< Łukasza 20 >
1 I stało się z onych dni dnia jednego, gdy uczył lud w kościele i kazał Ewangeliję, że nadeszli przedniejsi kapłani i nauczeni w Piśmie z starszymi,
Now it happened on one of those days, as He was teaching and evangelizing the people in the temple, that the priests and scribes came to Him with the elders
2 I rzekli do niego, mówiąc: Powiedz nam, którą mocą to czynisz, albo kto jest ten, coć dał tę moc?
and addressed Him, saying, “Tell us by what authority you are doing these things; or who is he who gave you this authority?”
3 A on odpowiadając, rzekł do nich: Spytam i ja was o jednę rzecz, a powiedzcie mi:
But in answer He said to them: “I also will ask you one thing; yes, tell me:
4 Chrzest Jana byłli z nieba, czyli z ludzi?
the baptism of John—was it from heaven or from men?”
5 A oni myślili sami w sobie, mówiąc: Jeźli powiemy, z nieba, rzecze: Czemużeście mu tedy nie wierzyli?
So they reasoned among themselves, saying: “If we say, ‘From heaven,’ he will say, ‘Why did you not believe him?’
6 Jeźliż zasię rzeczemy, z ludzi, wszystek lud ukamionuje nas, ponieważ za pewne mają, że Jan jest prorokiem.
But if we say, ‘From men,’ all the people will stone us, for they are persuaded that John was a prophet.”
7 I odpowiedzieli, że nie wiedzą, skąd by był.
So they answered that they did not know where it was from.
8 A Jezus im rzekł: I ja wam nie powiem, którą mocą to czynię.
And Jesus said to them, “Neither will I tell you by what authority I do these things.”
9 I począł do ludu mówić to podobieństwo: Człowiek niektóry nasadził winnicę, i najął ją winiarzom, i odjechał precz na czas niemały.
Then He began to tell the people this parable: “A man planted a vineyard, leased it to farmers, and went away on a long journey.
10 A czasu swego posłał sługę do onych winiarzy, aby mu dali z pożytku onej winnicy; ale oni winiarze ubiwszy go, odesłali próżnego.
At the proper time he sent a slave to the farmers, that they might give him some of the fruit of the vineyard. But the farmers flogged him and sent him away empty-handed.
11 I posłał zasię drugiego sługę; ale oni i tego ubiwszy i zelżywszy, odesłali próżnego.
Again he sent a different slave; so they flogged him also, treated him shamefully, and sent him away empty-handed.
12 I posłał zasię trzeciego; ale oni i tego zraniwszy, wyrzucili precz.
And again he sent a third; but they wounded him also and threw him out.
13 A tak rzekł Pan onej winnicy: Cóż uczynię? poślę syna mego miłego, snać gdy tego ujrzą, zawstydzą się.
Then the owner of the vineyard said: ‘What shall I do? I will send my beloved son; hopefully they will respect him when they see him.’
14 Ale winiarze ujrzawszy go, rzekli między sobą, mówiąc: Tenci jest dziedzic; pójdźcie zabijmy go, aby nasze było dziedzictwo.
But when the farmers saw him, they reasoned among themselves, saying: ‘This is the heir. Come, let's kill him, so that the inheritance may become ours.’
15 I wypchnąwszy go precz z winnicy, zabili. Cóż im tedy uczyni Pan onej winnicy?
So they threw him out of the vineyard and killed him. What therefore will the owner of the vineyard do to them?
16 Przyjdzie, a potraci one winiarze, a winnicę odda innym. Co oni usłyszawszy, rzekli: Nie daj tego Boże!
He will come and destroy those farmers and give the vineyard to others.” Having heard it they said, “May it never be!”
17 Lecz on spojrzawszy na nie, rzekł: Cóż tedy jest ono, co napisano: Kamień, który odrzucili budujący, ten się stał głową węgielną?
Then He looked directly at them and said: “What then is this that is written: ‘A stone that the builders rejected, the same became the cornerstone’?
18 Wszelki, który upadnie na ten kamień, roztrąci się, a na kogo by upadł, zetrze go.
Everyone who falls on that stone will be broken to pieces, but on whomever it should fall—it will crush him!”
19 I starali się przedniejsi kapłani i nauczeni w Piśmie, jakoby nań ręce wrzucili onejże godziny, ale się ludu bali; albowiem poznali, iż przeciwko nim wyrzekł to podobieństwo.
The chief priests and the scribes wanted to lay hands on Him right then, but they were afraid —they knew He had spoken this parable against them.
20 A tak podstrzegając go, posłali szpiegi, którzy zmyślali, jakoby byli sprawiedliwymi, aby go podchwycili w mowie jego, a potem aby go podali zwierzchności i w moc starościną.
Keeping a close watch on Him, they sent spies, who pretended to be innocent, so that they might latch on to something He said, so as to hand Him over to the power and the authority of the governor.
21 I pytali go, mówiąc: Nauczycielu! wiemy, że dobrze mówisz i uczysz, ani przyjmujesz osób; ale drogi Bożej w prawdzie uczysz.
So they questioned Him, saying: “Teacher, we know that you speak and teach what is right, and you do not show favoritism but teach the way of God in truth.
