Przysłów 22
1 Lepsze jest dobre imię, niż bogactwa wielkie; a przyjaźń lepsza, niż srebro i złoto.
A good name is rather to be chosen than great riches; And better is good-will than silver and gold.
2 Bogaty i ubogi spotkali się z sobą; ale Pan jest obydwóch stworzycielem.
The rich and the poor meet together; The LORD is the Maker of them all.
3 Ostrożny widząc złe ukrywa się; ale prostacy wprost idąc wpadają w szkodę.
The prudent man seeth the evil, and hideth himself; But the simple rush on, and are punished.
4 Pokory i bojaźni Pańskiej nagrodą jest bogactwo, i sława i żywot.
By humility and the fear of the LORD Are riches and honor and life.
5 Ciernie i sidła są na drodze przewrotnego; kto strzeże duszy swej, oddala się od nich.
Thorns and snares are in the way of the deceitful; He that will preserve his life will be far from them.
6 Ćwicz młodego według potrzeby drogi jego; bo gdy się zstarzeje, nie odstąpi od niej.
Train up a child in accordance with his way, And when he is old he will not depart from it.
7 Bogaty nad ubogimi panuje; ale ten, co pożycza, sługą bywa tego, który mu pożycza.
The rich ruleth over the poor, And the borrower is servant to the lender.
8 Kto sieje nieprawość, żąć będzie utrapienie, a rózga gniewu jego ustanie.
He who soweth iniquity shall reap calamity, And the rod of his punishment is prepared.
9 Oko dobrotliwe, toć będzie ubłogosławione; bo udziela chleba swego ubogiemu.
He who hath a bountiful eye shall be blessed, Because he giveth of his bread to the poor.
10 Wyrzuć naśmiewcę, a ustanie zwada; owszem uspokoi się swar i pohańbienie.
Cast out the scoffer, and contention will go out; Yea, strife and reproach will cease.
11 Kto miłuje czystość serca, a jest wdzięczność w wargach jego, temu król przyjacielem będzie.
He who loveth purity of heart, Grace is upon his lips, and the king will be his friend.
12 Oczy Pańskie strzegą umiejętności; ale przedsięwzięcia przewrotnego podwraca.
The eyes of the LORD watch over knowledge; But he overthroweth the words of the treacherous.
13 Leniwiec mówi: Lew na dworzu, w pośród ulicy bym był zabity.
The slothful man saith, “There is a lion without; I shall be slain in the streets.”
14 Usta obcych niewiast są dół głęboki; na kogo się Pan gniewa, wpadnie tam.
The mouth of strange women is a deep pit; He with whom the LORD is angry shall fall therein.
15 Głupstwo przywiązane jest do serca młodego; ale rózga karności oddali je od niego.
Folly is bound to the heart of a child; But the rod of correction will drive it far from him.
16 Kto ciemięży ubogiego, aby sobie przysporzył, także kto daje bogatemu: pewnie zubożeje.
He that oppresseth the poor to increase his wealth, And he that giveth to the rich, shall surely come to want.
17 Nakłoń ucha twego, a słuchaj słów mądrych, a serce twoje przyłóż ku nauce mojej;
Incline thine ear, and hear the words of the wise, And give heed to my instruction!
18 Boć to będzie uciechą, gdy je zachowasz w sercu twojem, gdy będą społem sporządzone w wargach twoich;
For it will be a pleasant thing, if thou keep them in thy bosom, When they are altogether established upon thy lips.
19 Aby było w Panu ufanie twoje; oznajmujęć to dziś, a ty tak czyń.
That thy trust may be in the LORD, I have this day given to thee instruction, yea, to thee.
20 Izalim ci nie napisał znamienitych rzeczy z strony rad i umiejętności,
Behold, I have written to thee excellent things Concerning counsel and knowledge;
21 Abym ci do wiadomości podał pewność powieści prawdziwych, abyś umiał odnosić słowa prawdy tym, którzy cię posłali.
That I may make thee know rectitude, and words of truth; That thou mayst bring back words of truth to them that send thee.
22 Nie odzieraj nędznego, przeto że nędzny jest; ani ubogiego w bramie uciskaj.
Rob not the poor man, because he is poor, Nor crush thou the destitute at the gate;
23 Albowiem Pan się podejmie sprawy ich, i wydrze duszę tym, którzy im wydzierają.
For the LORD will maintain their cause, And despoil their spoilers of life.
24 Nie bądź przyjacielem gniewliwemu, a z mężem popędliwym nie obcuj,
Make no friendship with a passionate man, Nor be the companion of a man prone to wrath;
25 Byś snać nie przywykł ścieszkom jego, a nie włożył sidła na duszę swoję.
Lest thou learn his ways, And take to thyself a snare.
26 Nie bywaj między tymi, którzy ręczą; ani między rękojmiami za długi;
Be not thou one of those who strike hands, Of those who are sureties for debts.
27 Bo jeźlibyś nie miał czem zapłacić, przeczżeby kto miał brać pościel twoją pod tobą?
When thou hast nothing to pay, Why should thy bed be taken from under thee?
28 Nie przenoś starej granicy, którą uczynili ojcowie twoi.
Remove not the ancient landmark, Which thy fathers have made.
29 Widziałżeś męża rątszego w sprawach swoich? Takowyć przed królami staje, a nie staje przed podłymi.
Seest thou a man diligent in his business? He shall be the minister of kings; He shall not serve obscure men.
