Przysłów 26
1 Jako śnieg w lecie, i jako deszcz we żniwa; tak głupiemu nie przystoi chwała.
Like snow in summer, and as rain in harvest, so kavod ·weighty glory· is not fitting for a fool.
2 Jako się ptak tam i sam tuła, i jako jaskółka lata: tak przeklęstwo niezasłużone nie przyjdzie.
Like a fluttering sparrow, like a darting swallow, so the undeserved curse does not come to rest.
3 Bicz na konia, ogłów na osła, a kij potrzebny jest na grzbiet głupiego.
A whip is for the horse, a bridle for the donkey, and a rod for the back of fools!
4 Nie odpowiadaj głupiemu według głupstwa jego, abyś mu i ty nie był podobny.
Don’t answer a fool according to his folly, lest you also be like him.
5 Odpowiedz głupiemu według głupstwa jego, aby się sobie nie zdał być mądrym.
Answer a fool according to his folly, lest he be wise in his own eyes.
6 Jakoby nogi obciął, tak się bezprawia dopuszcza, kto się głupiemu poselstwa powierza.
One who sends a message by the hand of a fool is cutting off feet and drinking violence.
7 Jako nierówne są golenie u chromego: tak jest powieść w ustach głupich.
Like the legs of the lame that hang loose: so is a parable in the mouth of fools.
8 Jako kiedy kto przywiązuje kamień drogi do procy: tak czyni ten, który uczciwość głupiemu wyrządza.
As one who binds a stone in a sling, so is he who gives kavod ·weighty glory· to a fool.
9 Jako ciernie, gdy się dostaną w rękę pijanego: tak przypowieść jest w ustach głupich.
Like a thorn bush that goes into the hand of a drunkard, so is a parable in the mouth of fools.
10 Wielki Pan stworzył wszystko, a daje zapłatę głupiemu, daje także zapłatę przestępcom.
As an archer who wounds all, so is he who hires a fool or he who hires those who pass by.
11 Jako pies wraca się do zwrócenia swego: tak głupi powtarza głupstwo swoje.
As a dog that makes teshuvah ·completely returns· to his vomit, so is a fool who repeats his folly.
12 Ujrzyszli człowieka, co się sobie zda być mądrym, nadzieja o głupim lepsza jest, niżeli o nim.
Do you see a man wise in his own eyes? There is more hope for a fool than for him.
13 Leniwy mówi: lew na drodze, lew na ulicach.
The sluggard says, “There is a lion in the road! A fierce lion roams the streets!”
14 Jako się drzwi obracają na zawiasach swoich: tak leniwiec na łóżku swojem.
As the door turns on its hinges, so does the sluggard on his bed.
15 Leniwiec rękę kryje do zanadrzy swych, a ciężko mu jej podnosić do ust swoich.
The sluggard buries his hand in the dish. He is too lazy to bring it back to his mouth.
16 Leniwiec zda się sobie być mędrszym, niżeli siedm odpowiadających z rozsądkiem.
The sluggard is wiser in his own eyes than seven men who answer with discretion.
17 Jakoby też psa za uszy łapał, kto się mimo idąc w cudzą zwadę wdaje.
Like one who grabs a dog’s ears is one who passes by and meddles in a quarrel not his own.
18 Jako szalony wypuszcza iskry i strzały śmiertelne:
Like a madman who shoots torches, arrows, and death,
19 Tak jest każdy, który podchodzi przyjaciela swego, a mówi: Azam ja nie żartował?
is the man who deceives his neighbor and says, “Am I not joking?”
20 Gdy niestaje drew, gaśnie ogień; tak gdy nie będzie klatecznika, ucichnie zwada.
For lack of wood a fire goes out. Without gossip, a quarrel dies down.
21 Jako węgiel martwy służy do rozniecenia, i drwa do ognia; tak człowiek swarliwy do rozniecenia zwady.
As coals are to hot embers, and wood to fire, so is a contentious man to kindling strife.
22 Słowa obmówcy są jako słowa zranionych; a wszakże przenikają do wnętrzności żywota.
The words of a whisperer are as dainty morsels, they go down into the innermost parts.
23 Wargi nieprzyjacielskie i serce złe są jako srebrna piana, którą polewają naczynie gliniane.
Like silver dross on an earthen vessel are the lips of a fervent one with an evil heart.
24 Ten, co kogo nienawidzi, za inszego się udaje wargami swemi; ale w sercu swojem myśli o zdradzie.
A malicious man disguises himself with his lips, but he harbors evil in his heart.
25 Gdyć się ochotnym mową swą ukazuje, nie wierz mu: bo siedmioraka obrzydliwość jest w sercu jego.
When his speech is pleasant, don’t trust him; for there are seven abominations in his heart.
26 Nienawiść zdradliwie bywa pokryta; ale odkryta bywa złość jej w zgromadzeniu.
His malice may be concealed by deception, but his wickedness will be exposed in the assembly.
27 Kto drugiemu dół kopie, wpada weń; a kto kamień toczy, na niego się obraca.
Whoever digs a pit shall fall into it. Whoever rolls a stone, it will come back on him.
28 Człowiek języka kłamliwego ma utrapienie w nienawiści, a usta łagodne przywodzą do upadku.
A lying tongue hates those it hurts; and a flattering mouth works ruin.
