Przysłów 2
1 Synu mój! jeźli przyjmiesz słowa moje, a przykazanie moje zachowasz u siebie;
My son, listen to what I say, and [consider my instructions to be as valuable as] [MET] a treasure.
2 Nadstawiszli mądrości ucha twego, i nakłoniszli serca twego do roztropności;
Pay attention to wisdom and try hard to understand it.
3 Owszem, jeźli na rozum zawołasz, a roztropności wezwieszli głosem swoim;
Call out [to God] to get insight; plead with him to help you to understand more [of what he wants you to know].
4 Jeźli jej szukać będziesz jako srebra, a jako skarbów skrytych pilnie szukać będziesz:
Search [eagerly] for wisdom, like you would search for silver, like you would search for a treasure that someone has hidden.
5 Tedy zrozumiesz bojaźń Pańską, a znajomość Bożą znajdziesz.
If you do that, you will understand how to revere Yahweh, and you will succeed in knowing God.
6 Albowiem Pan daje mądrość, z ust jego pochodzi umiejętność i roztropność.
Yahweh is the one who gives us wisdom. He is the one who tells us things that we need to know and understand.
7 On zachowuje uprzejmym prawdziwą mądrość; on jest tarczą chodzącym w szczerości,
He gives good advice to those who conduct their lives as they should. He protects [MET] those who do what is right.
8 Aby strzegli ścieżek sądu; on drogi świętych swoich strzeże.
He guards those who act justly/fairly [toward others], and he watches over those who are faithful/loyal [to him].
9 Tedy wyrozumiesz sprawiedliwość, i sąd, i prawość, i wszelką ścieszkę dobrą.
[If you ask God for wisdom], you will understand what is right and just [DOU] [to do], and [you will know] the right way to conduct your life,
10 Gdy wnijdzie mądrośu w serce twoje, a umiejętność duszy twojej wdzięczna będzie:
because you will be wise in your inner being; and knowing [what God wants you to know] will cause you to be joyful.
11 Tedy cię ostrożność strzedz będzie, a opatrzność zachowa cię.
If you know [PRS] how to choose what is right to do and if you understand [what God wants] you to do, God will protect you and guard you and keep you safe.
12 Wyrywając cię od drogi złej, i od człowieka mówiącego przewrotności;
If you are wise [PRS], you will not do what evil people do, and you will not [believe what] deceitful people say.
13 Od tych, którzy opuszczają ścieszki proste, udawając się drogami ciemnemi;
Deceitful people have stopped acting fairly/justly [toward others] and (walk on dark and evil paths/do what evil people do) [MET].
14 Którzy się radują, gdy czynią złe, a weselą się w złośliwych przewrotnościach;
They enjoy doing what is wrong; they like to do what is evil and to deceive [people].
15 Których ścieszki są krzywe, a sami są przewrotnymi na drogach swoich;
They (walk on crooked paths/always deceive others) and are always dishonest.
16 Wyrywając cię od niewiasty postronnej i obcej, która pochlebia łagodnemi słowy;
If you are wise [PRS], you will [also] be saved from (immoral women/prostitutes); you will not pay attention when adulterous women try to (seduce/entice you by what they say.)
17 Która opuszcza wodza młodości swojej, a przymierza Boga swojego zapomina.
Those women have left the husbands whom they married when they were young; they have disregarded the solemn promise they made to God [not to commit adultery].
18 Bo się nachyla ku śmierci dom jej, a do umarłych ścieszki jej.
If you go into houses of women who are like that, you will die [when you are still young]; the road [to their houses] leads to hell. (questioned)
19 Wszyscy, którzy do niej wchodzą, nie wracają się, ani trafiają na ścieszkę żywota.
No man who (visits/sleeps with) a woman like that will again [live harmoniously with his family]. He will never have a [happy] life again.
20 A przetoż będziesz chodził drogą dobrych, a ścieżek sprawiedliwych będziesz przestrzegał.
If [you are wise], you should behave like good men behave. You should (stay on the paths that righteous [people] walk on/do what godly people do) [MET],
21 Albowiem cnotliwi będą mieszkali na ziemi, a szczerzy trwać będą na niej;
because only godly people will live in this land [and receive God’s blessings]; [only] those who have not done wrong will stay here [for a long time].
22 Ale niepobożni z ziemi wykorzenieni będą, a przewrotni będą z niej wygładzeni.
Wicked [people] will be expelled from this land, and [people] who are not trustworthy will be thrown {God will throw them} out of it.
