1 Saamuʼeel 17
1 Yeroo sana Filisxeemonni lolaaf humna isaanii walitti qabatanii Yihuudaa keessatti Sookootitti wal gaʼan. Isaanis Sakootii fi Azeeqaa gidduu Efes Damiim keessa qubatan.
培肋舍特人調集了軍隊，準備作戰，集合在猶大，在索苛與阿則卡之間的厄斐斯達明紮了營。
2 Saaʼolii fi namoonni Israaʼel immoo wal gaʼanii Sulula Elaa keessa qubatan; Filisxeemota waraanuufis hiriiran.
撒烏耳和以色列人齊集起來，在厄拉谷紮了營，擺陣準備迎擊培肋舍特人。
3 Filisxeemonni gaara tokko qabatan; Israaʼeloonni immoo tulluu kaan qabatan; gidduu isaanii immoo sululatu ture.
培肋舍特人站在這邊一座山上，以色列人站在那邊一座山上，中間隔著山谷。
4 Namichi beekamaan Gaatii dhufe kan maqaan isaa Gooliyaad jedhamu tokko qubata Filisxeemotaa keessaa gad baʼe. Hojjaan isaas dhundhuma jaʼaa fi taakkuu tokko ture.
從培肋舍特人陣地中走出一個挑戰的人，名叫哥肋雅，是加特人，身高六肘又一柞，
5 Innis gonfoo naasii mataatti kaaʼatee qomee naasii kan saqilii kuma shan ulfaatu uffata ture;
頭帶銅盔，身穿鎧衣，鎧衣的重銅重五千「協刻爾」，
6 miilla isaattis gambaallee naasii hidhatee gatiittii isaatti eeboo baadhata ture.
腿裹銅葉，肩插銅槍。
7 Somaan eeboo isaa furdaa akka muka wayya dhooftuun wayyaa itti martuu ture; sibiilli eeboo isaas saqilii dhibba jaʼa ulfaata ture. Baattuun gaachana isaas fuula isaa dura deema ture.
矛桿像織布機的大軸，矛頭重六百「協刻爾」；有個持盾的人給他開道。
8 Gooliyaadis loltoota Israaʼel kanneen waraanaaf hiriiranitti iyyee akkana jedhe; “Isin waraanaaf hiriirtanii baʼuun keessan maaliif? Ani nama Filisxeem, isin immoo tajaajiltoota Saaʼol mitii? Ofii keessanii nama tokko filadhaatii inni gara kootti gad haa buʼu.
他站在以色列人的陣地前，喊說：「你們為什麼出來擺陣作戰﹖我不是培肋舍特人嗎﹖你們不是撒烏耳的奴才嗎﹖你們挑選一人，下來同我對敵!
9 Yoo inni na lolee na ajjeesuu dandaʼe, nu isin jalatti bulla; yoo ani isa moʼadhee isa ajjeese garuu isin nu jalatti bultanii tajaajiltoota keenya taatu.”
假使他能同我決鬥，殺了我，我們就作你們的奴隸；但是，如果我得勝，殺了他，你們就應服事我們，作我們的奴隸」。
10 Filisxeemichis, “Ani harʼa Israaʼeliin nan morkadha! Akka wal lolluuf nama tokko naa kennaa” jedhe.
那培肋舍特人還說：「今天我向以色列罵陣，你們給我個人來，讓我們彼此決鬥」。
11 Saaʼolii fi Israaʼeloonni hundi yommuu dubbii kana dhagaʼanitti akka malee raafaman; ni sodaatanis.
撒烏耳和全以色列聽見那培肋舍特說的這些話，都非常驚慌害怕。
12 Daawit ilma Isseeyi namicha Efraataa kan Beetlihem Yihuudaa sanaa ti. Isseeyis ilmaan saddeeti qaba ture; innis bara Saaʼol keessa nama dulloomee jaare ture.
達味是猶大白冷的一個厄弗辣大人的兒子，那人名叫葉瑟，他有八個兒子。此人在撒烏耳時，已經老了。
13 Ilmaan Isseey hangafoonni sadan Saaʼolin duukaa buʼanii lafa waraanaa dhaqanii turan; maqaan isaaniis inni hangafni Eliiyaab, inni lammaffaan Abiinaadaab, inni sadaffaan immoo Shamaa jedhama ture.
