< Matayu 25 >
1 “Shipindi ashi Ufalumi wa kumpindi ulifana hangu. Kuweriti na walii lilongu yawatoliti koloboyi zawu na wagenditi kumwanka mpalu gwa ndowa.
Basa ma, Yesus tute oꞌolan soꞌal Lamatualain parendan, nae “Hei musi mihehere fo soru Au uꞌuma ngga, onaꞌ nekendandaa ia. Taꞌo ia: lao esa, hambu ana fetoꞌ atahori sanahulu laoꞌ tetembaꞌ ma rendi sira lambu ana nara, fo reu soru pangantin touꞌ a sia nonoon umen.
2 Wamuhanu wamu waweriti na mahala na wamuhanu wamonga waweriti wazigizigi.
Te mia ina ka sanahuluꞌ naa ra, hambu lima nggoaꞌ, ma lima mahineꞌ.
3 Wazigizigi walii watoliti koloboyi zyawu pota kutola mafuta ga motu ga shigubukiru.
Nggoaꞌ kalimaꞌ ra, liliiꞌ rendi mina lenaꞌ.
4 Kumbiti wanaluhala walii watoliti mafuta ga motu gatosha msupa zyawu.
Te mahineꞌ kalimaꞌ ra rendi memaꞌ ena.
5 Mpalu gwa ndowa kakawiti kwiza, su walii woseri wanjiti kusizira na wagonjiti.
Losa ume naa te, pangantin touꞌ a nda feꞌe nema sa. Dodꞌoo ma ana fetoꞌ naa ra nduar, de ara sungguꞌ rasambetaꞌ.
6 “Paiweriti kala lugonu kuweriti mashowanganu, ‘Aya aya mpalu gwa ndowa! Mgendi mwakamwanki!’
Tao-tao te neofaa banggi rua ma, ara rena atahori rameli rae, ‘Woi! Pangantin touꞌ a losa ena! Ima fo ata teu soru e leo!’
7 Walii lilongu walii wimuka na wazitandira koloboyi zyawu.
Rena taꞌo naa, ma ana fetoꞌ ra fela randaa. De reu raote lambu anaꞌ ra.
8 Shakapanu wazigizigi walii wawagambira wanaluhala walii, ‘Mtupungulili mafuta ga motu, toziya koloboyi zya twenga zankugenda kutenda tiya.’
Ma ana feto nggoaꞌ ra olaꞌ ro nonoo nara rae, ‘We, toronooꞌ re! tulun banggi fee hai mina mbei dei, te hai lambu mara raeꞌ a mate ena!’
9 Wanaluhala walii wawankula, ‘Ndala, toziya mafuta ga motu gatutosha ndiri twenga pamuhera na mwenga. Mgendi kuvikolija mwakahemeri maweni.’
Te ana feto mahineꞌ ra rataa rae, ‘Aweꞌ! Afiꞌ miminasa, te nda bisa sa, o. Huu hai mina ma ia nda dai basa hita sa! Malole lenaꞌ mii hasa sia kios.’
10 Su walii wazigizigi walii pawagenditi kuhemera mafuta ga motu, mpalu gwa ndowa kasoka. Na walii wamuhanu walii yawaweriti kala wingiriti pamuhera na mpalu gwa ndowa mnumba ya msambu na shakapanu mlyangu gutatwa.
Boe ma ara lao reu hasa mina. Te leleꞌ ara dea reu ma, pangantin a losa boe. De ana feto mahineꞌ ra tungga rala reu risiꞌ mamana kakabꞌiꞌ a, raꞌabꞌue ro pangantin ra ma basa fuiꞌ ra. Basa se rala ume rala ma, atahori ena lelesu a.
11 “Shakapanu walii wamonga walii wawuya. Su womberi wabotanga, ‘Mtuwa, mtuwa! Gutuvuguliri mlyangu!’
Basa ma, ana feto nggoaꞌ ra o rema boe. Ara rameli de kokoe rae, ‘Papa! Papa, e! Tulun soi lelesu a dei!’
12 Nayomberi hakawankuli, ‘Ndala, nuwamana ndiri mwenga!’”
Te pangantin a nataa nae, ‘Weh, nda bisa sa, o. Te au nda uhine nggi sa!’
