Przysłów 14
1 Mądra niewiasta buduje dom swój; ale go głupia rękami swemi rozwala.
La sagesse des femmes édifie la maison; leur folie la renverse de ses propres mains.
2 Kto chodzi w szczerości swojej, boi się Pana; ale przewrotny w drogach swoich gardzi nim.
Qui craint l’Eternel va droit son chemin; qui le méprise suit des voies obliques.
3 W ustach głupiego jest rózga hardości; ale wargi mądrych strzegą ich.
Dans la bouche de l’insensé éclôt l’orgueil; mais les lèvres des sages les en préservent.
4 Gdzie niemasz wołów, żłób jest próżny; ale siłą wołów mnoży się obfitość zboża.
Faute de bétail, le râtelier reste vide; c’est la vigueur du bœuf qui produit les riches moissons.
5 Świadek prawdziwy nie kłamie; ale świadek fałszywy mówi kłamstwo.
Un témoin loyal ne ment pas; un témoin mensonger n’exhale que faussetés.
6 Naśmiewca szuka mądrości, a nie znajduje; ale umiejętność roztropnemu jest snadna.
Le persifleur recherche la sagesse: elle lui échappe; mais le savoir est facilement abordable à l’homme intelligent.
7 Idź precz od oblicza męża głupiego, gdyż nie znajdziesz przy nim warg umiejętności.
Quand tu te sépareras d’un homme sot, tu n’auras pas appris ce que c’est que des lèvres raisonnables.
8 Mądrość ostrożnego jest rozumieć drogę swoję, ale głupstwo głupich jest zdrada.
C’Est une sagesse chez l’homme prudent de bien discerner sa voie; la sottise des fous est une cause de tromperie.
9 Każdy głupi nakrywa grzech, a między uprzejmymi mieszka przyjaźń.
Le péché se joue des insensés; parmi les hommes droits règne le contentement.
10 Serce każdego uznaje gorzkość duszy swojej, a do wesela jego nie przymięsza się obcy.
Le cœur seul sent l’amertume qui l’envahit; de même ses joies, l’étranger n’y est pour rien.
11 Dom niezbożnych zgładzony będzie; ale przybytek cnotliwych zakwitnie.
La maison des méchants sera ruinée; la tente des hommes droits est florissante.
12 Zda się pod czas droga być prosta człowiekowi; wszakże dokończenie jej jest drogą na śmierć.
Tel chemin se présente tout uni devant l’homme et, finalement, il conduit à la mort.
13 Także i w śmiechu boleje serce, a koniec wesela bywa smutek.
Même dans le rire le cœur peut souffrir, et la joie elle-même finit en tristesse.
14 Drogami swemi nasyci się człowiek przewrotnego serca; ale się go chroni mąż dobry.
Un cœur dévoyé recueille le fruit de sa conduite; et l’homme de bien trouve sa satisfaction en lui-même.
15 Prostak wierzy każdemu słowu; ale ostrożny zrozumiewa postępki swoje.
Le niais croit tout; l’homme réfléchi considère chacun de ses pas.
16 Mądry się boi, i odstępuje od złego; ale głupi dociera, i śmiałym jest.
Le sage est craintif et évite le mal; le sot se laisse entraîner et se croit en sûreté.
17 Porywczy człowiek dopuszcza się głupstwa, a mąż złych myśli w nienawiści bywa.
Un homme prompt à la colère fait des sottises; l’homme fertile en roueries s’attire la haine.
18 Głupstwo prostacy dziedzicznie trzymają; ale ostrożni bywają koronowani umiejętnością.
Les niais ont en partage la sottise; la raison est la couronne des gens avisés.
19 źli się kłaniają przed dobrymi, a niepobożni stoją u drzwi sprawiedliwego.
Les méchants baissent la tête devant les bons; et les impies se tiennent à la porte du juste.
20 Ubogi bywa i u przyjaciela swego w nienawiści; ale wiele jest tych, którzy bogatego miłują.
Même pour son intime le pauvre est un objet d’antipathie; mais nombreux sont les amis du riche.
21 Bliźnim swym grzesznik pogardza; ale kto ma litość nad ubogimi, błogosławionym jest.
Qui méprise son prochain est fautif; mais heureux qui prend pitié des humbles!
22 Izali nie błądzą, którzy wymyślają złe? a miłosierdzie i prawda należy tym, którzy wymyślają dobre.
Certes, ils font fausse route, ceux qui machinent le mal; amour et bienveillance récompensent ceux qui méditent le bien.
23 W każdej pracy bywa pożytek; ale gołe słowo warg tylko do nędzy służy.
Tout effort sérieux donne du profit; les vaines paroles ne causent que des pertes.
24 Bogactwo mądrych jest koroną ich; ale głupstwo głupich zostaje głupstwem.
Pour les sages la richesse est une couronne; la folie des sots reste toujours folie.
25 Świadek prawdziwy wyzwala duszę; ale fałszywy kłamstwo mówi.
Un témoin véridique sauve des existences; un témoin déloyal débite des faussetés.
26 Kto się boi Pana, ma ufanie mocne; a synowie jego ucieczkę mieć będą.
La crainte de l’Eternel vaut une place forte; on en fait un abri pour ses enfants.
27 Bojaźń Pańska jest źródło żywota ku uchronieniu się sideł śmierci.
La crainte de l’Eternel est une source de vie; elle éloigne des pièges de la mort.
28 W mnóstwie ludu jest zacność królewska; ale w trosze ludu zniszczenie hetmana.
Quand la nation s’accroit, c’est une gloire pour le roi; quand la population vient à manquer, c’est une ruine pour le prince.
29 Nierychły do gniewu jest bogaty w rozum; ale porywczy pokazuje głupstwo.
Etre longanime, c’est faire preuve de grande intelligence; se montrer irascible, c’est mettre en relief sa sottise.
30 Serce zdrowe jest żywotem ciała; ale zazdrość jest zgniłością w kościach.
Un cœur paisible est un gage de vie pour le corps mais la jalousie est la carie des os.
31 Kto ciemięży ubogiego, uwłacza stworzycielowi jego; ale go czci, kto ma litość nad ubogim.
Qui opprime le pauvre outrage son Créateur; qui a pitié de l’indigent l’honore.
32 Dla złości swojej wygnany bywa niepobożny; ale sprawiedliwy nadzieję ma i przy śmierci swojej.
Le méchant est accablé par son malheur; le juste a confiance jusque dans la mort.
33 W sercu mądrego odpoczywa mądrość, ale wnet poznać, co jest w sercu głupich.
La sagesse réside dans un cœur intelligent; elle se fait remarquer parmi les sots.
34 Sprawiedliwość wywyższa naród; ale grzech jest ku pohańbieniu narodów.
La justice grandit une nation; le crime est l’opprobre des peuples.
35 Król łaskaw bywa na sługę roztropnego; ale się gniewa na tego, który mu hańbę czyni.
La faveur du roi va au serviteur intelligent; celui qui agit sans vergogne est l’objet de sa colère.