葉瑟的三個大兒已跟撒烏耳出征作戰；從軍的三個兒子：長子叫厄里雅布，次子名叫阿彼納達布，三子名叫沙瑪。
14 Daawit quxisuu hunda isaanii ture. Isaan hangafoonni sadan Saaʼolin duukaa buʼanii deeman;
達味最小，三個年長的已跟撒烏耳出征。
15 Daawit garuu hoolota abbaa isaa tiksuuf jedhee Saaʼol biraa Beetlihemitti deddeebiʼaa ture.
達味有時服侍撒烏耳，有時離開，回白冷放父親的羊。
16 Namichi Filisxeem sunis guyyaa afurtama ganama ganamaa fi galgala galgala dhufee isaanitti of mulʼisa ture.
那培肋舍特人早晨晚上常出來挑戰，一連四十天之久。
17 Isseey immoo ilma isaa Daawitiin akkana jedhe; “Akaayii kana irraa iifii tokkoo fi buddeena kurnan kana fuudhiitii ariitiidhaan obboloota keetiif iddoo qubata isaaniitti geessi.
葉瑟對他的兒子達味說：「你給你哥哥們帶去這一「厄法」炒麥和十個餅，快往營裏給你哥哥們送去。
18 Baaduu kurnan kana immoo ajajaa kumaa isaaniitiif geessi. Haala obboloonni kee keessa jiran ilaaliitii oduu isaanii fidii kottu.
將這十塊奶餅送給千夫長．然後看望你的哥哥們是否平安，並把他們的薪俸帶回來。
19 Isaan Saaʼolii fi namoota Israaʼel wajjin Sulula Elaa keessatti Filisxeemota lolaa jiru.”
他們與撒烏耳和全以色列人都在厄拉谷，同培肋舍特人作戰」。
20 Daawitis tiksee biratti bushaayee dhiisee ganama barii kaʼee nyaata sana qabatee akkuma Isseey isa ajajetti kaʼee qajeele. Innis utuu loltoonni dhaadachaa hiriiraan adda waraanaatti yaaʼaa jiranuu lafa qubataa gaʼe.
達味清早起來，把羊群托給一個看羊的人，就照他父親葉瑟吩咐的起身去了。他來到營中時，軍隊正出來擺陣，喊著衝鋒的口號。
21 Israaʼelii fi Filisxeemonni tarree tarreedhaan fuula walitti garagalfatan.
以色列人和培肋舍特人列陣相對。
22 Daawitis miʼa isaa eegduu miʼaa biratti dhiisee gara adda waraanaatti fiigee obboloota isaa nagaa gaafate.
達味把自己的行囊交給一個看守輜重兵的1 內，跑入陣內，向他的哥哥們問安。
23 Utuma inni isaan wajjin haasaʼaa jiruu, Gooliyaad jagnichi Filisxeem namichi Gaati sun hiriira Filisxeemotaa keessaa dubbiidhuma kanaan dura dubbachaa ture sana dubbate; Daawitis isa dhagaʼe.
當他和他們談話時，名叫哥肋雅的挑戰者，──加特的培肋舍特人──從培肋舍特人的陣裏上來，說了以所述的話，達味聽見了。
24 Israaʼeloonni hundinuu yommuu namicha arganitti sodaa guddaadhaan isa biraa baqatan.
所有的以色列人一看見那人，都非常害怕，便由他面前逃避了。
25 Israaʼeloonnis, “Isin akka namichi kun as deddeebiʼaa jiru argituu? Inni dhugumaan Israaʼeliin morkachuuf dhufe. Mootiin nama isa ajjeesuuf qabeenya guddaa kenna. Intala isaa illee itti heerumsiisa; maatii abbaa isaas akka Israaʼel keessatti gibira hin gabbarre godha” waliin jechaa turan.
