< Mak 14 >
1 Mach avɨz, ñir emamp haŋ, Yuŋk Ohɨra Yakŋ Ohɨrav Israelɨnd han Ŋɨmbɨzahevaimar Hamb mach Yuŋk Ohɨra Eŋka Yis Mah Hamb ahevakarɨmar. Mach, haŋonaŋg wɨram kɨra anɨŋnsar hanɨhan Yakŋ Ohɨrandɨv ahaz ore ŋgamamɨnd hamb wɨram kɨra ya Mosesɨnd injambɨr ahe sɨkahɨnd hamen hanave awakŋi ya ore kamŋgɨmar. Arɨ nzɨhanave Jisasɨh yosa si aŋgwore ŋe ya oramɨŋ hɨrohe mamta orɨŋgamɨndɨrarɨŋ arɨmŋgɨmar.
Faltavam apenas dois dias antes da celebração da [festa chamada ]Páscoa, quando se comia pão sem fermento. [As pessoas celebravam esta festa durante uma semana inteira. ]Os principais sacerdotes e professores da lei que Deus tinha dado a Moisés planejavam uma maneira de prender Jesus secretamente para que as autoridades o matassem.
2 Arɨ yuŋk ohɨra mɨroma unsa sɨzɨnd haŋ ndɨn mɨŋam arɨmŋgɨmar. Ave osa anchɨ hamb arɨŋ we aŋkwɨ ŋakamŋgɨmɨnj arɨmŋgɨmar.
Mas eles diziam uns aos outros: -Não vamos fazer isto durante [a festa chamada ]Páscoa, [pois se assim fizermos], as pessoas que [apoiam ]Jesus [vão ficar zangadas e talvez ]fazer um motim.
3 Mach ave, Jisasɨv aiampɨra Betani handɨh we, wɨram emŋga usɨ aŋkarɨpɨr yupɨr okaŋgaŋgɨnsɨnd hand oramɨŋ ñɨmar. Mbɨkɨr ensa Saimon. Jisasɨv ñi antɨmɨŋ ŋkañɨzand anchɨ emŋga hamb ai nsɨham nchɨ nor kwarupɨr emamp aiwɨr yamb uñakŋnsɨnd han hɨraimar. Aiwɨr yamb han, han wahanz mɨŋ, han nsɨham nor ohɨra. Mach, anchɨ mbanamb nsɨham nchɨ nor han ŋazɨware aiwɨr yamb han Jisasɨnd zɨ handɨh ampɨhamar.
Quando Jesus estava [na vila de ]Betânia, na casa de Simão, um homem que [Jesus tinha curado ]de lepra, entrou uma mulher durante o jantar. Ela trazia um frasco feito de alabastro, cheio de um perfume caro e [cheiroso ]chamado nardo. Ela abriu o frasco e derramou o perfume na cabeça de Jesus.
4 Ampɨhazand wɨram emŋgemŋga hamb wamŋgɨz ndɨŋ mpɨkɨm pɨr raz mbon ya mbon ya kamŋgɨmar. Mbɨ utɨndɨv aiwɨr yamb han mamah ŋkari arɨmŋgɨmar.
Alguns dos presentes se zangaram e disseram uns aos outros: -Que desperdício de perfume!
5 Arɨ wɨram eŋgwarɨŋ uŋkɨ eŋgwamŋgɨmɨr han, arɨ imbɨr nsɨham nor 300 silva ŋe osa anchɨ hanɨhan mah han eŋgwamɨrɨŋ arɨmŋgɨmar. Ave mbɨ anchɨ mbanan aŋkwɨ sɨmŋgɨmar.
Poderia ser vendido por mais dinheiro do que se ganha num ano inteiro, e então ele poderia dar o dinheiro aos pobres. Assim eles criticavam a mulher.
6 Avɨz Jisasɨv ndɨŋɨh kamar. Ndɨn ererɨvar amar. Amɨ utɨndɨv ndɨn kɨr eŋgwamŋgɨn amar. Mbɨ yanɨh enta imbɨrun si amar.
Mas Jesus disse: -Não perturbem essa mulher! Não quero que a incomodem, pois ele fez algo [gostoso ]para mim.
