امثال 28

1 شریران می‌گریزند، در حالی که کسی آنها را تعقیب نمی‌کند! ولی خداشناسان چون شیر، شجاع هستند.

The ungodly [man] flees when no one pursues: but the righteous is confident as a lion.

2 وقتی مملکتی گرفتار فساد شود، دولتش به آسانی سرنگون می‌گردد، اما رهبران درستکار و عاقل مایهٔ ثبات مملکت هستند.

By reason of the sins of ungodly men quarrels arise; but a wise man will quell them.

3 حاکمی که بر فقرا ظلم می‌کند مانند باران تندی است که محصول را از بین می‌برد.

A bold man oppresses the poor by ungodly deeds. As an impetuous and profitable rain,

4 بی‌توجهی نسبت به قانون، ستایش بدکاران است ولی اطاعت از آن، مبارزه با بدی می‌باشد.

so they that forsake the law praise ungodliness; but they that love the law fortify themselves with a wall.

5 عدالت برای بدکاران بی‌معنی است، اما پیروان خداوند اهمیت آن را خوب می‌دانند.

Evil men will not understand judgment: but they that seek the Lord will understand everything.

6 انسان بهتر است فقیر و درستکار باشد تا ثروتمند و کلاهبردار.

A poor man walking in truth is better than a rich liar.

7 پسری که از قوانین اطاعت می‌کند داناست، اما کسی که رفیق عیاشان است مایهٔ ننگ پدرش می‌باشد.

A wise son keeps the law: but he that keeps up debauchery dishonors his father.

8 مالی که از راه رباخواری و بهره‌کشی از فقرا حاصل شود عاقبت به دست کسی می‌افتد که بر فقرا رحم می‌کند.

He that increases his wealth by usuries and [unjust] gains, gathers it for him that pities the poor.

9 خدا از دعای کسانی که احکام او را اطاعت نمی‌کنند، کراهت دارد.

He that turns away his ear from hearing the law, even he has made his prayer abominable.

10 هر که دام بر سر راه شخص درستکار بنهد و او را به راه بد بکشاند، عاقبت به دام خود گرفتار خواهد شد، ولی اشخاص نیک پاداش خوبی خواهند یافت.

He that causes upright men to err in an evil way, himself shall fall into destruction: transgressor also shall pass by prosperity, but shall not enter into it.

11 ثروتمندان خود را دانا می‌پندارند، اما فقیر خردمند از واقعیت درون آنها باخبر است.

A rich man is wise in his own conceit; but an intelligent poor man will condemn him.

12 وقتی نیکان پیروز می‌شوند، همه شادی می‌کنند، اما هنگامی که بدکاران به قدرت می‌رسند، مردم خود را پنهان می‌کنند.

By reason of the help of righteous men great glory arises: but in the places of the ungodly men are caught.

13 هر که گناه خود را بپوشاند، هرگز کامیاب نخواهد شد، اما کسی که آن را اعتراف کند و از آن دست بکشد خدا بر او رحم خواهد کرد.

He that covers his own ungodliness shall not prosper: but he that blames [himself] shall be loved.

14 خوشا به حال کسی که ترس خدا را در دل دارد، زیرا هر که نسبت به خدا سرسخت باشد گرفتار بلا و بدبختی می‌شود.

Blessed is the man who religiously fears always: but the hard of heart shall fall into mischiefs.

15 مردم بیچاره‌ای که زیر سلطهٔ حاکم ظالمی هستند، مانند کسانی می‌باشند که گرفتار شیر غران یا خرس گرسنه شده باشند.

A hungry lion and a thirsty wolf [is he], who, being poor, rules over a poor nation.

16 سلطان نادان به قوم خود ظلم می‌کند. پادشاهی که از نادرستی و رشوه‌خواری نفرت داشته باشد، سلطنتش طولانی خواهد بود.

A king in need of revenues is a great oppressor: but he that hates injustice shall live a long time.

17 عذاب وجدان یک جنایتکار او را به سوی مجازات خواهد برد، پس تو سعی نکن از او حمایت کنی.

He that becomes surety for a man charged with murder shall be an exile, and not in safety. Chasten your son, and he shall love you, and give honor to your soul: he shall not obey a sinful nation.

18 هر که در راه راست ثابت قدم باشد در امان خواهد ماند، اما کسی که به راههای کج برود خواهد افتاد.

He that walks justly is assisted: but he that walks in crooked ways shall be entangled [therein].

19 هر که در زمین خود زراعت کند نان کافی خواهد داشت، اما کسی که وقت خود را به بطالت بگذراند فقر گریبانگیر او خواهد شد.

He that tills his own land shall be satisfied with bread: but he that follows idleness shall have plenty of poverty.

20 اشخاص درستکار کامیاب خواهند شد، اما کسانی که برای ثروتمند شدن عجله می‌کنند بی‌سزا نخواهند ماند.

A man worthy of credit shall be much blessed: but the wicked shall not be unpunished.

21 طرفداری، کار درستی نیست؛ اما هستند قضاتی که به خاطر یک لقمه نان، بی‌انصافی می‌کنند.

He that reverences not the persons of the just is not good: such a one will sell a man for a morsel of bread.

22 آدم خسیس فقط به فکر جمع‌آوری ثروت است غافل از اینکه فقر در انتظار اوست.

An envious man makes haste to be rich, and knows not that the merciful man will have the mastery over him.

23 اگر اشتباه کسی را به او گوشزد کنی، در آخر از تو بیشتر قدردانی خواهد کرد تا از کسی که پیش او چاپلوسی کرده است.

He that reproves a man's ways shall have more favor than he that flatters with the tongue.

24 کسی که والدین خود را غارت می‌کند و می‌گوید: «کار بدی نکرده‌ام»، دست کمی از یک آدمکش ندارد.

He that casts off father or mother, and thinks he sins not; the same is partaker with an ungodly man.

25 حرص و طمع باعث جنگ و جدال می‌شود؛ اما توکل نمودن به خداوند انسان را کامیاب می‌کند.

An unbelieving man judges rashly: but he that trusts in the Lord will act carefully.

26 هر که بر نقشه‌های خود تکیه می‌کند نادان است، ولی آنانی که از تعالیم خدا پیروی می‌نمایند، در امان می‌باشند.

He that trusts to a bold heart, such an one is a fool: but he that walks in wisdom shall be safe.

27 اگر به فقرا کمک کنی، هرگز محتاج نخواهی شد؛ ولی اگر روی خود را از فقیر برگردانی، مورد لعنت قرار خواهی گرفت.

He that gives to the poor shall not be in lack: but he that turns away his eye [from him] shall be in great distress.

28 هنگامی که بدکاران به قدرت می‌رسند، مردم خود را پنهان می‌کنند، اما وقتی بدکاران سقوط کنند درستکاران دوباره قدرت را به دست خواهند گرفت.

In the places of ungodly [men] the righteous mourn: but in their destruction the righteous shall be multiplied.