那時有個以色列人宣佈說：「你們看見了上來的這人嗎﹖這人上來是辱罵以色列。若有人把他殺死，君王要賜給他許多財富，將自己是女兒嫁給他為妻，並使他的父家在以色列內豁免繳稅」。
26 Daawit namoota isa bira dhadhaabachaa turaniin, “Nama namicha Filisxeem kana ajjeesee Israaʼel irraa salphina kana fuudhuuf maaltu godhama? Filisxeemichi dhagna hin qabatin kun akka loltoota Waaqa jiraataa doorsisuuf inni eenyuu?” jedhee gaafate.
達味問站在他旁邊的人說：「殺死這培肋舍特人，給以色列雪恥的人得什麼賞﹖這未受割損培肋舍特人是誰﹖他竟敢辱罵永生天主的軍旅! 」
27 Namoonnis, “Wanni nama isa ajjeesuuf godhamu kanuma” jedhanii dubbiidhuma duraan dubbachaa turan sana irra deebiʼanii itti himan.
人就把上邊那些話告訴他說：「殺死這人的，要得這樣這樣的報酬」。
28 Eliiyaab hangafni Daawit inni jalqabaa Daawit namoota wajjin dubbachaa akka jiru yommuu argetti aaree gubatee akkana jedhe; “Ati maal gochuu as gad buute? Hoolota muraasa sana gammoojjii keessatti eenyutti dhiiftee dhufte? Ani of tuulummaa keetii fi hammina garaa keetii nan beeka; ati waraana ilaaluu dhufteetii.”
他的大哥厄里雅布一聽見達味對那些人所說的話，便對達味大發憤怒說：「你為什麼下來﹖你在曠野中放的那幾隻羊，託給了誰﹖我知道你驕傲，心中不懷好意；你下來只是要看作戰」。
29 Daawit immoo, “Ani amma maalin godhe? Ani dubbachuu illee hin dandaʼuu?” jedhe.
達味回答說：「我究竟作的什麼不對﹖連句話也不能說嗎﹖」
30 Ergasiis gara nama biraatti garagalee waanuma duraa sana gaafate; namoonnis akkuma jalqabaatti deebisaniif.
達味就離開那裏，到了另一處，又問了同樣的事，人回答的話也和先前一樣。
31 Wanni Daawit jechaa tures dhagaʼamee Saaʼol qaqqabe; Saaʼolis isa waamsise.
有人聽見了達味說的話，就去報告給撒烏耳；撒烏耳就命他前來。
32 Daawitis Saaʼoliin, “Sababii namicha Filisxeem kanaatiif namni tokko iyyuu abdii hin kutatin; ani garbichi kee dhaqee isa nan waraana” jedhe.
達味對撒烏耳說：「請我主不必為那人而沮喪，你僕人要去同這培肋舍特人決鬥」。
33 Saaʼolis Daawitiin, “Ati dhaqxee Filisxeemicha kana waraanuu hin dandeessu; ati ijoollee dha; inni immoo ijoollummaa isaatii jalqabee loltuu ture” jedhe.
撒烏耳對達味說：「你不能去對抗這培肋舍特人，同他決鬥，因為你還年輕，而他自幼便是習於戰鬥的人」。
34 Daawit garuu Saaʼoliin akkana jedhe; “Garbichi kee hoolota abbaa isaa tiksaa ture. Yeroo leenci yookaan amaakenni dhufee bushaayee keessaa tokko fudhatutti,
達味回答撒烏耳說：「你的僕人是為他父親牧羊的人，幾時有獅子或狗熊闖來，由羊群中奪去一隻羊，
35 ani isa faana fiigee dhaʼee hoolaa sana afaan isaatii nan buusisan ture. Yoo inni natti gara gale immoo kokkee isaa qabee dhaʼee isa ajjeesa ture.
我就追上去，打死牠，從牠口中救出那隻來；假使獅子起來撲我，我就抓住牠的鬚，將牠打死。
36 Ani garbichi kee leencaa fi amaaketa ajjeeseera; Filisxeemichi dhagna hin qabatin kunis akkuma tokkoo isaanii taʼa; inni loltoota Waaqa jiraataa doorsiseeraatii.
你的你的僕人連獅子帶狗熊都打死了，這未受割損的培肋舍特人也不過像其中的一個，因為他竟敢辱罵永生天主的軍旅」。
37 Waaqayyo inni irree leencaatii fi irree amaaketaa jalaa na baase sun harka Filisxeemicha kanaa jalaas na baasa.” Saaʼolis Daawitiin, “Dhaqi, Waaqayyo si wajjin haa taʼu” jedhe.
