< ୧ ଯୋହନ 2 >
1 ହେ ମୋହର ବତ୍ସଗଣ, ତୁମ୍ଭେମାନେ ଯେପରି ପାପ ନ କର, ଏଥିନିମନ୍ତେ ମୁଁ ଏହିସବୁ ତୁମ୍ଭମାନଙ୍କ ନିକଟକୁ ଲେଖୁଅଛି। କିନ୍ତୁ କେହି ଯଦି ପାପ କରେ, ତାହାହେଲେ ପିତାଙ୍କ ଛାମୁରେ ଆମ୍ଭମାନଙ୍କର ଜଣେ ସପକ୍ଷବାଦୀ ଅଛନ୍ତି, ସେ ଧାର୍ମିକ ଯୀଶୁ ଖ୍ରୀଷ୍ଟ।
I ǝziz balilirim, mǝn silǝrni gunaⱨ sadir ⱪilmisun dǝp, bu sɵzlǝrni yeziwatimǝn. Mubada birsi gunaⱨ sadir ⱪilsa, Atining yenida bir yardǝmqi wǝkilimiz, yǝni Ⱨǝⱪⱪaniy Bolƣuqi Əysa Mǝsiⱨ bardur.
2 ଆଉ ସେ ଆମ୍ଭମାନଙ୍କ ପାପ ନିମନ୍ତେ, କେବଳ ଆମ୍ଭମାନଙ୍କ ପାପ ନିମନ୍ତେ ନୁହେଁ, ମାତ୍ର ସମସ୍ତ ଜଗତର ପାପ ନିମନ୍ତେ ମଧ୍ୟ ପ୍ରାୟଶ୍ଚିତ୍ତ ସ୍ୱରୂପ ଅଟନ୍ତି।
U Ɵzi gunaⱨlirimiz üqün [jazani kɵtürgüqi] kafarǝttur; muxu kafarǝt pǝⱪǝt bizning gunaⱨlirimiz üqünla ǝmǝs, bǝlki pütkül dunyadikilǝrning gunaⱨliri üqündur.
3 ଯଦି ଆମ୍ଭେମାନେ ତାହାଙ୍କ ଆଜ୍ଞା ପାଳନ କରୁ, ତେବେ ତଦ୍ୱାରା ଜ୍ଞାତ ହେଉ ଯେ, ଆମ୍ଭେମାନେ ତାହାଙ୍କୁ ଜାଣୁ।
Bizning uni tonuƣanliⱪimizni bilǝliximiz — Uning ǝmrlirigǝ ǝmǝl ⱪiliximizdindur.
4 ତାହାଙ୍କ ଆଜ୍ଞା ପାଳନ ନ କରି ତାହାଙ୍କୁ ଜାଣେ ବୋଲି ଯେ କହେ, ସେ ମିଥ୍ୟାବାଦୀ ଓ ତାହାଠାରେ ସତ୍ୟ ନାହିଁ;
«Uni tonuymǝn» dǝp turup, Uning ǝmrlirigǝ ǝmǝl ⱪilmiƣuqi kixi yalƣanqidur, uningda ⱨǝⱪiⱪǝt yoⱪtur.
5 କିନ୍ତୁ ଯେ ତାହାଙ୍କ ବାକ୍ୟ ପାଳନ କରେ, ତାହାଠାରେ ଈଶ୍ବରଙ୍କ ପ୍ରେମ ପ୍ରକୃତ ରୂପେ ସିଦ୍ଧ ହୋଇଅଛି। ଏତଦ୍ଵାରା ଆମ୍ଭେମାନେ ଜାଣୁ ଯେ, ଆମ୍ଭେମାନେ ତାହାଙ୍କଠାରେ ଅଛୁ।
Lekin kimki Uning sɵzigǝ ǝmǝl ⱪilsa, ǝmdi uningda Hudaning meⱨir-muⱨǝbbiti ⱨǝⱪiⱪǝtǝn kamalǝtkǝ yǝtkǝn bolidu. Biz ɵzimizning Uningda bolƣanliⱪimizni ǝnǝ xuningdin bilimiz.
