Mateusza 12
1 W on czas szedł Jezus w sabat przez zboża, a uczniowie jego łaknęli, i poczęli rwać kłosy i jeść.
At that time Jesus went through the grain fields on the Sabbath. But His disciples became hungry and began to pluck heads of grain and to eat.
2 A ujrzawszy to Faryzeuszowie, rzekli mu: Oto uczniowie twoi czynią, czego się nie godzi czynić w sabat.
And upon seeing it the Pharisees said to Him, “Hey, your disciples are doing what is not lawful to do on a Sabbath!”
3 A on im rzekł: Izaście nie czytali, co uczynił Dawid, gdy łaknął, on i ci, którzy z nim byli?
But He said to them: “Have you not read what David did when he became hungry, he and those who were with him,
4 Jako wszedł do domu Bożego, i chleby pokładne jadł, których mu się nie godziło jeść, ani tym, którzy z nim byli, tylko samym kapłanom.
how he entered the house of God and ate the loaves of presentation, which was not lawful for him to eat, nor for those with him, but only for the priests?
5 Alboście nie czytali w zakonie, że w sabat i kapłani w kościele sabat gwałcą, a bez winy są?
Or have you not read in the Law that on the Sabbaths the priests in the temple profane the Sabbath and are guiltless?
6 Ale mówię wam, iż tu większy jest niż kościół.
Yet I say to you that a greater than the temple is here.
7 A gdybyście wiedzieli, co to jest: Miłosierdzia chcę, a nie ofiary, nie potępialibyście niewinnych;
If you had but known what this means, ‘I desire mercy and not sacrifice,’ you would not have condemned the innocent.
8 Albowiem Syn człowieczy Panem jest i sabatu.
Furthermore, the Son of the Man is Lord of the Sabbath!”
9 A odszedłszy stamtąd przyszedł do bóżnicy ich;
Now moving on from there He went into their synagogue.
10 A oto był tam człowiek mający rękę uschłą; i pytali go, mówiąc: Godzili się w sabat uzdrawiać? aby go oskarżyli.
And there was a man with a withered hand! And they asked Him saying, “Is it lawful to heal on the Sabbath?”—so that they might accuse Him.
11 A on im rzekł: Któryż człowiek z was będzie, który by miał owcę jedną, a gdyby mu ta w sabat w dół wpadła, izali jej nie dobędzie i nie wyciągnie?
So He said to them: “What man will there be among you who has one sheep, and should this one fall into a ditch on the Sabbath, will he not lay hold of it and lift it out?
12 A czemże zacniejszy jest człowiek niżeli owca? Przetoż godzi się w sabat dobrze czynić.
Of how much more value then is a man than a sheep! Therefore it is lawful to do good on the Sabbath.”
13 Tedy rzekł człowiekowi onemu: Wyciągnij rękę twoję; a on wyciągnął, i przywrócona jest do zdrowia jako i druga.
Then He says to the man, “Stretch out your hand!” And he stretched it out, and it was restored whole like the other.
14 A wyszedłszy Faryzeuszowie, uczynili radę przeciwko niemu, jakoby go stracili.
But going out the Pharisees plotted against Him, how they might destroy Him.
15 Ale Jezus poznawszy to, odszedł stamtąd, i szedł za nim lud wielki; i uzdrowił one wszystkie,
So being aware, Jesus withdrew from there. And large crowds followed Him, and He healed them all.
16 I przygroził im, aby go nie objawiali,
Yet He warned them not to make Him known,
17 Żeby się wypełniło, co powiedziano przez Izajasza proroka, mówiącego:
so that what was spoken through Isaiah the prophet might be fulfilled, namely:
18 Oto ten sługa mój, któregom obrał, ten umiłowany mój, w którym się upodobało duszy mojej; położę ducha mojego na nim, a sąd narodom opowie;
“Behold my Servant whom I chose, my Beloved in whom my soul is well pleased! I will put my Spirit upon Him, and He will declare justice to the nations.
19 Nie będzie się wadził, ani będzie wołał, i nikt na ulicach nie usłyszy głosu jego;
He will not quarrel nor cry-out, nor will anyone hear His voice in the streets.