13 Na Yesu kamalaliriti kwa kutakula, “Mlikali weri, toziya muvimana ndiri lishaka ama lisaa.”
Huu naa, hei musi mihehere fo minea mikindooꞌa, huu hei nda bubꞌuluꞌ Au uꞌuma ngga leleꞌ bee sa boe, do liiꞌ hira sa boe.”
14 “Shipindi shilii Ufalumi wa Mlungu haulifani hangu. Kweniti muntu yumu yakafiriti kugenda mwanja, kawashema wantumintumi wakuwi na kawatula waloleri ulunda wakuwi.
Basa ma Yesus tute seluꞌ nekendandaaꞌ esa fai nae, “Mete ma Au lao hela nggi ena, na, ama musi tao ues maloleꞌ fee Au, onaꞌ nekendandaaꞌ ia. Taꞌo ia: Malangga esa nae lao mamanaꞌ dodꞌooꞌ neu. Leleꞌ ana naote nala nae lao, ana noꞌe nala dedꞌenuꞌ nara, basa ma ana parenda se nae, ‘Ama pake doiꞌ ia ra dadꞌi pokoꞌ. Dei fo mete ma au baliꞌ, ama musi mifadꞌe au, hei hambu bunaꞌ baꞌu sa.’
15 Kamupiti kila muntu kulawirana na uwezu wakuwi, yumu kamupiti mihaku muhanu ya mpiya na yumonga kamupiti mihaku miwili ya mpiya na yumonga kamupiti muhaku gumu gwa mpiya. Su kawuka kagenda mwanja.
Basa de ana fee dedꞌenu ka esan doi mbilas saku lima, fo ana naꞌabꞌubꞌunaꞌ doiꞌ naa. Boe ma, ana fee dedꞌenu ka ruan doiꞌ saku rua, ma dedꞌenu ka telun doiꞌ saku esa, tungga esa-esaꞌ bebꞌeꞌin. Basa ma ana lao dodꞌooꞌ neu.
16 Ntumintumi yakawankiti mihaku muhanu ya mpiya kazitendera lihengu mpiya zilii kapata mota mihaku muhanu imonga.
Simbo rala doiꞌ ra, ma dedꞌenu ka esan lao de neu danggan. Nda doo sa ma, ana hambu doi bunaꞌ saku lima fai.
17 Ntambu iraa ayi ntumintumi yakawankiti mihaku miwili ya mpiya kapatiti mota mihaku imonga miwili ya mpiya.
Onaꞌ naa boe, dedꞌenu ka ruan. Ana hambu doi bunaꞌ saku rua fai.
18 Kumbiti ntumini yakawankiti muhaku gumu gwa mpiya kagutula, kagenda kabawa lirindi mulitapaka, kazififa mpiya zya Mtuwa gwakuwi.
Te dedꞌenuꞌ ka telun mana simbo doiꞌ saku esa, ana neu ali ndolaꞌ sia rae a, de susuu malanggan doin naa.
19 “Pashipindi shivuwa mtuwa gwa wantumintumi woseri kawuyiti na kutenda mawalanga pamuhera nawomberi.
Dodꞌoo ma, malangga a baliꞌ. De ana naꞌabꞌue dedꞌenu nara de paresaꞌ doin fo ara raꞌabꞌubꞌunaꞌ naa.
20 Ntumintumi yakatoliti mihaku muhanu ya mpiya kiza kajega mihaku imonga ya mpiya. Kalonga, ‘Mtuwa guloli!’ Gunupiti mihaku muhanu ya mpiya, panu kwana mihaku muhanu imonga yaiyongelekiti.
Atahori ka esan rala neu de fee doiꞌ saku sanahulu, de nae, ‘Malangga! Doi ma sia. Faiꞌ naa malangga fee au doiꞌ saku lima. Te ia na, au hambu bunaꞌ saku lima fai.
21 Mtuwa kalonga, ‘Gutenda weri, gwenga gwamuheri na ntumintumi gwaminika! Guwera mwaminika mushitwatira shididiki, su hanikutuli guloleri vitwatira vikulu. Gwizi tunemeleli pamuhera!’
Rena nala ma, malangga namahoꞌo. Ana nafadꞌe nae, ‘Malole! Ho ia, dedꞌenu maloleꞌ. Mae au nese ia o, ho tao ues no manggateeꞌ ma tungga mukundooꞌ a au parenda ngga. Huu mete-seꞌu muhine dala ana dikiꞌ onaꞌ ia ena, de dei fo au soꞌu nggo fo mete-seꞌu dala monaeꞌ ra. Dei fo au tao fefetas fo basa nggita tamahoꞌo teu esa.’