6 ଯେ ତାହାଙ୍କଠାରେ ରହେ ବୋଲି କହେ, ସେ ତାହାଙ୍କ ପରି ଆଚରଣ କରିବା ମଧ୍ୟ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ।
«Hudada turup yaxaymǝn» degüqi bolsa [Əysaning] mangƣinidǝk ohxax mengixi kerǝk.
7 ହେ ପ୍ରିୟମାନେ, ମୁଁ ତୁମ୍ଭମାନଙ୍କ ନିକଟକୁ କୌଣସି ନୂତନ ଆଜ୍ଞା ଲେଖୁ ନାହିଁ, ମାତ୍ର ଆରମ୍ଭରୁ ଯେଉଁ ପୁରାତନ ଆଜ୍ଞା ତୁମ୍ଭେମାନେ ପାଇଅଛ, ତାହା ଲେଖୁଅଛି; ଯେଉଁ ବାକ୍ୟ ତୁମ୍ଭେମାନେ ଶୁଣିଅଛ, ତାହା ହିଁ ସେହି ପୁରାତନ ଆଜ୍ଞା।
I sɵyümlüklirim, silǝrgǝ [burun anglap baⱪmiƣan] yengi bir ǝmrni ǝmǝs, bǝlki dǝslǝptin tartip silǝr tapxuruwalƣan kona ǝmrni yeziwatimǝn. Uxbu ǝmr silǝr burundinla anglap keliwatⱪan sɵz-kalamdur.
8 ପୁନଶ୍ଚ, ମୁଁ ନୂତନ ଆଜ୍ଞା ତୁମ୍ଭମାନଙ୍କ ନିକଟକୁ ଲେଖୁଅଛି, ଏହା ତାହାଙ୍କଠାରେ ଓ ତୁମ୍ଭମାନଙ୍କଠାରେ ସତ୍ୟ ବୋଲି ପ୍ରକାଶ ପାଏ। କାରଣ ଅନ୍ଧକାର ଘୁଞ୍ଚିଯାଉଅଛି ଓ ସତ୍ୟ ଜ୍ୟୋତିଃ ପ୍ରକାଶିତ ହେଲାଣି।
Lekin yǝnǝ kelip mǝn silǝrgǝ yeziwatⱪinimni yengi ǝmr [desǝkmu bolidu]; bu ǝmr Mǝsiⱨdǝ ⱨǝm silǝrdimu ǝmǝl ⱪilinmaⱪta, qünki ⱪarangƣuluⱪ ɵtüp kǝtmǝktǝ, wǝ ⱨǝⱪiⱪiy nur alliⱪaqan qeqilixⱪa baxlidi.
9 ଯେ ଆପଣା ଭାଇକୁ ଘୃଣା କରି କହେ ଯେ, ସେ ଜ୍ୟୋତିଃରେ ଅଛି, ସେ ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସୁଦ୍ଧା ଅନ୍ଧକାରରେ ଅଛି।
Kimdǝkim ɵzini «nurda yaxawatimǝn» dǝp turup, ⱪerindixini ɵq kɵrsǝ, u bügüngiqǝ ⱪarangƣuluⱪta turuwatⱪan bolidu.
10 ଯେ ଆପଣା ଭାଇକୁ ପ୍ରେମ କରେ, ସେ ଜ୍ୟୋତିଃରେ ରହେ, ପୁଣି, ତାହାଠାରେ ଝୁଣ୍ଟିବାର କୌଣସି କାରଣ ନାହିଁ।
Ⱪerindixiƣa meⱨir-muⱨǝbbǝt kɵrsǝtkǝn kixi yoruⱪluⱪta turmaⱪta, uningda gunaⱨⱪa putlaxturidiƣan ⱨeqnemǝ ⱪalmaydu.
11 କିନ୍ତୁ ଯେ ଆପଣା ଭାଇକୁ ଘୃଣା କରେ, ସେ ଅନ୍ଧକାରରେ ଅଛି, ପୁଣି, ଅନ୍ଧକାରରେ ଭ୍ରମଣ କରି କେଉଁଆଡ଼େ ଯାଉଅଛି, ତାହା ଜାଣେ ନାହିଁ, କାରଣ ଅନ୍ଧକାର ତାହାର ଚକ୍ଷୁକୁ ଅନ୍ଧ କରିଅଛି।
Lekin ⱪerindixini ɵq kɵrgǝn kixi ⱪarangƣuluⱪtidur; u ⱪarangƣuluⱪta mangidu wǝ ⱪǝyǝrgǝ ketiwatⱪanliⱪini bilmǝydu, qünki ⱪarangƣuluⱪ uning kɵzlirini ⱪariƣu ⱪiliwǝtkǝn.