20 Trzciny nałamanej nie dołamie, a lnu kurzącego się nie zagasi, aż wystawi sąd ku zwycięstwu;
A bruised reed He will not break, and a smoldering wick He will not quench, until He sends justice forth to victory.
21 A w imieniu jego narodowie będą nadzieję mieli.
And in His name Gentiles will trust.”
22 Tedy przywiedziono do niego opętanego, ślepego i niemego, i uzdrowił go, tak iż on ślepy i niemy i mówił i widział.
Then a demonized man was brought to Him, blind and mute, and He healed him, so that the A blind and B mute B spoke and A saw.
23 I zdumiał się wszystek lud, i mówili: Nie tenże jest on syn Dawidowy?
And all the crowds were amazed and said, “Might this not be the Christ, the Son of David?”
24 Ale Faryzeuszowie usłyszawszy to, rzekli: Ten nie wygania dyjabłów, tylko przez Beelzebuba, książęcia dyjabelskiego.
But upon hearing it the Pharisees said, “This fellow does not cast out demons except by Beelzebul, ruler of the demons.”
25 Lecz Jezus widząc myśli ich, rzekł im: Każde królestwo rozdzielone samo przeciwko sobie pustoszeje, i każde miasto albo dom, sam przeciwko sobie rozdzielony, nie ostoi się.
But knowing their thoughts Jesus said to them: “Every kingdom divided against itself becomes desolate, and every city or house divided against itself will not stand.
26 A jeźliż szatan szatana wygania, sam przeciwko sobie rozdzielony jest; jakoż się tedy ostoi królestwo jego?
So if Satan casts out Satan he is divided against himself. How then will his kingdom stand?
27 A jeźliż ja przez Beelzebuba wyganiam dyjabły, synowie wasi przez kogoż wyganiają? Przetoż oni sędziami waszymi będą;
And if I cast out demons by Beelzebul, by whom do your sons cast them out? Therefore they will be your judges.
28 A jeźliż ja duchem Bożym wyganiam dyjabły, tedyż do was przyszło królestwo Boże.
But if I cast out demons by the Spirit of God, then surely the kingdom of God has come upon you.
29 Albo jakoż może kto wnijść do domu mocarza, i sprzęt jego rozchwycić, jeźliby pierwej nie związał mocarza onego? toż dopiero dom jego rozchwyci.
Or how can anyone go into the house of the strong man and plunder his goods, unless he first binds the strong man? Then he can plunder the house.
30 Kto nie jest ze mną, przeciwko mnie jest, a kto nie zbiera ze mną, rozprasza.
“He who is not with me is against me, and he who does not gather with me scatters.
31 Dlatego powiadam wam: Wszelki grzech i bluźnierstwo ludziom odpuszczone będzie; ale bluźnierstwo przeciwko Duchowi Świętemu nie będzie odpuszczone ludziom.
Therefore I say to you, every sin and blasphemy will be forgiven people, but the blasphemy against the Spirit will not be forgiven people.
32 I ktobykolwiek rzekł słowo przeciwko Synowi człowieczemu, będzie mu odpuszczono; ale kto by mówił przeciwko Duchowi Świętemu, nie będzie mu odpuszczono, ani w tym wieku ani w przyszłym. (aiōn g165)
And whoever speaks a word against the Son of the Man, it will be forgiven him; but whoever speaks against the Holy Spirit, it will not be forgiven him, neither in the present age nor in the next. (aiōn g165)
33 Czyńcież albo drzewo dobre, i owoc jego dobry; albo czyńcie drzewo złe, i owoc jego zły; albowiem z owocu drzewo poznane bywa.
“Either make the tree good and its fruit good, or make the tree rotten and its fruit rotten; for the tree is known by the fruit.
34 Rodzaju jaszczurczy! jakoż możecie mówić dobre rzeczy, będąc złymi, gdyż z obfitości serca usta mówią?
Brood of vipers! How can you, being malignant, speak good things? For out of the abundance of the heart the mouth speaks.
35 Dobry człowiek z dobrego skarbu serca wynosi rzeczy dobre, a zły człowiek ze złego skarbu wynosi rzeczy złe.
The good man out of the good reservoir brings forth good things, and the malignant man out of the malignant reservoir brings forth malignant things.
