Przysłów 29
1 Człowiek, który na częste karanie zatwardza kark swój, nagle zniszczeje, i nie wskóra.
He who is often rebuked and stiffens his neck will be destroyed suddenly, with no remedy.
2 Gdy się rozmnażają sprawiedliwi, weseli się lud; ale gdy panuje bezbożnik, wzdycha lud.
When the righteous thrive, the people rejoice; but when the wicked rule, the people groan.
3 Mąż, który miłuje mądrość, uwesela ojca swego; ale kto chowa nierządnicę, traci majętność.
Whoever loves wisdom brings joy to his father; but a companion of prostitutes squanders his wealth.
4 Król sądem ziemię utwierdza; ale mąż, który dary bierze, podwraca ją.
The king by justice makes the land stable, but he who takes bribes tears it down.
5 Człowiek, który pochlebia przyjacielowi swemu, rozciąga sieć przed nogami jego.
A man who flatters his neighbor spreads a net for his feet.
6 Występek złego jest mu sidłem; ale sprawiedliwy śpiewa i weseli się.
An evil man is snared by his sin, but the righteous can sing and be glad.
7 Sprawiedliwy wyrozumiewa sprawę nędznych; ale niezbożnik nie ma na to rozumu i umiejętności.
The righteous is concerned about justice for the poor. The wicked does not understand the concern.
8 Mężowie naśmiewcy zawodzą miasto; ale mądrzy odwracają gniew.
Mockers stir up a city, but wise men turn away anger.
9 Mąż mądry, wiedzieli spór z mężem głupim, choćby się gniewał, choćby się też śmiał, nie będzie miał pokoju.
If a wise man goes to court with a foolish man, the fool rages or scoffs, and there is no peace.
10 Mężowie krwawi nienawidzą uprzejmego; ale uprzejmi staranie wiodą o duszę jego.
The bloodthirsty hate a man of integrity; and they seek the life of the upright.
11 Wszystkiego ducha swego wywiera głupi, ale mądry na dalszy czas go zawściąga.
A fool vents all of his anger, but a wise man brings himself under control.
12 Pana, który rad słucha słów kłamliwych, wszyscy słudzy jego są niepobożni.
If a ruler listens to lies, all of his officials are wicked.
13 Ubogi i zdzierca spotkali się; a wszakże obydwóch oczy Pan oświeca.
The poor man and the oppressor have this in common: YHWH gives sight to the eyes of both.
14 Króla, który sądzi uciśnionych według prawdy, stolica jego na wieki utwierdzona będzie.
The king who fairly judges the poor, his throne shall be established forever.
15 Rózga i karność mądrość daje; ale dziecię swawolne zawstydza matkę swoję.
The rod of correction gives wisdom, but a child left to himself causes shame to his mother.
16 Gdy się rozmnażają niezbożni, rozmnaża się i przestępstwo; ale sprawiedliwi upadek ich oglądają.
When the wicked increase, sin increases; but the righteous will see their downfall.
17 Karz syna twego, a sprawić odpocznienie, i sposobi rozkosz duszy twojej.
Correct your son, and he will give you peace; yes, he will bring delight to your soul.
18 Gdy proroctwo ustaje, lud bywa rozproszony; ale kto strzeże zakonu, błogosławiony jest.
Where there is no revelation, the people cast off restraint; but he who keeps the law is blessed.
19 Sługa nie bywa słowami naprawiony; bo choć rozumie, jednak nie odpowiada.
A servant can't be corrected by words. Though he understands, yet he will not respond.
20 Ujrzysz człowieka skwapliwego w sprawach swoich; ale lepsza jest nadzieja o głupim, niż o nim.
Do you see a man who is hasty in his words? There is more hope for a fool than for him.
21 Kto w rozkoszy chowa z dzieciństwa sługę swego, na ostatek będzie chciał być za syna.
He who pampers his servant from youth will have him become a son in the end.
22 Człowiek gniewliwy wszczyna zwadę, a pierzchliwy wiele grzeszy.
An angry man stirs up strife, and a wrathful man abounds in sin.
23 Pycha człowiecza poniża go; ale pokorny w duchu sławy dostępuje.
A man's pride brings him low, but one of lowly spirit gains honor.
24 Kto spółkuje ze złodziejem, ma w nienawiści duszę swoję; także też kto przeklęstwa słyszy, a nie objawia go.
Whoever is an accomplice of a thief is an enemy of his own soul. He takes an oath, but dares not testify.
25 Strach człowieczy stawia sobie sidło; ale kto ma nadzieję w Panu, wywyższony będzie.
The fear of man proves to be a snare, but whoever puts his trust in YHWH will be set on high.
26 Wiele tych, co szukają twarzy panów; aleć od Pana jest sąd każdego.
Many seek the ruler's favor, but a man's justice comes from YHWH.
27 Sprawiedliwym jest mąż niezbożny obrzydliwością; a zasię kto w uprzejmości chodzi, jest niezbożnym obrzydliwością.
A dishonest man detests the righteous, and the upright in their ways detest the wicked.