12 ବତ୍ସଗଣ, ମୁଁ ତୁମ୍ଭମାନଙ୍କ ନିକଟକୁ ଲେଖୁଅଛି, କାରଣ ତାହାଙ୍କ ନାମ ସକାଶେ ତୁମ୍ଭମାନଙ୍କର ପାପ କ୍ଷମା ହୋଇଅଛି।
Mǝn bularni silǝrgǝ yeziwatimǝn, i ǝziz balilirim, qünki gunaⱨliringlar Uning nami üqün kǝqürüm ⱪilindi.
13 ହେ ପିତୃଗଣ, ମୁଁ ତୁମ୍ଭମାନଙ୍କ ନିକଟକୁ ଲେଖୁଅଛି, କାରଣ ଯେ ଆଦ୍ୟରୁ ଅଛନ୍ତି, ତାହାଙ୍କୁ ତୁମ୍ଭେମାନେ ଜାଣିଅଛ। ହେ ଯୁବକମାନେ, ମୁଁ ତୁମ୍ଭମାନଙ୍କ ନିକଟକୁ ଲେଖୁଅଛି, କାରଣ ତୁମ୍ଭେମାନେ ପାପାତ୍ମାକୁ ଜୟ କରିଅଛ।
Mǝn buni silǝrgǝ yeziwatimǝn, i atilar, qünki silǝr Əzǝldin Bar Bolƣuqini tonudunglar. Mǝn buni silǝrgǝ yeziwatimǝn, i yigitlǝr, qünki silǝr u rǝzil üstidin ƣǝlibǝ ⱪildinglar.
14 ବତ୍ସଗଣ, ମୁଁ ତୁମ୍ଭମାନଙ୍କ ନିକଟକୁ ଲେଖିଲି, କାରଣ ତୁମ୍ଭେମାନେ ପିତାଙ୍କୁ ଜାଣିଅଛ। ହେ ପିତୃଗଣ, ମୁଁ ତୁମ୍ଭମାନଙ୍କ ନିକଟକୁ ଲେଖିଲି, କାରଣ ଯେ ଆଦ୍ୟରୁ ଅଛନ୍ତି, ତାହାଙ୍କୁ ତୁମ୍ଭେମାନେ ଜାଣିଅଛ। ହେ ଯୁବକମାନେ, ମୁଁ ତୁମ୍ଭମାନଙ୍କ ନିକଟକୁ ଲେଖିଲି, କାରଣ ତୁମ୍ଭେମାନେ ବଳବାନ, ପୁଣି, ଈଶ୍ବରଙ୍କ ବାକ୍ୟ ତୁମ୍ଭମାନଙ୍କଠାରେ ଅଛି ଓ ତୁମ୍ଭେମାନେ ପାପାତ୍ମାକୁ ଜୟ କରିଅଛ।
Mǝn buni silǝrgǝ yeziwatimǝn, i ǝziz balilirim, qünki silǝr Atini tonudunglar. Mǝn buni silǝrgǝ yeziwatimǝn, i atilar, qünki silǝr Əzǝldin Bar Bolƣuqini tonudunglar. Mǝn buni silǝrgǝ yeziwatimǝn, i yigitlǝr, qünki silǝr küqlüksilǝr, Hudaning sɵz-kalami silǝrdǝ turidu wǝ silǝr u rǝzil üstidinmu ƣǝlibǝ ⱪildinglar.
15 ସଂସାର କିଅବା ସେଥିରେ ଥିବା ବିଷୟ ସବୁକୁ ପ୍ରେମ ନ କର। କେହି ଯଦି ସଂସାରକୁ ପ୍ରେମ କରେ, ପିତାଙ୍କ ପ୍ରେମ ତାହାଠାରେ ନାହିଁ;
Bu dunyani wǝ bu dunyadiki ixlarni sɵymǝnglar. Ⱨǝrkim bu dunyani sɵysǝ, Atining sɵygüsi uningda yoⱪtur.
