecimento os cômodos se encherão de riquezas preciosas e agradáveis.

اتاقهایش با دانایی از اسباب نفیس و گرانبها پر می‌شود.

5 O homem sábio é poderoso; e o homem que tem conhecimento aumenta [sua] força;

آدم دانا و فهمیده از قدرت زیاد برخوردار است و دائم به قدرت خویش می‌افزاید.

6 Porque com conselhos prudentes farás tua guerra; e a vitória [é alcançada] pela abundância de conselheiros.

پیروزی در جنگ بستگی به تدابیر خوب و مشورت زیاد دارد.

7 A sabedoria é alta demais para o tolo; na porta [do julgamento] ele não abre sua boca.

نادان نمی‌تواند به حکمت دست یابد؛ وقتی موضوع مهمی مورد بحث قرار می‌گیرد، او حرفی برای گفتن ندارد.

8 Quem planeja fazer o mal será chamado de vilão.

کسی که دائم نقشه‌های پلید در سر بپروراند، عاقبت رسوا خواهد شد.

9 O pensamento do tolo é pecado; e o zombador é abominável aos homens.

نقشه‌های آدم جاهل گناه‌آلود است و کسی که دیگران را مسخره می‌کند مورد نفرت همهٔ مردم می‌باشد.

10 [Se] te mostrares fraco no dia da angústia, como é pouca tua força!

اگر نتوانی سختیهای زندگی را تحمل کنی، آدم ضعیفی هستی.

11 Livra os que estão tomados para a morte, os que estão sendo levados para serem mortos;

از نجات دادن کسی که به ناحق به مرگ محکوم شده است کوتاهی نکن.

12 Pois se tu disseres: Eis que não sabíamos, Por acaso aquele que pesa os corações não saberá? Aquele que guarda tua alma não conhecerá? Ele retribuirá ao homem conforme sua obra.

نگو که از جریان بی‌خبر بوده‌ای، زیرا خدایی که جان تو در دست اوست و از دل تو آگاه است، می‌داند که تو از همه چیز باخبر بوده‌ای. او هر کسی را مطابق اعمالش جزا خواهد داد.

13 Come mel, meu filho, porque é bom; e o favo de mel é doce ao teu paladar.

پسرم، همان‌طور که خوردن عسل کام تو را شیرین می‌کند، همچنان کسب حکمت برای جان تو شیرین خواهد بود. کسی که حکمت بیاموزد آیندهٔ خوبی در انتظارش خواهد بود و امیدهایش بر باد نخواهد رفت.

14 Assim será o conhecimento da sabedoria para tua alma; se a encontrares haverá recompensa [para ti]; e tua esperança não será cortada.

15 Tu, perverso, não espies a habitação do justo, nem assoles seu quarto;

ای شریر، در کمین خانۀ شخص عادل نباش و منزلی را که او در آن زندگی می‌کند، تاراج نکن،

16 Porque o justo cai sete vezes, e se levanta; mas os perversos tropeçam no mal.

زیرا عادل حتی اگر هفت بار هم بیفتد، باز برخواهد خاست، اما شریران گرفتار بلا شده، سرنگون خواهند شد.

17 Quando teu inimigo cair, não te alegres; nem teu coração fique contente quando ele tropeçar,

وقتی دشمنت دچار مصیبتی می‌شود شادی نکن و هنگامی که می‌افتد دلشاد نشو،

18 Para que não [aconteça] de o SENHOR veja, e o desagrade, e desvie dele sua ira.

زیرا ممکن است خداوند این کار تو را نپسندد و از مجازات او دست بردارد!

19 Não te irrites com os malfeitores, nem tenhas inveja dos perversos;

به سبب بدکاران خودت را ناراحت نکن و به آنها حسادت نورز،

20 Porque o maligno não terá um bom futuro; a lâmpada dos perversos se apagará.

زیرا شخص بدکار آینده‌ای ندارد و چراغش خاموش خواهد شد.

21 Meu filho, teme ao SENHOR e ao rei; e não te envolvas com os rebeldes;

پسرم، از خداوند و پادشاه بترس و با کسانی که بر ضد ایشان شورش می‌کنند همدست نشو،

22 Porque a destruição deles se levantará de repente; e quem sabe que ruína eles terão?

کیست که بداند خداوند یا پادشاه چه بلایی بر سر چنین کسان خواهد آورد؟

23 Estes [provérbios] também são para os sábios: fazer acepção de pessoas num julgamento não é bom.

قاضی نباید در داوری از کسی طرفداری کند.

24 Aquele que disser ao ímpio: Tu és justo, Os povos o amaldiçoarão, as nações o detestarão.

هر که به مجرم بگوید: «تو بی‌گناهی»، مورد لعنت و نفرت همهٔ مردم واقع خواهد شد،

25 Mas para aqueles que [o] repreenderem, haverá coisas boas; e sobre eles virá uma boa bênção.

ولی آنکه گناهکار را محکوم کند سعادت و برکت نصیبش خواهد گردید.

26 Quem responde palavras corretas é [como se] estivesse beijando com os lábios.

جواب صادقانه مانند بوسهٔ دوست دلچسب است.

27 Prepara o teu trabalho de fora, e deixa pronto o teu campo; então depois, edifica a tua casa.

اول کسب و کاری داشته باش بعد خانه و خانواده تشکیل بده.

28 Não sejas testemunha contra o teu próximo sem causa; por que enganarias com teus lábios?

علیه همسایهٔ خود شهادت دروغ نده و سخنان نادرست درباره‌اش بر زبان نیاور.

29 Não digas: Assim como ele fez a mim, assim também farei a ele; pagarei a cada um conforme sua obra.

نگو: «هر چه بر سرم آورده تلافی خواهم کرد.»

30 Passei junto ao campo do preguiçoso, e junto à vinha do homem sem juízo;

از کنار مزرعهٔ شخص تنبل و کم‌عقل گذشتم؛

31 e eis que ela estava toda cheia de espinheiros, [e] sua superfície coberta de urtigas; e o seu muro de pedras estava derrubado.

همه جا خار روییده بود، علفهای هرز زمین را پوشانده و دیوار مزرعه فرو ریخته بود.

32 Quando eu vi [isso], aprendi em meu coração, e, olhando, recebi instrução:

با دیدن این منظره به فکر فرو رفتم و این درس را آموختم:

33 um pouco de sono, cochilando um pouco, cruzando as mãos por um pouco de tempo, deitado,

کمی خواب بیشتر، کمی چُرت بیشتر، کمی دست رو دست گذاشتن و استراحت بیشتر،

34 e assim a tua pobreza virá como um assaltante; a tua necessidade, como um homem armado.

و فقر و تنگدستی همچون راهزنی مسلح به سراغ تو خواهد آمد.