امثال 14

۱ 1 هر زن حکیم خانه خود را بنا می‌کند، اما زن جاهل آن را با دست خود خراب می‌نماید.

Viisas vaimo rakentaa huoneensa, vaan hullu kukistaa sen teollansa.

۲ 2 کسی‌که به راستی خود سلوک می‌نماید ازخداوند می‌ترسد، اما کسی‌که در طریق خودکج رفتار است او را تحقیر می‌نماید.

Joka vaeltaa oikiaa tietä, se pelkää Herraa; mutta se, joka poikkee pois tieltänsä, ylönkatsoo hänen.

۳ 3 در دهان احمق چوب تکبر است، اما لبهای حکیمان ایشان را محافظت خواهد نمود.

Tyhmän suussa on ylpeyden vitsa; vaan viisasten huulet varjelevat heitä.

۴ 4 جایی که گاو نیست، آخور پاک است، اما ازقوت گاو، محصول زیاد می‌شود.

Jossa ei härkiä ole, siinä seimet puhtaana ovat; vaan jossa juhdat työtä tekevät, siinä tuloa kyllä on.

۵ 5 شاهد امین دروغ نمی گوید، اما شاهد دروغ به کذب تنطق می‌کند.

Totinen todistaja välttää valhetta; vaan väärä todistaja rohkiasti valhettelee.

۶ 6 استهزاکننده حکمت را می‌طلبد و نمی یابد. اما به جهت مرد فهیم علم آسان است.

Pilkkaaja etsii viisautta, ja ei löydä; vaan toimelliset viisauden huokiasti saavat.

۷ 7 از حضور مرد احمق دور شو، زیرا لبهای معرفت را در او نخواهی یافت.

Mene pois tyhmän tyköä; sillä et sinä opi mitään häneltä.

۸ 8 حکمت مرد زیرک این است که راه خود رادرک نماید، اما حماقت احمقان فریب است.

Toimellisen viisaus on teistänsä ottaa vaarin; vaan tyhmäin hulluus on sula petos.

۹ 9 احمقان به گناه استهزا می‌کنند، اما در میان راستان رضامندی است.

Tyhmä nauraa syntiä, mutta hurskasten välillä on hyvä suosio.

۱۰ 10 دل شخص تلخی خویشتن را می‌داند، وغریب در خوشی آن مشارکت ندارد.

Koska sydän on murheellinen, niin ei auta ulkonainen ilo.

۱۱ 11 خانه شریران منهدم خواهد شد، اما خیمه راستان شکوفه خواهد آورد.

Jumalattomain huoneet kukistetaan, vaan jumalisten majat viheriöitsevät.

۱۲ 12 راهی هست که به نظر آدمی مستقیم می‌نماید، اما عاقبت آن، طرق موت است.

Monella on tie mielestänsä oikia, vaan viimeiseltä johdattaa se kuolemaan.

۱۳ 13 هم در لهو و لعب دل غمگین می‌باشد، وعاقبت این خوشی حزن است.

Naurun jälkeen tulee murhe, ja ilon perästä suru.

۱۴ 14 کسی‌که در دل مرتد است از راههای خودسیر می‌شود، و مرد صالح به خود سیر است.

Tyhmälle tapahtuu laittamisensa jälkeen, vaan hyvä ihminen asetetaan hänen ylitsensä.

۱۵ 15 مرد جاهل هر سخن را باور می‌کند، اما مردزیرک در رفتار خود تامل می‌نماید.

Taitamatoin uskoo kaikki, mutta ymmärtäväinen ottaa teistänsä vaarin.

۱۶ 16 مرد حکیم می‌ترسد و از بدی اجتناب می‌نماید، اما احمق از غرور خود ایمن می‌باشد.

Viisas pelkää ja karttaa pahaa, vaan tyhmä päätähavin menee.

۱۷ 17 مرد کج خلق، احمقانه رفتار می‌نماید، و(مردم ) از صاحب سوظن نفرت دارند.

Äkillinen ihminen tekee hullun töitä, ja kavala ihminen tulee vihattavaksi.

۱۸ 18 نصیب جاهلان حماقت است، اما معرفت، تاج زیرکان خواهد بود.

Taitamattomat perivät tyhmyyden; vaan se on toimellisten kruunu, että he toimellisesti tekevät.

