Mateusza 10
1 A zwoławszy dwunastu uczniów swoich, dał im moc nad duchy nieczystymi, aby je wyganiali, i uzdrawiali wszelką chorobę i wszelką niemoc.
So summoning His twelve disciples He gave them authority over unclean spirits so as to cast them out, and to heal every disease and every illness.
2 A dwunastu Apostołów te są imiona: Pierwszy Szymon, którego zowią Piotr, i Andrzej, brat jego; Jakób, syn Zebedeusza, i Jan, brat jego;
Now the names of the twelve apostles are these: first Simon (the one called Peter) and Andrew his brother, James (the son of Zebedee) and John his brother,
3 Filip i Bartłomiej, Tomasz i Mateusz on celnik, Jakób, syn Alfeusza, i Lebeusz, nazwany Tadeusz;
Philip and Bartholomew, Thomas and Matthew (the tax collector), James (the son of Alphaeus) and Lebbaeus (who was surnamed Thaddeus),
4 Szymon Kananejczyk, i Judasz Iszkaryjot, który go też wydał.
Simon (the Canaanite) and Judas Iscariot (who also betrayed Him).
5 Tych dwunastu posłał Jezus, rozkazując im i mówiąc: Na drogę poganów nie zachodźcie, i do miasta Samarytańczyków nie wchodźcie;
These twelve Jesus sent out, and commanded them saying: “Do not go off into the road of the Gentiles, and do not enter a city of the Samaritans.
6 Ale raczej idźcie do owiec, które zginęły z domu Izraelskiego;
But go rather to the lost sheep of the house of Israel.
7 A idąc każcie, mówiąc: Przybliżyło się królestwo niebieskie.
And as you go, preach, saying, ‘The kingdom of the heavens has come near.’
8 Chore uzdrawiajcie, trędowate oczyszczajcie, umarłe wskrzeszajcie, dyjabły wyganiajcie; darmoście wzięli, darmo dawajcie.
Heal the sick, cleanse the lepers, cast out demons. You have received free of charge, give free of charge.
9 Nie bierzcie z sobą złota, ani srebra, ani miedzi w trzosy wasze;
Do not provide gold nor silver nor copper in your money belts,
10 Ani taistry na drogę, ani dwóch sukien, ani butów, ani laski; albowiem godzien jest robotnik żywności swojej.
nor a knapsack for the road, nor two tunics, nor sandals, nor staffs; because the worker is worthy of his food.
11 A do któregokolwiek miasta albo miasteczka wnijdziecie, wywiadujcie się, kto by w niem tego był godzien, a tamże mieszkajcie, póki nie wynijdziecie;
“In whatever city or village you may enter, inquire who in it is worthy, and stay there until you go out.
12 A wszedłszy w dom, pozdrówcie go.
Upon entering the house, greet it;
13 A jeźliby on dom tego był godny, niech na niego przyjdzie pokój wasz; a jeźliby nie był godny, pokój wasz niech się wróci do was.
and should the house be worthy, let your peace come upon it; but should it not be worthy, let your peace return to you.
14 A kto by was nie przyjął, ani słuchał słów waszych, wychodząc z domu albo z miasta onego, otrząśnijcie proch z nóg waszych.
And whoever will not receive you nor hear your words, as you go out from that house or city shake off the dust from your feet.
15 Zaprawdę wam powiadam: Lżej będzie ziemi Sodomskiej i Gomorskiej w dzień sądny, niżeli miastu onemu.
Assuredly I say to you, it will be more tolerable for the land of Sodom and Gomorrah in the Day of judgment than for that city!
16 Oto Ja was posyłam jako owce między wilki; bądźcież tedy roztropnymi jako węże, a szczerymi jako gołębice,
“Now then, I am sending you out like sheep in the midst of wolves. Therefore be prudent like snakes and innocent like doves.
17 A strzeżcie się ludzi; albowiem was będą wydawać do rady, i w zgromadzeniach swoich was biczować będą.
But beware of the people, for they will hand you over to councils and flog you in their synagogues.
18 Także przed starosty i przed króle wodzeni będziecie dla mnie, na świadectwo przeciwko nim i poganom.
And you will be brought before governors and even kings for my sake, as a testimony to them and to the nations.
19 Ale gdy was podadzą, nie troszczcie się, jako i co byście mówili; albowiem wam dano będzie onejże godziny, co byście mówili;
But whenever they hand you over, do not worry about how or what you will speak, for it will be given to you in that hour what you should speak;
20 Bo wy nie jesteście, którzy mówicie, ale duch Ojca waszego, który mówi w was.
for it is not you who speak, but the Spirit of your Father who speaks in you.
21 I wyda brat brata na śmierć, i ojciec syna, i powstaną dzieci przeciwko rodzicom, i będą je zabijać.
“Furthermore, brother will hand over brother to death, and a father a child, and children will rise up against parents and put them to death.