16 କାରଣ ଶାରୀରିକ ଅଭିଳାଷ, ଚକ୍ଷୁର ଅଭିଳାଷ ଓ ଲୌକିକ ଗର୍ବ, ସଂସାରରେ ଥିବା ଏହି ସମସ୍ତ ବିଷୟ ପିତାଙ୍କଠାରୁ ନୁହେଁ, ମାତ୍ର ସଂସାରରୁ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋଇଥାଏ।
Qünki bu dunyadiki barliⱪ ixlar, yǝni ǝttiki ⱨǝwǝs, kɵzlǝrdiki ⱨǝwǝs wǝ ⱨayatiƣa bolƣan mǝƣrurluⱪning ⱨǝmmisi Atidin kǝlgǝn ǝmǝs, bǝlki bu dunyadin bolƣandur, halas;
17 ପୁଣି, ସଂସାର ଓ ସେଥିର ଅଭିଳାଷ ଅନିତ୍ୟ, ମାତ୍ର ଯେ ଈଶ୍ବରଙ୍କ ଇଚ୍ଛା ପାଳନ କରେ, ସେ ନିତ୍ୟସ୍ଥାୟୀ। (aiōn )
wǝ bu dunya wǝ uningdiki ⱨǝwǝslǝrning ⱨǝmmisi ɵtüp ketidu. Lekin Hudaning iradisigǝ ǝmǝl ⱪilƣuqi kixi mǝnggü yaxaydu. (aiōn )
18 ହେ ବତ୍ସଗଣ, ଶେଷକାଳ ଉପସ୍ଥିତ, ପୁଣି, ଭଣ୍ଡଖ୍ରୀଷ୍ଟ ଆସିବ ବୋଲି ତୁମ୍ଭେମାନେ ଯେପରି ଶୁଣିଥିଲ, ସେହିପରି ଏବେ ମଧ୍ୟ ଅନେକ ଭଣ୍ଡଖ୍ରୀଷ୍ଟ ଉଠିଲେଣି; ଏତଦ୍ଵାରା ଆମ୍ଭେମାନେ ଜାଣୁଅଛୁ ଯେ, ଶେଷକାଳ ଉପସ୍ଥିତ।
Əziz balilirim, zamanning ahirⱪi saiti yetip kǝldi; wǝ silǝr dǝjjalning [ahir zamanda] kelidiƣanliⱪini angliƣininglardǝk, ǝmǝliyǝttǝ bolsa ⱨazirning ɵzidila nurƣun dǝjjallar mǝydanƣa qiⱪti; buningdin zamanning ahirⱪi saiti bolup ⱪalƣanliⱪi bizgǝ mǝlum.
19 ସେମାନେ ଆମ୍ଭମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ବାହାରିଲେ, କିନ୍ତୁ ଆମ୍ଭମାନଙ୍କ ଦଳର ଲୋକ ନ ଥିଲେ; କାରଣ ଯଦି ଆମ୍ଭମାନଙ୍କ ଦଳର ଲୋକ ହୋଇଥାଆନ୍ତେ, ତେବେ ଆମ୍ଭମାନଙ୍କ ସହିତ ରହିଥାଆନ୍ତେ; କିନ୍ତୁ ସମସ୍ତେ ଯେ ଆମ୍ଭମାନଙ୍କ ଦଳର ଲୋକ ନୁହଁନ୍ତି, ଏହା ଯେପରି ପ୍ରକାଶ ପାଇବ, ଏଥିନିମନ୍ତେ ସେମାନେ ବାହାରିଗଲେ।
Ular arimizdin qiⱪti, lekin ular ǝslidǝ bizlǝrdin ǝmǝs idi. Qünki ǝgǝr bizlǝrdin bolƣan bolsa, arimizda turiwǝrgǝn bolatti. Lekin ularning ⱨeqⱪaysisining ǝslidǝ bizdikilǝrdin bolmiƣanliⱪi pax ⱪilinƣanliⱪi üqün ular arimizdin qiⱪip kǝtti.