7 Osa anchɨ hanɨhan mah hamb andɨŋmen mbah mbah ñɨndɨramŋgi amar. Amɨ ndɨŋ hɨrawɨŋɨn are, amɨ imbɨr hɨrawɨndɨramŋgɨn amar. Nzɨp andɨŋmen mbah mbah mɨñɨndɨram amar.
Vai ter sempre pobres entre vocês, por isso vocês podem ajudá-los quando quiserem; porém, eu nem sempre vou estar aqui entre vocês. Por isso é bom as pessoas mostrarem o seu amor [por mim enquanto estou aqui na terra. ]
8 Enta han anchɨ mbanamb ramɨr han ndɨh ri amar. Ihɨnd yupɨr han aiwɨr yamb uñakŋnsɨndɨŋ ndɨh ampɨhi amar. Handɨv nzɨ maŋ yan hanaveonaŋg aiwɨr yamb uñakŋnsɨndɨŋ aŋkwe ŋgwamŋgɨŋɨnj amar.
[Portanto, é apropriado ela ]fazer o que pôde. Especificamente, é [como se ela ]soubesse que eu ia morrer, por isso veio ungir meu corpo [antes da morte para me preparar ]para o enterro.
9 Nzɨ andɨŋ mɨŋun kin amar. Mbɨ isupɨr nzɨmoh nzɨmoh we Yakŋ Ohɨrand ya imbɨr eŋgwandɨramŋgi haŋ, anchɨ mbanand enta handɨvɨnsɨnd kandɨramŋgi amar. Ave mbɨ anchɨ mbanez njɨhamɨndɨramŋgi amar.
Digo de verdade que por todo o mundo, onde as boas notícias forem pregadas, as pessoas vão contar o que ela fez, e como resultado todo o mundo vai se lembrar dela.
10 Mach ave, Jisasɨv oman ŋkiŋkiŋg undɨmaj sezɨrɨh ensamamar han, emŋga mbɨndɨŋ Judas Iskariot. Mach, Jisasɨh mbɨndɨŋ oman insɨŋ ŋgamɨŋɨn are, Judasɨv wɨram kɨra anɨŋnsar hanɨhan Yakŋ Ohɨrandɨv ahaz ore ŋgamamɨnd pɨŋ omar.
Então Judas, [que era da vila de ]Cariote, um dos doze [discípulos], foi [falar com ]os principais sacerdotes sobre o plano de entregar Jesus em mãos deles.
11 Avɨz mbɨ han njɨhame mpɨ imbɨrvam ñɨhɨri ndɨn nsɨham nor eŋgwaŋɨn arar kamŋgɨmar. Az Judasɨv, Jisasɨh ŋe mbɨndɨŋ oman insɨŋ ŋgamamɨndɨv empa kɨrɨm kɨramar.
Quando eles ouviram as palavras dele, ficaram bem contentes e prometeram dar dinheiro a ele por ter feito isso. Como resultado, ele começou a tramar uma maneira conveniente de trair Jesus.
12 Mach ave, yuŋk anɨŋnsar Yuŋk Ohɨra Eŋka Yis Mahɨnd Hamb ndɨh ahevakarɨmar. Mach, yuŋk haŋonaŋg mbɨ Yuŋk Ohɨra Yakŋ Ohɨrav Israelɨnd han Ŋɨmbɨzahevaimarɨnd sipsip han orempɨramŋganj. Mach, yuŋk mbanamb ahevakarɨz Jisasɨnd sezɨrɨv ndɨnɨh amarɨmŋgɨmar. Arɨ nzɨhandɨh we hanɨhan omanenta sɨndɨrarɨŋ arɨmŋgɨmar. Ave mɨroma unsa han ne Yuŋk Ohɨra Yakŋ Ohɨrav Israelɨnd Han Ŋɨmbɨzahevaimar Han njɨhamɨndɨran arɨmŋgɨmar.
