Kaznodziei 10
1 Jako muchy zdechłe zasmradzają i psują olejek aptekarski: tak człowieka z mądrości i z sławy zacnago trochę głupstwa oszpeca.
Dead flies cause the oil of the perfumer to send forth an evil odor, so a little folly outweighs wisdom and honor.
2 Serce mądrego jest po prawej stronie jego; ale serce głupiego po lewej stronie jego.
A wise man's heart is at his right hand, but a fool's heart at his left.
3 I na ten czas, gdy głupi drogą idzie, serce jego niedostatek cierpi; bo pokazuje wszystkim, że głupim jest.
Yea also, when the fool walks by the way, his understanding fails him, and he says to everyone that he is a fool.
4 Jeźliby duch panującego powstał przeciwko tobie, nie opuszczaj miejsca twego; albowiem pokora wstręt czyni grzechom wielkim.
If the spirit of the ruler rises up against thee, leave not thy place, for deference allays great offenses.
5 Jest złe, którem widział pod słońcem, to jest, błąd, który pochodzi od zwierzchności:
There is an evil which I have seen under the sun, as it were an error which proceeds from the ruler:
6 Że głupi wywyższani bywają w godności wielkiej, a bogaci w mądrość nisko siadają;
Folly is set in great dignity, and the rich sit in a low place.
7 Widziałem sługi na koniach, a książąt chodzących piechotą jako sługi.
I have seen servants upon horses, and rulers walking like servants upon the earth.
8 kto kopie dół, sam weń wpada; a kto rozrzuca płot, wąż go ukąsi.
He who digs a pit shall fall into it, and he who breaks through a wall, a serpent shall bite him.
9 Kto przenosi kamienie, urazi się niemi; a kto łupie drwa, niebezpieczen jest od nich.
He who hews out stones shall be hurt therewith, and he who splits wood is endangered thereby.
10 Jeźliże się stępi żelazo, a nie naostrzyłby ostrza jego, tedy mocy przyłożyć musi; ale to daleko lepiej mądrość sprawić może.
If the iron be blunt, and he does not whet the edge, then he must increase strength. But wisdom is advantageous to make right.
11 Jeźli ukąsi wąż przed zaklęciem, nic nie pomogą słowa zaklinacza.
If the serpent bites before it is charmed, then is there no advantage in the charmer.
12 Słowa ust mądrego są wdzięczne; ale wargi głupiego pożerają go.
The words of a wise man's mouth are gracious, but the lips of a fool will swallow himself up.
13 Początek słów ust jego głupstwo, a koniec powieści jego wielkie błazeństwo.
The beginning of the words of his mouth is foolishness, and the end of his talk is mischievous madness.
14 Bo głupi wiele mówi, choć nie wie ten człowiek, co ma być. Albowiem któż mu oznajmi, co po nim nastanie?
A fool also multiplies words; yet man knows not what shall be, and that which shall be after him, who can tell him?
15 Głupi pracują aż do ustania, a przecie nie mogą dojść do miasta.
The labor of fools wearies every one of them, for he knows not how to go to the city.
16 Biada tobie, ziemio! której król jest dziecięciem, i której książęta rano biesiadują.
Woe to thee, O land, when thy king is a child, and thy rulers feast in the morning!
17 Błogosławionaś ty, ziemio! której król jest synem zacnych, a której książęta czasu słusznego jadają dla posilenia, a nie dla opilstwa.
Happy are thou, O land, when thy king is the son of noble men, and thy rulers feast in due season, for strength, and not for drunkenness!
18 Dla lenistwa się dach pochyla, a dla osłabiałych rąk przecieka dom.
By slothfulness the roof sinks in, and through idleness of the hands the house leaks.
19 Dla uweselenia gotują uczty, i wino rozwesela żywot; ale pieniądze do wszystkiego dopomagają.
A feast is made for laughter, and wine makes glad the life, and money answers all things.
20 Ani w myśli twojej królowi nie złorzecz, ani w skrytym pokoju twoim nie przeklinaj bogatego; albowiem i ptak niebieski doniósłby ten głos; a to, co ma skrzydła, objawiłoby powieść twoję.
Revile not the king, no, not in thy thought, and revile not the rich in thy bedchamber. For a bird of the heavens shall carry the voice, and that which has wings shall tell the matter.