20 ଆଉ ତୁମ୍ଭେମାନେ ସେହି ପବିତ୍ର ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କଠାରୁ ଅଭିଷେକ ପାଇଥିବାରୁ ତୁମ୍ଭେ ସମସ୍ତେ ଜ୍ଞାନ ପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଅଛ।
Ⱨalbuki, silǝr bolsanglar Muⱪǝddǝs Bolƣuqidin kǝlgǝn mǝsiⱨligüqi Roⱨtin nesip boldunglar wǝ xuning üqün silǝr ⱨǝmmǝ ixni bilisilǝr.
21 ତୁମ୍ଭେମାନେ ସତ୍ୟ ଜାଣି ନ ଥିବାରୁ ମୁଁ ଯେ ତୁମ୍ଭମାନଙ୍କ ନିକଟକୁ ଲେଖିଲି, ତାହା ନୁହେଁ, ମାତ୍ର ତୁମ୍ଭେମାନେ ସତ୍ୟ ଜାଣିଥିବାରୁ ଓ କୌଣସି ମିଥ୍ୟା ସତ୍ୟରୁ ଜାତ ହୁଏ ନାହିଁ ବୋଲି ଜାଣିଥିବାରୁ ମୁଁ ତୁମ୍ଭମାନଙ୍କ ନିକଟକୁ ଲେଖିଲି।
Silǝrgǝ bu hǝtni yiziximdiki sǝwǝb, silǝrning ⱨǝⱪiⱪǝtni bilmigǝnlikinglar üqün ǝmǝs, bǝlki ⱨǝⱪiⱪǝtni bilip, yalƣanqiliⱪning ⱨǝⱪiⱪǝttin kelip qiⱪmaydiƣanliⱪini bilgǝnlikinglar üqündur.
22 ଯୀଶୁ ଯେ ଖ୍ରୀଷ୍ଟ ଅଟନ୍ତି, ଏହା ଯେ ନାସ୍ତି କରେ, ତାହାଠାରୁ ଆଉ ମିଥ୍ୟାବାଦୀ କିଏ? ଯେ ପିତା ଓ ପୁତ୍ରଙ୍କୁ ନାସ୍ତି କରେ, ସେ ତ ସେହି ଭଣ୍ଡଖ୍ରୀଷ୍ଟ।
Əmisǝ, kim yalƣanqi? Əysaning Mǝsiⱨ ikǝnlikini inkar ⱪilƣuqi kixi bulsa, u yalƣanqidur. Ata wǝ Oƣulni inkar ⱪilƣuqi kixi ɵzi bir dǝjjaldur.
23 ଯେ ପୁତ୍ରଙ୍କୁ ନାସ୍ତି କରେ, ସେ ପିତାଙ୍କୁ ପ୍ରାପ୍ତ କରି ନାହିଁ; ଯେ ପୁତ୍ରଙ୍କୁ ସ୍ୱୀକାର କରେ, ସେ ପିତାଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ପ୍ରାପ୍ତ କରିଅଛି।
Kimdǝkim Oƣulni rǝt ⱪilsa uningda Ata bolmaydu. Lekin Oƣulni etirap ⱪilsa, uningda Ata bolidu.