22 “Shakapanu ntumini yakawankiti mihaku miwili ya mpiya kiziti na kulonga, ‘Mtuwa, gunupiti mihaku miwili ya mpiya. Guloli! Panu pana mihaku miwili imonga yaiyongelekiti.’
Basa ma, dedꞌenu ka ruan nema fai de fee doi saku ha neu malangga, ma nae, ‘Malangga! Dalahulun malangga fee au, doiꞌ saku rua. Mita neuꞌ ena, au hambu doi bunaꞌ saku rua fai.’
23 Mtuwa gwakuwi kalonga, ‘Gutenda weri, gwenga gwamuheri na ntumintumi mwaminika!’ Gwenga gwaminika mushitwatila shididiki, hanukutuli guloleri vitwatira vikulu. Gwizi panu tunemeleli pamuhera!
Malangga o namahoꞌo boe. Ana nafadꞌe nae, ‘Malole! Ho ia, dedꞌenu maloleꞌ. Ho tao ues no manggateeꞌ, ma mae au nese ia o, tungga mukundooꞌ a au parenda ngga. Huu mete-seꞌu muhine dala ana dꞌikiꞌ onaꞌ ia, dei fo au soꞌu nggo fo mete seꞌu dalaꞌ monaeꞌ lenaꞌ fai. Dei fo au tao fefetas fo basa nggita tamahoꞌo teu esa.’
24 “Shakapanu ntumintumi yakawankiti muhaku gumu gwa mpiya kiza na kulonga, ‘Mtuwa, nuvimana kuwera gwenga gwa muntu gukalipa, gubena shilii shaguyala ndiri na gujonjonira vyagukwetiti ndiri.
Boe ma, dedꞌenu ka telun nema fai. Ma ana nafadꞌe nae, ‘Malangga, o! Au bubꞌuluꞌ malangga ia atahori rala manggateeꞌ. Huu malangga haꞌi saa fo atahori laen tao, ma etu mala saa fo atahori laen sela-nggari.
25 Ntiriti, su ng'enditi na nugufifa muhaku gwa mpiya zyaku.’
Au umutau, afiꞌ losa doiꞌ ia ra mopo hendi se, te doi ma saku ka esaꞌ ia feꞌe temeꞌ!’
26 “Mtuwa gwakuwi kamgambira, ‘Gwenga gwa ntumintumi mdoda na mleri! Guvimana handa neni mbena pota na kuyala na njojinira pota na kukweta.
Rena nala ma, malangga bua kakasoꞌ e nae, ‘Ho ia dedꞌenu deꞌulakaꞌ ma mana mbera-mbikeꞌ! Mete ma bubꞌuluꞌ mae, au haꞌi ala saa fo atahori laen tao, ma etu ala saa fo atahori laen sela nggari,
27 Sawa, ifiruwitwi gutuli mpiya ya neni mubenki na neni mentoliti mpiya zyangu pamuhera na mbotu yakuwi!
na taꞌo bee de nda muu mbedꞌaꞌ doi ngga sia bank sa? Fo hela au baliꞌ, na, au hambu baliꞌ bunan mbei, boe o neu!’
28 Vinu, mumpoki mpiya azi mumpanani ulii yakana mihaku lilongu ya mpiya.
Basa ma, malangga denu dedꞌenun laen ra nae, ‘Haꞌi mala doiꞌ naa ra sia e, fo fee neu dedꞌenuꞌ mana hambu doi bunaꞌ saku limaꞌ naa.
29 Toziya muntu yoseri yakawera na shintu hawamupanani na kumwongera, kumbiti ulii yakahera shintu, ata shididini shilii shakaweriti nashu hawampoki.
Te atahori mana tao mataꞌ maloleꞌ neu saa fo ana toꞌu ena, dei fo ana hambu naeꞌ lenaꞌ fai. Te atahori fo nda nau tao-mataꞌ neu saa fo ana toꞌu naa sa, dei fo ara haꞌi rala baliꞌ basa se mia e.