22 Godzili się nam dać czynsz cesarzowi, czyli nie?
Is it lawful for us to pay taxes to Caesar, or not?”
23 Ale on obaczywszy chytrość ich, rzekł do nich: Czemuż mię kusicie?
But He perceived their craftiness and said to them: “Why are you testing me?
24 Ukażcie mi grosz; czyj ma obraz i napis? A odpowiadając rzekli: Cesarza.
Show me a denarius—whose image and inscription does it have?” In answer they said, “Caesar's.”
25 Zatem on im rzekł: Oddawajcież tedy, co jest cesarskiego, cesarzowi, a co jest Bożego, Bogu.
So He said to them, “Then render to Caesar the things that are Caesar's, and to God the things that are God's.”
26 I nie mogli go podchwycić w mowie jego przed ludem, a zadziwiwszy się odpowiedzi jego, umilknęli.
They were unable to latch on to His word in front of the people; and marveling at His answer they kept silent.
27 A przyszedłszy niektórzy z Saduceuszów, (którzy przeczą i mówią, iż nie masz zmartwychwstania), pytali go,
Then some of the Sadducees, who deny that there is a resurrection, approached and questioned Him,
28 Mówiąc: Nauczycielu! Mojżesz nam napisał: Jeźliby komu brat umarł, mając żonę, a umarłby bez dziatek, aby brat jego pojął jego żonę, a wzbudził nasienie bratu swemu.
saying: “Teacher, Moses wrote to us that if a man's married brother dies childless, then his brother should take the widow and produce offspring for his brother.
29 Było tedy siedm braci, z których pierwszy pojąwszy żonę, umarł bez dziatek.
Now there were seven brothers: the first took a wife and died childless;
30 I pojął wtóry onę żonę, a umarł i ten bez dziatek.
then the second took the widow and he died childless;
31 Potem ją pojął i trzeci, także i oni wszyscy siedmiu, a nie zostawiwszy dziatek, pomarli.
then the third took her, in fact all seven in sequence—they all died childless.
32 Po wszystkich też umarła i ona niewiasta.
Finally, last of all, the woman died also.
33 Przetoż przy zmartwychwstaniu, któregoż z nich ona będzie żoną, ponieważ siedmiu ich miało ją za żonę?
Therefore, in the resurrection, whose wife will she be, since all seven had her?”
34 Tedy odpowiadając, rzekł im Jezus: Synowie tego wieku żenią się i za mąż wydają. (aiōn )
So in answer Jesus said to them: “The people of this age marry and are given in marriage; (aiōn )
35 Ale ci, którzy godni są, aby dostąpili onego wieku, i powstaną od umarłych, ani się żenić, ani za mąż dawać będą. (aiōn )
but those who are considered worthy to attain to that age, to the resurrection from among the dead, neither marry nor are given in marriage. (aiōn )
36 Albowiem umierać więcej nie będą mogli; bo będą równi Aniołom, będąc synami Bożymi, gdyż są synami zmartwychwstania.
Because they cannot die anymore, being like angels—they are sons of God, being sons of the resurrection.
37 A iż umarli zmartwychwstaną, i Mojżesz pokazał przy onym krzaku, gdy zowie Pana Boga Bogiem Abrahamowym i Bogiem Izaakowym i Bogiem Jakóbowym.
But that the dead are raised, Moses indeed revealed about the Bush when he recorded: ‘The Lord, the God of Abraham and the God of Isaac and the God of Jacob.’
38 A Bógci nie jest Bogiem umarłych, ale żywych; bo jemu wszyscy żyją.
So He is not the God of the dead, but of the living—to Him all are alive.”
39 Tedy odpowiadając niektórzy z nauczonych w Piśmie, rzekli: Nauczycielu! dobrześ powiedział.
Then some of the scribes answered and said, “Teacher, you spoke well.”
40 I nie śmieli go więcej o nic pytać.
And they no longer dared to question Him further.
41 I rzekł do nich: Jakoż powiadają, że Chrystus jest synem Dawidowym?
Then He said to them: “How is it that they say that the Messiah is David's Son?
42 A sam Dawid mówi w księgach Psalmów: Rzekł Pan Panu memu: Siądź po prawicy mojej
Why David himself affirms in the book of Psalms, ‘The Lord said to my Lord: sit at my right hand
43 Aż położę nieprzyjacioły twoje podnóżkiem nóg twoich.
until I make your enemies a footstool for your feet.’
44 Ponieważ go tedy Dawid nazywa Panem, i jakoż jest synem jego?
Since David calls Him ‘Lord’, how then is He his Son?”
45 A gdy słuchał wszystek lud, rzekł uczniom swoim:
Then, in the hearing of the people, He said to His disciples:
46 Strzeżcie się nauczonych w Piśmie, którzy chcą chodzić w szatach długich, i miłują pozdrawiania na rynkach i pierwsze stołki w bóżnicach, i pierwsze miejsca na wieczerzach;
“Beware of the scribes, who like to walk around in long robes, and love greetings in the marketplaces, and the best seats in the synagogues, and the best places at feasts;
47 Którzy pożerają domy wdów, a to pod pokrywką długich modlitw: cić odniosą cięższy sąd.
who ‘devour’ widows' houses, and for a show make long prayers. These will receive more severe judgment.”