< Przysłów 23 >
1 Gdy siądziesz, abyś jadł z panem, uważaj pilnie, kto jest przed tobą;
If you will sit down to eat with a ruler carefully you will consider [that] which [is] before you.
2 Inaczej wraziłbyś nóż w gardło swoje, jeźlibyś był chciwy pokarmu.
And you will put a knife in throat your if [are] a master of appetite you.
3 Nie pragnij łakoci jego; bo są pokarmem obłudnym.
May not (you crave *Q(K)*) for dainties his and it [is] food of lies.
4 Nie staraj się, abyś się zbogacił; owszem, zaniechaj opatrzności twojej.
May not you labor to gain riches from understanding your cease.
5 I miałżebyś obrócić oczy twoje na bogactwo, które prędko niszczeje? bo sobie uczyni skrzydła podobne orlim, i uleci do nieba.
(¿ Do you cause to fly *Q(K)*) eyes your on it and there not [is] it for certainly it makes for itself wings like an eagle (it flies away *Q(K)*) the heavens.
6 Nie jedz chleba człowieka zazdrosnego, a nie żądaj łakoci jego.
May not you eat [the] food of a [person] evil of eye and may not (you crave *Q(K)*) for dainties his.
7 Albowiem jako on ciebie waży w myśli swej, tak ty waż pokarm jego. Mówić: Jedz i pij, ale serce jego nie jest z tobą.
For - as he calculates in self his [is] so he eat and drink he says to you and heart his not [is] with you.
8 Sztuczkę twoję, którąś zjadł, zwrócisz, a utracisz wdzięczne słowa twoje.
Morsel your [which] you have eaten you will vomit up it and you will spoil words your pleasant.
9 Przed głupim nie mów; albowiem wzgardzi roztropnością powieści twoich.
In [the] ears of a fool may not you speak for he will despise [the] insight of words your.
10 Nie przenoś granicy starej, a na rolę sierotek nie wchodź.
May not you displace a boundary of antiquity and in [the] fields of fatherless ones may not you go.
11 Bo obrońca ich możny; onci się podejmuje sprawy ich przeciwko tobie.
For redeemer their [is] strong he he will conduct case their with you.
12 Obróć do nauki serce twoje, a uszy twoje do powieści umiejętności.
Bring! to discipline heart your and ears your to words of knowledge.
13 Nie odejmuj od młodego karności; bo jeźli go ubijesz rózgą, nie umrze.
May not you withhold from a youth discipline for you will strike him with the rod not he will die.
14 Ty go bij rózgą, a duszę jego z piekła wyrwiesz. (Sheol )
You with the rod you will strike him and life his from Sheol you will deliver. (Sheol )
15 Synu mój! będzieli mądre serce twoje, będzie się weseliło serce moje, serce moje we mnie;
O son my if it is wise heart your it will rejoice heart my also I.
16 I rozweselą się nerki moje, gdy będą mówiły wargi twoje, co jest prawego.
So they may rejoice kidneys my when speak lips your uprightness.
17 Niech nie zajrzy serce twoje grzesznikom; ale raczej chodż w bojańni Pańskiej na każdy dzień;
May not it be jealous heart of your sinners that except in [the] fear of Yahweh all the day.
18 Bo iż jest zapłata, przeto nadzieja twoja nie będzie wykorzeniona.
That except there [is] a future and hope your not it will be cut off.
19 Słuchaj, synu mój! a bądź mądry, i nawiedź na drogę serce twoje.
Listen O you son my and be wise and guide in the way heart your.
20 Nie bywaj między pijanicami wina, ani między żarłokami mięsa;
May not you be among drunkards of wine among gluttons of meat themselves.
21 Boć pijanica i żarłok zubożeje, a ospały w łatach chodzić będzie.
For a drunkard and a glutton he will become impoverished and rags it will clothe [them] drowsiness.
22 Słuchaj ojca twego, który cię spłodził, a nie pogardzaj matką twoją, gdy się zstarzeje.
Listen to father your who he begot you and may not you despise if she is old mother your.
23 Kupuj prawdę, a nie sprzedawaj jej; kupuj mądrość, umiejętność i rozum.
Truth buy and may not you sell [it] wisdom and discipline and understanding.
24 Bardzo się raduje ojciec sprawiedliwego, a kto spłodził mądrego, weseli się z niego.
(Certainly he rejoices *Q(k)*) [the] father of a righteous [son] (and [one who] begets *Q(K)*) a wise [son] (he rejoices *Q(K)*) in him.
25 Niech się tedy weseli ojciec twój, i matka twoja; i niech się rozraduje rodzicielka twoja.
May he rejoice father your and mother your and may she rejoice [the] [one who] bore you.
26 Synu mój! daj mi serce twoje, a oczy twoje niechaj strzegą dróg moich.
Give! O son my heart your to me and eyes your ways my (let them observe. *Q(K)*)
27 Bo nierządnica jest dół głęboki, a cudza żona jest studnia ciasna.
For [is] a pit deep a prostitute and [is] a well narrow a foreign [woman].
28 Ona też jako zbojca zasadzki czyni, a zuchwalców między ludźmi rozmnaża.
Also she like a robber she lies in wait and treacherous [people] among humankind she increases.
29 Komu biada? Komu niestety? Komu zwady? Komu krzyk? Komu rany daremne? Komu zapalenie oczów?
[belongs] to Whom? woe [belongs] to whom? woe! [belong] to whom? (contentions *Q(K)*) [belongs] to whom? complaint [belong] to whom? wounds without cause [belongs] to whom? dullness of eyes.
30 Tym, którzy siadają na winie; tym, którzy chodzą, szukając przyprawnego wina.
To [those who] delay over the wine to [those who] go to examine mixed wine.
31 Nie zapatruj się na wino, gdy się rumieni, i gdy wydaje w kubku łunę swoję, a prosto wyskakuje.
May not you see wine for it will be red if it will give (in the cup *Q(K)*) eye its it will go with smoothness.
32 Bo na koniec jako wąż ukąsi, a jako żmija uszczknie;
End its like a snake it will bite and like a viper it will sting.
33 Oczy twoje patrzyć będą na cudze żony, a serce twe będzie mówiło przewrotności;
Eyes your they will see strange [things] and heart your it will speak perverse things.
34 I będziesz jako ten, który leży w pośród morza, a jako ten, który śpi na wierzchu masztu;
And you will be like [one who] lies down in [the] heart of [the] sea and like [one who] lies down at [the] top of a mast.
35 Rzeczesz: Ubito mię, a nie stękałem, potłuczono mię, a nie czułem. Gdy się ocucę, udam się zaś do tego.
They struck me not I am sick they beat me not I know when? will I awake I will repeat I will seek it again.