30 Na kuusu ntumintumi ulii yakahera mana, mumwasi kunja muntiti, aku hakalili na kuyagaya menu gakuwi.’”
Toꞌu mala dedꞌenuꞌ nda mana naꞌena ngguna-bara saa-saa ia. Lea roroso fo nggari e dea neu. Hela e nggae eiei ma doidꞌoso sia mamana maꞌahatuꞌ naa!’”
31 “Mwana gwa Muntu ndomweni Mfalumi pakiza muukwisa wakuwi pamuhera na wantumintumi wa kumpindi wakuwi wananagala, hakalivagi mushibanta shakuwi sha shifalumi muukwisa wakuwi.
Basa ma Yesus olaꞌ nakandoo nae, “Au, Atahori Matetuꞌ ia, dei fo onda baliꞌ uma endiꞌ Ama ngga koasa manaselin, uma o ate mana mia sorga Nara. Basa fo Au endoꞌ sia kadꞌera parenda mana seliꞌ ngga, fo paresaꞌ basa atahori masodꞌa nara.
32 Wantu wa isi zoseri hawajojiniki kulongolu kwakuwi. Na yomberi hakawatuli muvipinga viwili, gambira mlolera mifugu ntambu yakawatulaga gweka wakondolu kulawa mushipinga sha wambuzi.
Dei fo basa atahori mana rasodꞌa mia raefafoꞌ, rema randaa ro Au. Dei fo Au bingga-banggi se, ona manatadꞌa bingga-banggi bibꞌi lombo no bibꞌi hiek fo dadꞌi nononggoꞌ rua.
33 Hakawatuli wantu yawatenda ntambu yakafiriti Mlungu uwega wakuwi wa kumliwu na yawatenditi vidoda uwega wakuwi wa kumshigi.
Atahori mana nasodꞌa tungga Lamatualain hihii-nanaun, Au tao e sia Au bobꞌoa ona ngga. Te laen ra, Au tao se sia bobꞌoa dii ngga.
34 Shakapanu Mfalumi hakawagambiri wantu walii wa uwega wakuwi wa kumliwu, Mwizi, mwenga mtekeleritwi na Tati gwangu! Mwizi na muwuwanki ufalumi yawakutandirani kwanjira pakunyawa pasipanu.
Leleꞌ naa, Au toꞌu parendaꞌ onaꞌ maneꞌ. Dei fo Au ufadꞌe atahori mana sia bobꞌoa ona ngga ae, ‘Hei ia mana simbo papala-babꞌanggiꞌ mia Au Ama ngga. Ima misiꞌ ume mana nenesadꞌia memaꞌ fee neu nggi eniꞌ a mia fefeun.
35 Pahweriti na njala mwenga munupiti shiboga, panyumuluwiti mwenga mnupiti mashi, nweriti muhenga mwenga mshemera ukaya kwenu,
Au urolo nggi, huu feꞌesaꞌan leleꞌ Au ndoe, hei mana fee Au ua. Leleꞌ Au uꞌumadꞌa, hei mana fee Au inu. Au uma onaꞌ atahori fuiꞌ, te hei mana simbo Au sia ume mara.
36 nweriti shivula hera munvalasiya, nweriti ndwala mwenga munwaziya, nweriti wantatira mushibetubetu mwenga mwiza kutyangira.”
Au nda uꞌena bua-loꞌas sa, te hei mana fee Au bua-loꞌas. Au umuhedꞌi, te hei ima tao mataꞌ neu Au. Au sia bui rala, te hei ima seꞌu Au.’
37 “Shakapanu wantu yawamfiriziya Mlungu hamwankuli, ‘Mtuwa, tukuwona koshi gwana njala na twenga tukupiti shiboga, ama guweriti guyumuluwa na twenga tukulandasiya mashi?
Rena onaꞌ naa, dei fo atahori rala ndoos sia Au bobꞌoa ona ngga naa, rataa baliꞌ, rae. ‘Papa, ia taꞌo bee ia ena? Papa nae, Papa ndoe, de hai mihao nggo. Papa naꞌamadꞌa, de hai o fee nggo minu.
38 Ndii tukuwoniti gwamuhenga na twenga tukushemera ukaya, ama gwashivula na twenga tukuvalasiya?
Papa onaꞌ atahori fuiꞌ, de hai simbo nggo misiꞌ hai umem. Papa nda naꞌena bua-baꞌus saa, de hai fee.