۱۹ 19 بدکاران در حضور نیکان خم می‌شوند، وشریران نزد دروازه های عادلان می‌ایستند.

Häijyn täytyy kumartaa hyviä, ja jumalattomat vanhurskasten porteissa.

۲۰ 20 همسایه فقیر نیز از او نفرت دارد، امادوستان شخص دولتمند بسیارند.

Köyhää vihaavat hänen lähimmäisensäkin; vaan rikkaalla on monta ystävää.

۲۱ 21 هر‌که همسایه خود را حقیر شمارد گناه می‌ورزد، اما خوشابحال کسی‌که بر فقیران ترحم نماید.

Joka katsoo lähimmäisensä ylön. hän tekee syntiä; vaan autuas on se, joka viheliäistä armahtaa.

۲۲ 22 آیا صاحبان تدبیر فاسد گمراه نمی شوند، اما برای کسانی که تدبیر نیکو می‌نمایند، رحمت و راستی خواهد بود.

Jotka viekkaudessa vaeltavat, niiltä puuttuu; mutta jotka hyvää ajattelevat, niille tapahtuu hyvyys ja uskollisuus.

۲۳ 23 از هر مشقتی منفعت است، اما کلام لبها به فقر محض می‌انجامد.

Jossa työtä tehdään, siinä kyllä on; vaan joka tyhjiin puheisiin tyytyy, siinä on köyhyys.

۲۴ 24 تاج حکیمان دولت ایشان است، اماحماقت احمقان حماقت محض است.

Viisasten rikkaus on heidän kruununsa, mutta tyhmäin hulluus on hulluus.

۲۵ 25 شاهد امین جانها را نجات می‌بخشد، اما هرکه به دروغ تنطق می‌کند فریب محض است.

Uskollinen todistaja vapahtaa hengen, vaan väärä todistaja pettää.

۲۶ 26 در ترس خداوند اعتماد قوی است، وفرزندان او را ملجا خواهد بود.

Joka Herraa pelkää, hänellä on vahva linna, ja hänen lapsensa varjellaan.

۲۷ 27 ترس خداوند چشمه حیات‌است، تا ازدامهای موت اجتناب نمایند.

Herran pelko on elämän lähde, että kuoleman nuora välttää taidetaan.

۲۸ 28 جلال پادشاه از کثرت مخلوق است، وشکستگی سلطان از کمی مردم است.

Koska kuninkaalla on paljo väkeä, se on hänen kunniansa; vaan koska vähä on väkeä, se tekee päämiehen kehnoksi.

۲۹ 29 کسی‌که دیرغضب باشد کثیرالفهم است، وکج خلق حماقت را به نصیب خود می‌برد.

Joka on pitkämielinen, se on viisas; vaan joka äkillinen on, se ilmoittaa tyhmyyden.

۳۰ 30 دل آرام حیات بدن است، اما حسدپوسیدگی استخوانها است.

Leppyinen sydän on ruumiin elämä; vaan kateus on märkä luissa.

۳۱ 31 هر‌که بر فقیر ظلم کند آفریننده خود راحقیر می‌شمارد، و هر‌که بر مسکین ترحم کند اورا تمجید می‌نماید.

Joka köyhälle tekee väkivaltaa, hän laittaa hänen luojaansa; vaan joka armahtaa vaivaista, se kunnioittaa Jumalaa.

۳۲ 32 شریر از شرارت خود به زیر افکنده می‌شود، اما مرد عادل چون بمیرد اعتماد دارد.

Pahuutensa tähden jumalatoin kukistetaan; vaan vanhurskas on kuolemassakin rohkia.

۳۳ 33 حکمت در دل مرد فهیم ساکن می‌شود، امادر اندرون جاهلان آشکار می‌گردد.

Toimellisen sydämessä lepää viisaus; mutta mitä tyhmäin mielessä on, se tulee ilmi.

۳۴ 34 عدالت قوم را رفیع می‌گرداند، اما گناه برای قوم، عار است.

Vanhurskaus korottaa kansan, vaan synti on kansan häpiä.

۳۵ 35 رضامندی پادشاه بر خادم عاقل است، اماغضب او بر پست فطرتان.

Toimellinen palvelia on kuninkaalle otollinen; vaan häpiällistä palveliaa ei hän kärsi.