達味又接著說：「由獅子和狗熊中拯救我的上主，也必從這培肋舍特人手中拯救我」。撒烏耳對達味說：「去吧! 望上主與你同在! 」
38 Ergasiis Saaʼol uffata lolaa kan ofii isaa Daawititti uffise. Qomee sibiilaa itti uffisee gonfoo naasii mataa isaatti kaaʼeef.
撒烏耳給達味穿上自己的武裝，給他頭上帶上銅盔，身上穿上鎧甲，
39 Daawitis sababii duraan itti fayyadamee hin beekneef uffata Saaʼol irratti goraadee hidhatee asii fi achi deemuu yaale. Innis Saaʼoliin, “Ani waanan duraan itti fayyadamee hin beekneef hidhadhee deemuu hin dandaʼu” jedhe. Kanaafuu of irraa baase.
又在鎧甲上偑上自己的刀。達味試走了兩步，因他沒有穿慣，遂對撒烏耳說：「穿戴這些東西，不能行動，因為先前總沒有穿過」。所以他又將盔甲從身上脫下。
40 Ergasii ulee isaa harkatti qabatee dhagaa soofamaa shan lagaa filatee kiisii korojoo tikseetti naqate; furrisa isaas harkatti qabatee gara Filisxeemichaatti dhiʼaate.
達味手裏拿著自己的棍子，在河裏揀了五塊很光滑的石頭，放在牧童隨身所帶的袋子內，即裝石囊內，手內拿著投石器，向那培肋舍特人走去。
41 Namichi Filisxeem sunis namicha miʼa lolaa isaaf baatu of dura qajeelchee Daawititti dhiʼaate.
那培肋舍特人也大搖大擺走近了達味，給他持盾的走在他開路。
42 Innis Daawitin ilaalee akka inni mucaa diimaa miidhagaa taʼe hubatee isa tuffate.
那培肋舍特人瞪眼一看，見了達味，遂看不起他，因達味還很年輕，面色紅潤，眉清目秀。
43 Filisxeemichis, “Kan ati ulee qabattee natti dhuftu ani sareedhaa?” jedhee waaqota ofii isaatiin Daawitin abaare.
那培肋舍特人對達味說：「莫非我是隻狗，你竟拿棍子來對付我﹖」達味回答說：「你比一隻狗還不如! 」那培肋舍特人就指著自己的神詛咒達味，
44 Akkasumas, “As kottu; ani foon kee allaattii samiitii fi bineensota bosonaatiif nan kennaa!” jedheen.
且對達味說：「你到我這裏來，我要把你的肉，給空中的飛鳥和田野的走獸吃」。
45 Kana irratti Daawit Filisxeemichaan akkana jedhe; “Ati kunoo goraadee, eeboo fi bodee qabatee natti dhufta; ani garuu maqaa Waaqayyoo Waan Hunda Dandaʼuu, Waaqa loltoota Israaʼel kan ati doorsifte sanaatiin sittin dhufa.
達味回答那培肋舍特說：「你仗著刀槍箭戟來對付我，但我是仗著你所淩辱的萬軍的上主，以色列的天主的聖名來對付你。
46 Harʼa Waaqayyo dabarsee harka kootti si kenna; anis si ajjeesee mataa kee sirraan kuta. Ani harʼa reeffa Filisxeemotaa allaattii samiitii fi bineensota lafaatiif nan kenna; addunyaan hundis akka Israaʼel keessa Waaqni jiru ni beeka.
今天上主定把你交在我手中，我必打死你割下你的頭來；今天我要把你的屍體和培肋舍特軍人的屍體，給空中的飛鳥和田野的走獸吃：這樣：全地都要知道在以色列有天主。
47 Namoonni asitti walitti qabaman hundi akka Waaqayyo goraadee fi eeboodhaan nama hin baafne ni baru; sababii lolli kun kan Waaqayyoo taʼeef inni dabarsee harka keenyatti isin kenna.”
