Provérbios 15
1 A resposta branda desvia o furor, mas a palavra de dôr suscita a ira.
Ang tubag nga malomo makapahupay sa kapungot; Apan ang pulong nga mahait makapapukaw sa kasuko.
2 A lingua dos sabios adorna a sabedoria, mas a bocca dos tolos derrama a estulticia.
Ang dila sa manggialamon sa matul-id nagapamulong ug kahibalo; Apan ang baba sa mga buang nagabubo sa kabuangan.
3 Os olhos do Senhor estão em todo o logar, contemplando os maus e os bons.
Ang mga mata ni Jehova anaa sa tanang dapit, Nga nagabantay ibabaw sa dautan ug sa maayo.
4 A medicina da lingua é arvore de vida, mas a perversidade n'ella quebranta o espirito.
Ang dila nga mahuyo maoy usa ka kahoy sa kinabuhi; Apan ang pagkasukwahi niana maoy pagkabungkag sa espiritu.
5 O tolo despreza a correcção de seu pae, mas o que observa a reprehensão prudentemente se haverá.
Ang usa ka buang magatamay sa pagsaway sa iyang amahan; Apan kadtong nagatagad sa pagbadlong nagapakita sa pagkabuotan.
6 Na casa do justo ha um grande thesouro, mas nos fructos do impio ha perturbação.
Diha sa balay sa tawong matarung adunay daghang bahandi; Apan diha sa mga abut sa tawong dautan anaa ang kasamok.
7 Os labios dos sabios derramarão o conhecimento, mas o coração dos tolos não fará assim.
Ang mga ngabil sa manggialamon nagabutyag ug kahibalo; Apan ang kasingkasing sa buangbuang dili magabuhat sa ingon.
8 O sacrificio dos impios é abominavel ao Senhor, mas a oração dos rectos é o seu contentamento.
Ang halad sa tawong dautan maoy usa ka dulumtanan kang Jehova; Apan ang pag-ampo sa tawong matul-id maoy iyang kalipay.
9 O caminho do impio é abominavel ao Senhor, mas ao que segue a justiça amará.
Ang dalan sa dautan maoy usa ka dulumtanan kang Jehova; Apan iyang gihigugma kadtong nagasunod sa pagkamatarung.
10 Correcção molesta ha para o que deixa a vereda, e o que aborrece a reprehensão morrerá.
Adunay mapait nga pagsaway alang niadtong mibulag sa dalan; Ug kadtong nagadumot sa pagbadlong mamatay man.
11 O inferno e a perdição estão perante o Senhor: quanto mais os corações dos filhos dos homens? (Sheol h7585)
Ang Sheol ug ang Pagkalaglag anaa sa atubangan ni Jehova; Nan daw unsa pa ang paglabaw sa mga kasingkasing sa mga anak sa mga tawo! (Sheol h7585)
12 Não ama o escarnecedor aquelle que o reprehende, nem se chegará aos sabios.
Ang usa ka mayubiton dili mahagugma nga pagabadlongon; Siya dili moadto sa pakigtipon sa manggialamon.
13 O coração alegre aformosea o rosto, mas pela dôr do coração o espirito se abate.
Ang malipayong kasingkasing nagapadayag sa usa ka masayag nga panagway; Apan tungod sa kasubo sa kasingkasing ang espiritu mamaluya.
14 O coração entendido buscará o conhecimento, mas a bocca dos tolos se apascentará de estulticia.
Ang kasingkasing niadtong may salabutan nagapangita ug kahibalo; Apan ang baba sa mga buang nagakaon sa mga binuang.
15 Todos os dias do opprimido são maus, mas o coração alegre é um banquete continuo.
Ang tanang mga adlaw sa mga sinakit mga kadaut man; Apan kadtong adunay malipayong kasingkasing may kombira sa kanunay.
16 Melhor é o pouco com o temor do Senhor, do que um grande thesouro, onde ha inquietação.
Maayo pa ang diyutay nga inubanan sa pagkahadlok kang Jehova, Kay sa dakung bahandi ug inubanan sa kasamok.