36 Ale powiadam wam, iż z każdego słowa próżnego, które by mówili ludzie, dadzą z niego liczbę w dzień sądny;
Furthermore, I say to you that for every useless word whatever that people may speak, they will give account of it in the Day of judgment.
37 Albowiem z mów twoich będziesz usprawiedliwiony, i z mów twoich będziesz osądzony.
For by your words you will be justified, and by your words you will be condemned.”
38 Tedy odpowiedzieli niektórzy z nauczonych w Piśmie i Faryzeuszów, mówiąc: Nauczycielu, chcemy od ciebie znamię widzieć.
Then some of the scribes and Pharisees reacted saying, “Teacher, we want to see a sign from you.”
39 A on odpowiadając rzekł im: Rodzaj zły i cudzołożny znamienia szuka; ale mu nie będzie znamię dane, tylko ono znamię Jonasza proroka.
But in answer He said to them: “A malignant and adulterous generation seeks a sign, and no sign will be given to it except the sign of the prophet Jonah.
40 Albowiem jako Jonasz był w brzuchu wieloryba trzy dni i trzy noce, tak będzie Syn człowieczy w sercu ziemi trzy dni i trzy noce.
For just as Jonah was three days and three nights in the stomach of the sea monster, so will the Son of the Man be three days and three nights in the heart of the earth.
41 Mężowie Niniwiccy staną na sądzie z tym rodzajem, i potępią go, przeto że pokutowali na kazanie Jonaszowe; a oto tu więcej niżeli Jonasz.
Ninevite men will arise with this generation at the judgment and will condemn it, because they repented at the preaching of Jonah; and really, a greater than Jonah is here.
42 Królowa z południa stanie na sądzie z tym rodzajem, i potępi go; iż przyszła od krajów ziemi, aby słuchała mądrości Salomonowej; a oto tu więcej niżeli Salomon.
The queen of the South will be raised with this generation at the judgment and she will condemn it, because she came from the ends of the earth to hear the wisdom of Solomon; and really, a greater than Solomon is here.
43 A gdy nieczysty duch od człowieka wychodzi, przechadza się po miejscach suchych, szukając odpocznienia, ale nie znajduje.
“Now when an unclean spirit [demon] goes out from a man, it goes through arid places looking for rest, but finds none.
44 Tedy mówi: Wrócę się do domu mego, skądem wyszedł; a przyszedłszy znajduje go próżny i umieciony i ochędożony.
Then it says, ‘I will return to my house from where I came.’ And coming it finds it unoccupied, swept and put in order.
45 Tedy idzie, i bierze z sobą siedm inszych duchów gorszych, niżeli sam: a wszedłszy mieszkają tam, i bywają ostatnie rzeczy człowieka onego gorsze, niżeli pierwsze. Tak się stanie i temu rodzajowi złemu.
Then it goes and takes along with itself seven different spirits, more malignant than itself, and going in it dwells there; and the last state of that man becomes worse than the first. Just so it will be for this malignant generation also.”
46 A gdy on jeszcze mówił do ludu, oto matka i bracia jego stali przed domem chcąc z nim mówić.
But then, while He was still speaking to the crowds, His mother and brothers stood outside, seeking to speak with Him.
47 I rzekł mu niektóry: Oto matka twoja i bracia twoi stoją przed domem, chcąc z tobą mówić.
So someone said to Him, “Look, your mother and your brothers are standing outside, seeking to speak with you.”
48 A on odpowiadając, rzekł temu, co mu to powiedział: Któraż jest matka moja? i którzy są bracia moi?
But in answer He said to the one who told Him, “Who is my mother, and who are my brothers?”
49 A wyciągnąwszy rękę swoję na uczniów swoich, rzekł: Oto matka moja i bracia moi!
And stretching out His hand toward His disciples He said: “Here are my mother and my brothers!
50 Albowiem ktobykolwiek czynił wolę Ojca mojego, który jest w niebiesiech, ten jest bratem moim, i siostrą i matką.
For whoever does the will of my Father in the heavens, he is my brother and sister and mother.”