24 ତୁମ୍ଭେମାନେ ଆରମ୍ଭରୁ ଯାହା ଶୁଣିଅଛ, ତାହା ତୁମ୍ଭମାନଙ୍କଠାରେ ଥାଉ। ତୁମ୍ଭେମାନେ ଆରମ୍ଭରୁ ଯାହା ଶୁଣିଅଛ, ତାହା ଯଦି ତୁମ୍ଭମାନଙ୍କଠାରେ ଥାଏ, ତାହାହେଲେ ତୁମ୍ଭେମାନେ ମଧ୍ୟ ପୁତ୍ର ଓ ପିତାଙ୍କଠାରେ ରହିବ।
Silǝr bolsanglar, burundin anglap keliwatⱪininglarni ɵzünglarda dawamliⱪ turƣuziweringlar. Burundin anglap keliwatⱪininglar silǝrdǝ dawamliⱪ turiwǝrsǝ, silǝrmu dawamliⱪ Oƣul wǝ Atida yaxawatⱪan bolisilǝr;
25 ଆଉ ସେ ଆମ୍ଭମାନଙ୍କୁ ଯାହା ପ୍ରତିଜ୍ଞା କରିଅଛନ୍ତି, ତାହା ଅନନ୍ତ ଜୀବନ। (aiōnios )
wǝ Uning bizgǝ ⱪilƣan wǝdisi bolsa dǝl xu — mǝnggü ⱨayatliⱪtur. (aiōnios )
26 ଯେଉଁମାନେ ତୁମ୍ଭମାନଙ୍କୁ ଭ୍ରାନ୍ତ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରନ୍ତି, ସେମାନଙ୍କ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ମୁଁ ତୁମ୍ଭମାନଙ୍କ ନିକଟକୁ ଏହି ସମସ୍ତ ଲେଖିଲି।
Silǝrni azdurmaⱪqi bolƣanlarni nǝzǝrdǝ tutup, bularni silǝrgǝ yazdim;
27 କିନ୍ତୁ ତୁମ୍ଭେମାନେ ତାହାଙ୍କଠାରୁ ଯେଉଁ ଅଭିଷେକ ପାଇଅଛ, ତାହା ତୁମ୍ଭମାନଙ୍କଠାରେ ରହିଅଛି, ପୁଣି, କେହି ଯେ ତୁମ୍ଭମାନଙ୍କୁ ଶିକ୍ଷା ଦେବ, ଏହା ତୁମ୍ଭମାନଙ୍କର ଆବଶ୍ୟକ ନାହିଁ, ମାତ୍ର ତାହାଙ୍କଠାରୁ ସେହି ଅଭିଷେକ ତୁମ୍ଭମାନଙ୍କୁ ସମସ୍ତ ବିଷୟରେ ଯେଉଁ ଶିକ୍ଷା ଦିଏ, ତାହା ସତ୍ୟ ଅଟେ, ମିଥ୍ୟା ନୁହେଁ; ଏଣୁ ସେହି ଶିକ୍ଷା ଅନୁସାରେ ତାହାଙ୍କଠାରେ ରୁହ।
Silǝr bolsanglar, silǝr Uningdin ⱪobul ⱪilƣan mǝsiⱨligüqi Roⱨ silǝrdǝ turiweridu, silǝr ⱨeqkimning ɵgitixigǝ moⱨtaj ǝmǝssilǝr; bǝlki ǝnǝ xu mǝsiⱨligüqi Roⱨ silǝrgǝ barliⱪ ixlar toƣruluⱪ ɵgitiwatⱪandǝk (U ⱨǝⱪtur, ⱨeq yalƣan ǝmǝstur!) — ⱨǝm ɵgǝtkǝndǝk, silǝr dawamliⱪ Uningda yaxaydiƣan bolisilǝr.
28 ଅତଏବ, ହେ ବତ୍ସଗଣ, ତାହାଙ୍କଠାରେ ରୁହ, ଯେପରି ସେ ଯେତେବେଳେ ପ୍ରକାଶିତ ହେବେ, ସେତେବେଳେ ତାହାଙ୍କ ଆଗମନ ସମୟରେ ତାହାଙ୍କ ଛାମୁରେ ଆମ୍ଭେମାନେ ଲଜ୍ଜିତ ନ ହୋଇ ସାହସ ପ୍ରାପ୍ତ ହେବା।
Əmisǝ, i ǝziz balilirim, dawamliⱪ Uningda turup yaxaweringlar. Xundaⱪ ⱪilsanglar, U ⱨǝrⱪaqan ⱪaytidin ayan bolƣanda ⱪorⱪmas bolimiz ⱨǝm U kǝlginidǝ Uning aldida ⱨeq hijalǝt bolup ⱪalmaymiz.
29 ସେ ଧାର୍ମିକ ଅଟନ୍ତି, ଏହା ଯଦି ଜାଣ, ତେବେ ଯେ କେହି ଧର୍ମାଚରଣ କରେ, ସେ ଯେ ତାହାଙ୍କଠାରୁ ଜାତ, ଏହା ମଧ୍ୟ ଜାଣ।
[Hudaning] ⱨǝⱪⱪaniy ikǝnlikini bilgǝnikǝnsilǝr, ⱨǝⱪⱪaniyliⱪⱪa ǝmǝl ⱪilƣuqilarning ⱨǝrbirining uning tǝripidin tuƣulƣuqi ikǝnlikinimu bilsǝnglar kerǝk.