39 Tukuwoniti ndii gulwala ama gwamushibetubetu na twenga twiza kukulola?’
Papa mumuhedꞌi, de hai tao mataꞌ neu nggo. Papa sia bui rala, de hai mii tulu fali nggo. Te eni bees hai tao dalaꞌ onaꞌ naa?’
40 Mfalumi hakawankuli, ‘Nukugambirani nakaka, kila shintu shammutendiriti yumu gwa wapusu wangu awa muntendera neni!’
Dei fo Au utaa se ae, ‘Mimihere Au! Huu leleꞌ hei tao dalaꞌ onaꞌ naa neu Au atahori ngga ra, mae tao fee neu atahori mana tudꞌa-loloeꞌ ra o, na, hei tao fee neu Au ena!’
41 “Shakapanu hakawagambiri walii yawaweriti uwega wa kumshigi, ‘Muwuki kulongolu kwa neni, mwenga mpangirwiti na Mlungu! Mgendi mumotu gwa gutenda tiya ndiri gwawamtandiriti Shetani na wantumintumi wakuwi! (aiōnios )
Boe ma Au ufadꞌe neu atahori mana sia bobꞌoa dii ngga ae, ‘Hee, atahori deꞌulaka ra e! Lamatualain sumba-doon nggi. Dinggoꞌ hela ia! Dei fo Au denu atahori reu piru hendiꞌ nggi misiꞌ ai naraka mana mbila roo-rooꞌ nda mana mateꞌ sa. Huu Lamatualain sadꞌia memaꞌ mamana huku-dokin, fee neu nitu ra, ro malangga monaen. (aiōnios )
42 Nweriti na njala, mwenga mnupa ndiri shiboga, nweriti nyumluwa, mwenga mnupa ndiri mashi.
Au mbuu hendi nggi, huu leleꞌ Au ndoe, hei nda fee Au ua sa. Leleꞌ Au uꞌumadꞌa, hei nda fee Au inu sa.
43 Nweriti namuhenga, mwenga munshemiriti ndiri ukaya kwenu, nweriti shivula hera, mwenga munvalasiya ndiri, nweriti ndwaliti na wantatira mushibetubetu, mwenga mwiza ndiri kuntyangira.’
Au uma onaꞌ atahori fuiꞌ, te ama nda simbo au sia hei umem sa. Au nda uꞌena bua-baꞌus sa, te hei nda fee Au bua-baꞌus sa. Au umuhedꞌi, te ama nda ima taomataꞌ neu Au sa. Au sia bui rala, te hei nda ima tulu-fali Au sa.’
44 “Shakapanu wamwankula, ‘Ndii, Mtuwa, tukuwoniti gwana njala ama guyumluwa, na gwamuhenga ama gwashivula ama gulwala ama gwamushibetubetu, na twenga twiza ndiri kukutanga?’
Rena onaꞌ naa, dei fo atahori deꞌulakaꞌ ra rataa rae, ‘Papa, ia taꞌo bee ena ia? Papa nae Papa ndoe, te hai nda fee nanaat sa. Papa naꞌamadꞌa, te hai nda fee nggo minu sa. Papa onaꞌ atahori fuiꞌ, te hai nda simbo sia hai umem sa. Papa nda naꞌena bua-baꞌus sa, te hai nda fee sa. Papa namahedꞌi, te hai nda mii tao-mataꞌ sa. Papa sia bui rala, te hai nda mii tulu-fali sa. Te eni bee se hai tao Papa onaꞌ naa?’
45 Mfalumi hakawankuli, ‘Nuwagambirani, kila pamlemiti kumtanga yumu gwa wapusu awa, mlemiti kuntanga neni.’
Dei fo Au utaa se ae, ‘Mimihere Au! Te leleꞌ hei nda tulu-fali atahori mana tudꞌa-loloeꞌ ra sa, naa, onaꞌ hei nda tulu-fali Au sa boe.’
46 Shakapanu womberi, hawagendi muntabiku ya mashaka goseri, kumbuti wantu yawamfiriziya Mlungu hawagendi muukomu wa mashaka goseri.” (aiōnios )
Basa naa ma, atahori deꞌulakaꞌ ra hambu doidꞌoso rakandooꞌ a losa doo nduꞌu doon neu. Te atahori rala ndoos ra hambu masoi-masodꞌaꞌ rakandoo ro Lamatualain losa doo nduꞌu doon neu.” (aiōnios )