在埸的眾人也要知道，上主不賴刀槍賜人勝利，戰爭勝負只屬於上主，衪已把你們交我們手中了」。
48 Yommuu Filisxeemichi isa dhaʼuuf dhufettis Daawit isa loluuf fiigee adda waraanaa seene.
正當那培肋舍特人起身，大搖大擺向達味走來時，達味趕快由陣中跑出來，迎那培肋舍特人；
49 Harka isaas korojoo isaa keessa kaaʼee dhagaa tokko fudhatee furrisaan darbatee adda Filisxeemichaa dhaʼe. Dhagaan sunis adda isaa keessa bade; Filisxeemichis addaan lafatti gombifame.
同時伸手，由囊中取出一塊石頭，套在投石器上打過去，正打在那培肋舍特人的額上，石頭穿入額內，那人就跌倒在地上。
50 Daawit akkasiin furrisaa fi dhagaadhaan Filisxeemicha moʼate; Daawit utuma goraadee of harkaa hin qabaatin Filisxeemicha dhaʼee ajjeese.
如此，達味用投石器和石頭，得勝了那培肋舍特人，打中了他，將他殺死，雖然手無寸鐵。
51 Daawit fiigee Filisxeemicha irra ejjete. Goraadee Filisxeemichaas manʼee keessaa luqqisee baafate. Erga isa ajjeesee booddees goraadee sanaan mataa isaa irraa kute. Filisxeemonni yommuu akka goonni isaanii duʼe arganitti of irra garagalanii baqatan.
達味遂跑過去，站在培肋舍特人身上，拿起他的刀，從鞘內拔出，殺了他，砍下他的頭。所有培肋舍特人看見他們的英雄死了，就囡散奔逃。
52 Ergasii namoonni Israaʼelii fi namoonni Yihuudaa kaʼanii dhaadachaa hamma balbala Gaatii fi karra Eqroonitti Filisxeemota ariʼan. Reeffi Filisxeemotaas karaa Shaʼarayiimitti geessu irratti hamma Gaatii fi Eqroonitti harcaʼe.
以色列人和猶大人就起來吶喊，追擊培肋舍特人直到加特關，直到厄刻龍城門。沿沙阿辣因的路上，直到加特和厄刻龍，遍地是培肋舍特人的屍首。
53 Israaʼeloonni yommuu Filisxeemota ariʼuu irraa deebiʼanitti qubata isaanii saaman.
以色列人追殺培肋舍特人回來，又搶劫了他們的幕。
54 Daawitis mataa Filisxeemichaa fudhatee gara Yerusaalemitti fide; miʼa lolaa Filisxeemichaas dunkaana ofii isaatti galfate.
以後，達味取了那培肋舍特人的頭，送到耶路撒冷；至於那人的武器，卻放在會幕內。
55 Saaʼol yommuu akka Daawit Filisxeemicha loluuf deemu argetti, Abneer ajajaa waraana Israaʼeliin, “Abneer, gurbaan kun ilma eenyuu ti?” jedhe. Abneeris, “Yaa Mootii, duʼa kee ti ani hin beeku” jedhee deebise.
當撒烏耳看見達味去和那培肋舍特人迎戰時，就問統帥阿貝乃爾說：「阿貝乃爾，這少年人是誰的兒子﹖」阿貝乃爾回答說：「大王萬歲，我不知道」。
56 Mootichis, “Egaa akka gurbaan kun ilma eenyuu taʼe iyyaafadhuuttii bira gaʼi” jedheen.
君王說：「你查一下，這少年人是誰的兒子﹖」
57 Akkuma Daawit Filisxeemicha ajjeesee deebiʼeen, Abneer Daawitii mataa Filisxeemichaa harkatti qabatee jiru fuula Saaʼol duratti dhiʼeesse.
達味殺死那培肋舍特人回來時，阿貝乃爾帶他去見撒烏耳，他手中還拿著那培肋舍特人的頭。
58 Saaʼolis, “Gurbayyoo ati ilma eenyuu ti?” jedhee gaafate. Daawit immoo, “Ani ilma garbicha keetii ilma Isseeyi namicha Beetlihem sanaa ti” jedhee deebise.
撒烏耳問他說：「少年人你是誰的兒子﹖」達味答說：「我是你僕白冷人葉瑟的兒子」。
