Przysłów 27
1 Nie chlub się dniem jutrzejszym, bo nie wiesz, co dzień przyniesie.
Non ti vantare del domani, poiché non sai quel che un giorno possa produrre.
2 Niech inny cię chwali, a nie twoje usta; ktoś obcy, a nie twoje wargi.
Altri ti lodi, non la tua bocca; un estraneo, non le tue labbra.
3 Ciężki jest kamień i piasek waży, ale gniew głupca cięższy od obu.
La pietra è grave e la rena pesante, ma l’irritazione dello stolto pesa più dell’uno e dell’altra.
4 Okrutny jest gniew i straszliwa zapalczywość, lecz któż się ostoi przed zazdrością?
L’ira è crudele e la collera impetuosa; ma chi può resistere alla gelosia?
5 Lepsza jest jawna nagana niż skryta miłość.
Meglio riprensione aperta, che amore occulto.
6 Rany przyjaciela [są] wierne, ale pocałunki wroga [są] zwodnicze.
Fedeli son le ferite di chi ama; frequenti i baci di chi odia.
7 Dusza nasycona podepcze plaster miodu, a dla głodnej duszy wszystko, co gorzkie, jest słodkie.
Chi è sazio calpesta il favo di miele; ma, per chi ha fame, ogni cosa amara è dolce.
8 Jak ptak odlatuje od swego gniazda, tak człowiek odchodzi od swego miejsca.
Come l’uccello che va ramingo lungi dal nido, così è l’uomo che va ramingo lungi da casa.
9 Maść i kadzidło radują serce, tak słodycz przyjaciela dzięki radzie od serca.
L’olio e il profumo rallegrano il cuore; così fa la dolcezza d’un amico coi suoi consigli cordiali.
10 Nie opuszczaj swego przyjaciela ani przyjaciela twego ojca, a w dniu twego nieszczęścia nie wchodź do domu twego brata, bo lepszy [jest] sąsiad bliski niż brat daleki.
Non abbandonare il tuo amico né l’amico di tuo padre, e non andare in casa del tuo fratello nel dì della tua sventura; un vicino dappresso val meglio d’un fratello lontano.
11 Bądź mądrym, synu mój, rozwesel moje serce, abym mógł odpowiedzieć temu, który mi urąga.
Figliuol mio, sii savio e rallegrami il cuore, così potrò rispondere a chi mi vitupera.
12 Roztropny dostrzega zło i ukrywa się, a prości idą dalej i ponoszą karę.
L’uomo accorto vede il male e si nasconde, ma gli scempi passan oltre e ne portan la pena.
13 Zabierz szatę temu, kto [ręczył za] obcego, i od tego, który ręczył za cudzą kobietę, weź zastaw.
Prendigli il vestito giacché ha fatto cauzione per altri; fatti dare dei pegni, poiché s’è reso garante di stranieri.
14 Kto wczesnym rankiem błogosławi swemu przyjacielowi donośnym głosem, temu będzie to poczytane za przekleństwo.
Chi benedice il prossimo ad alta voce, di buon mattino, sarà considerato come se lo maledicesse.
15 Nieustające kapanie w dniu rzęsistego deszczu i kłótliwa żona są sobie podobne;
Un gocciolar continuo in giorno di gran pioggia e una donna rissosa son cose che si somigliano.
16 Kto ją ukrywa, ukrywa wiatr i w prawej ręce [wonny] olejek, który sam siebie wydaje.
Chi la vuol trattenere vuol trattenere il vento, e stringer l’olio nella sua destra.
17 Żelazo ostrzy się żelazem, tak człowiek zaostrza oblicze swego przyjaciela.
Il ferro forbisce il ferro; così un uomo ne forbisce un altro.
18 Kto strzeże drzewa figowego, spożyje jego owoc; tak kto posługuje swemu panu, dozna czci.
Chi ha cura del fico ne mangerà il frutto; e chi veglia sul suo padrone sarà onorato.
19 Jak w wodzie odbija się twarz, tak w sercu człowieka – człowiek.
Come nell’acqua il viso risponde al viso, così il cuor dell’uomo risponde al cuore dell’uomo.
Il soggiorno dei morti e l’abisso sono insaziabili, e insaziabili son gli occhi degli uomini. (Sheol h7585)
21 Czym dla srebra jest tygiel, a dla złota piec, tym dla człowieka pochwała.
Il crogiuolo è per l’argento, il forno fusorio per l’oro, e l’uomo è provato dalla bocca di chi lo loda.
22 Choćbyś zmiażdżył głupca w moździerzu tłuczkiem razem z ziarnami, nie opuści go głupota.
Anche se tu pestassi lo stolto in un mortaio in mezzo al grano col pestello, la sua follia non lo lascerebbe.
23 Doglądaj pilnie swego dobytku [i] troszcz się o [swe] stada.
Guarda di conoscer bene lo stato delle tue pecore, abbi gran cura delle tue mandre;
24 Bo bogactwo nie [trwa] na wieki ani korona przez wszystkie pokolenia.
perché le ricchezze non duran sempre, e neanche una corona dura d’età in età.
25 Trawa wyrasta, pojawia się zieleń, z gór zioła zbierają.
Quando è levato il fieno, subito rispunta la fresca verdura e le erbe dei monti sono raccolte.
26 Owce są na twoje szaty, a kozły [są] zapłatą za pole.
Gli agnelli ti dànno da vestire, i becchi di che comprarti un campo,
27 I dosyć mleka koziego na pokarm dla ciebie, na wyżywienie twego domu i na utrzymanie twoich służebnic.
e il latte delle capre basta a nutrir te, a nutrir la tua famiglia e a far vivere le tue serve.