22 I będziecie w nienawiści u wszystkich dla imienia mego; ale kto wytrwa do końca, ten będzie zbawion.
And you will be hated by all for my name's sake; but the one enduring to the end, he will be delivered.
23 A gdy was prześladować będą w tem mieście, uciekajcie do drugiego; bo zaprawdę powiadam wam, że nie obejdziecie miast Izraelskich, aż przyjdzie Syn człowieczy.
But whenever they persecute you in this city, flee to another. For assuredly I say to you, you will certainly not go through all the cities of Israel before the Son of the Man comes.
24 Nie jestci uczeń nad mistrza, ani sługa nad Pana swego;
A disciple is not above his teacher, nor a slave above his master.
25 Dosyć uczniowi, aby był jako mistrz jego, a sługa jako Pan jego; jeźlić gospodarza Beelzebubem nazywali, czem więcej domowniki jego nazywać będą.
It is enough for a disciple that he become like his teacher, and a slave like his master. Since they have stigmatized the master of the house as Beelzebul, how much more those of his household!
26 Przetoż nie bójcie się ich; albowiem nic nie jest skrytego, co by nie miało być objawiono, i nic tajemnego, czego by się dowiedzieć nie miano.
So do not fear them; because there is nothing concealed that will not be revealed, and secret that will not be known.
27 Co wam w ciemności mówię, powiadajcie na świetle; a co w ucho słyszycie, obwoływajcie na dachach;
“What I tell you in the dark, say in the light; and what you hear in the ear, proclaim on the housetops.
28 A nie bójcie się tych, którzy zabijają ciało, lecz duszy zabić nie mogą; ale raczej bójcie się tego, który może i duszę i ciało zatracić w piekielnym ogniu. (Geenna g1067)
And do not be afraid of those who kill the body but cannot kill the soul. But rather fear the One who is able to destroy both soul and body in Hell. (Geenna g1067)
29 Izali dwóch wróbelków za pieniążek nie sprzedają, a wżdy jeden z nich nie upadnie na ziemię oprócz woli Ojca waszego.
Are not two sparrows sold for a copper coin? Yet not one of them will fall to the ground apart from your Father's will.
30 Nawet i włosy wszystkie na głowie waszej policzone są.
Why even the hairs of your head are all numbered!
31 Nie bójcie się tedy; nad wiele wróbelków wy zacniejszymi jesteście.
Therefore do not be afraid; you are worth more than many sparrows.
32 Wszelki tedy, który by mię wyznał przed ludźmi, wyznam go Ja też przed Ojcem moim, który jest w niebiesiech;
“Now then, everyone who will confess me before the people, I will also confess him before my Father who is in the heavens.
33 A kto by się mnie zaparł przed ludźmi, zaprę się go i Ja przed Ojcem moim, który jest w niebiesiech.
But whoever should deny me before the people, I will also deny him before my Father who is in the heavens.
34 Nie mniemajcie, żem przyszedł dawać pokój na ziemię; nie przyszedłem dawać pokoju, ale miecz.
“Do not suppose that I came to bring peace on the earth. I did not come to bring peace, but a sword.
35 Bom przyszedł, abym rozerwanie uczynił między synem a ojcem jego, i między córką a matką jej, także między synową i świekrą jej;
For I came to set a man against his father, and a daughter against her mother, and a daughter-in-law against her mother-in-law;
36 I nieprzyjaciołmi będą człowiekowi domownicy jego.
and a man's enemies will be those of his own household.
37 Kto miłuje ojca albo matkę nad mię, nie jest mię godzien; a kto miłuje syna albo córkę nad mię, nie jest mię godzien;
“The one who is more devoted to father or mother than to me is not worthy of me, and the one who is more devoted to son or daughter than to me is not worthy of me;
38 A kto nie bierze krzyża swego, i nie idzie za mną, nie jest mię godzien.
and he who does not take up his cross and follow after me is not worthy of me.
39 Kto by znalazł duszę swoję, straci ją; a kto by stracił duszę swoję dla mnie, znajdzie ją.
The one ‘finding’ his life will lose it, and the one ‘losing’ his life for my sake will find it.
40 Kto was przyjmuje, mnie przyjmuje; a kto mnie przyjmuje, przyjmuje tego, który mię posłał.
“The one receiving you receives me, and the one receiving me receives the One who sent me.
41 Kto przyjmuje proroka w imieniu proroka, zapłatę proroka weźmie; a kto przyjmuje sprawiedliwego w imieniu sprawiedliwego, sprawiedliwego zapłatę weźmie.
The one receiving a prophet in the name of a prophet will receive a prophet's reward, and the one receiving a righteous man in the name of a righteous man will receive a righteous man's reward.
42 Kto by też napoił jednego z tych to małych tylko kubkiem zimnej wody w imię ucznia, zaprawdę powiadam wam, nie straci zapłaty swojej.
And whoever should give so much as a cup of cold water to one of these little ones, in the name of a disciple, assuredly I say to you, he will certainly not lose his reward.”