17 Melhor é a comida de hortaliça, onde ha amor, do que o boi cevado, e com elle o odio.
Maayo pa ang usa ka paniudto sa mga utanon, diin anaa ang gugma, Kay sa linaming nga vaca ug ang pagdumot anaa niana.
18 O homem iracundo suscita contendas, mas o longanimo apaziguará a lucta.
Ang usa ka tawo nga masukanon nagahagit ug pagpakigaway; Apan kadtong mahinay sa pagkasuko nagapalinaw sa pagkabingkil.
19 O caminho do preguiçoso é como a sebe d'espinhos, mas a vereda dos rectos está bem egualada.
Ang dalan sa tapulan maingon sa usa ka koral sa mga tunok; Apan ang dalan sa tawong matul-id gihimong usa ka halapad nga dalan
20 O filho sabio alegrará a seu pae, mas o homem insensato despreza a sua mãe.
Ang usa ka anak nga manggialamon maoy kalipay sa iyang amahan; Apan ang usa ka tawong buangbuang nagatamay sa iyang inahan.
21 A estulticia é alegria para o que carece d'entendimento, mas o homem entendido anda rectamente.
Ang binuang maoy kalipay niadtong walay kaalam; Apan ang tawo nga masinabuton nagatul-id sa iyang paglakaw.
22 Os pensamentos se dissipam, quando não ha conselho, mas com a multidão de conselheiros se confirmarão.
Diin walay pagtambag, ang mga tinguha makawang; Apan diha sa panon sa mga magtatambag sila mangatukod.
23 O homem se alegra na resposta da sua bocca, e a palavra a seu tempo quão boa é!
Ang tawo may kalipay diha sa pagtubag sa iyang baba; Ug ang usa ka pulong nga angay sa panahon, pagkaayo niana!
24 Para o entendido, o caminho da vida vae para cima, para que se desvie do inferno de baixo. (Sheol h7585)
Alang manggialamon ang dalan sa kinabuhi nagapadulong ngadto sa itaas, Aron siya mobiya gikan sa Sheol sa ubos. (Sheol h7585)
25 O Senhor arrancará a casa dos soberbos, mas estabelecerá o termo da viuva.
Si Jehova magaluka sa balay sa mapahitas-on; Apan siya magapalig-on sa utlanan sa balo nga babaye.
26 Abominaveis são ao Senhor os pensamentos do mau, mas as palavras dos limpos são apraziveis.
Ang mga lalang nga dautan maoy dulumtanan kang Jehova; Apan ang mga pulong sa kalipay mga ulay man.
27 O que exercita avareza perturba a sua casa, mas o que aborrece presentes viverá.
Kadtong hakog sa ganancia nagasamok sa iyang kaugalingong balay; Apan kadtong nagadumot sa mga hiphip mabuhi.
28 O coração do justo medita o que ha de responder, mas a bocca dos impios derrama em abundancia coisas más.
Ang kasingkasing sa tawong matarung nagatoon sa angay nga ipanubag; Apan ang baba sa dautan nagabubo sa mga dautang butang.
29 Longe está o Senhor dos impios, mas escutará a oração dos justos.
Si Jehova halayo sa mga dautan; Apan siya mamati sa pag-ampo sa mga tawong matarung.
30 A luz dos olhos alegra o coração, a boa fama engorda os ossos.
Ang kahayag sa mga mata nagalipay sa kasingkasing; Ug ang mga maayong balita nagapatambok sa mga bukog.
31 Os ouvidos que escutam a reprehensão da vida no meio dos sabios farão a sua morada.
Ang igdulongog nga mamati sa pagbadlong sa kinabuhi Magapuyo sa taliwala sa mga manggialamon.
32 O que rejeita a correcção menospreza a sua alma, mas o que escuta a reprehensão adquire entendimento.
Kadtong nagasalikway sa pagsaway nagatamay sa iyang kaugalingong kalag; Apan kadtong nagapamati sa pagbadlong nakakab-ut sa kahibalo.
33 O temor do Senhor é a correcção da sabedoria, e diante da honra vae a humildade.
Ang pagkahadlok kang Jehova maoy pagpahamatngon sa kaalam; Ug ang pagka-mapinaubsanon maga-una sa kadungganan.