[Já era ]o primeiro dia da festa chamada Páscoa, quando [as pessoas costumavam comer ]pão sem fermento e matar carneirinhos, [como Deus mandou seus antepassados fazerem quando os salvou dos egípcios]. Os discípulos de Jesus disseram a ele: -Onde você quer que preparemos o jantar da Páscoa [para nós]?
13 Avɨz Jisasɨv mbɨkɨr sezɨr undɨmaj han kamar. Amɨ aiampɨra ohɨraŋ ahevohe wamŋgɨn wɨram emŋgav nchɨ yambɨnsɨnd han asɨŋ akŋi andɨŋ empasamɨŋ awakŋɨndari amar. Ndɨn mpehɨrovar amar.
Então ele mandou dois dos discípulos [fazer este serviço], dizendo primeiro a eles: -Vão até a cidade [de Jerusalém]. Lá um homem carregando uma jarra de água vai se encontrar com vocês. Sigam após ele.
14 Mbɨ we wɨram emŋgand oramɨŋ ahevondari han, mach amɨ oram kehand wanɨr han mbanave kavar amar. Anɨŋzɨŋ entandɨv ki arar kavar amar. Oram uncha emŋga han nzɨ unsa nanɨnd han nzɨhandɨh ñi arar ki arar kavar amar. Nzɨ ihɨnd saimen mɨroma unsa ne Yuŋk Ohɨra Yakŋ Ohɨrav Israelɨnd Han Ŋɨmbɨzahevaimar Han njɨhamɨndɨrarɨŋ arar ki arar kavar amar.
Quando ele entrar numa casa, digam ao dono da casa, “O mestre quer saber onde fica a sala que ele reservou em que ele deve comemorar o jantar da Páscoa com seus discípulos.”
15 Hanave kamŋgɨn mbɨ andɨŋ oram uncha ohɨra emŋga mbɨhawarɨnd han mbɨramɨz wamŋgɨn hanɨhansɨnd ñɨndari amar. Mach, amɨ kehaŋ ahevohe arɨŋɨndɨv mɨroma unsa han kɨrɨm omanenta sɨvar amar.
Ele vai lhes mostrar uma sala bem grande no andar de cima da casa, já mobiliada e pronta [para nosso jantar]. Preparem ali a comida para nós.
16 Ave mbɨ we aiampɨra ohɨraŋ ahevohe wamŋgɨz hanɨhan kamar hamb hanaveon ñɨhɨrɨmar. Avɨz mach, mbɨ mɨroma unsa han kɨrɨm omanenta sɨmŋgɨmar.
Os dois discípulos saíram. Eles foram até a cidade, e encontraram tudo como Jesus tinha falado. Então prepararam o jantar da Páscoa.
17 Mach, nanempand zuh razand Jisasɨv sezɨr oman ŋkiŋkiŋg undɨmajɨmen aimŋgɨmar.
Quando já era de noite, Jesus chegou com os doze [discípulos nessa casa.]
18 Ai antɨmɨŋ ŋgarɨwi namŋgɨzand Jisasɨv ndɨŋ kamar. Nzɨ andɨŋ mɨŋun kin amar. Wɨram emŋga amandɨŋ unsa pamɨnd yanɨmen nanmbɨri mbanambonaŋg yan ŋe ihɨnd ahambɨrunjɨnd oman insɨŋ ŋgamɨndari amar.
Enquanto eles estavam sentados, jantando, Jesus disse: -Digo de verdade que um de vocês vai me entregar em mãos dos meus inimigos. Especificamente, é um de vocês que estão jantando comigo.
19 Az sezɨrɨv han njɨhamŋgɨz mbɨndɨŋ mpɨ hamb kɨr ohɨra ñɨz pamuh pamuh ndɨn amarɨmŋgɨmar. Nzɨ nend toh, nzɨ nend toh arɨmŋgɨmar.
Os discípulos ficaram muito tristes e disseram a ele, um por um: -Com certeza não sou eu!
20 Avɨz Jisasɨv ndɨŋ kamar. Wɨram emŋga amandɨŋ oman ŋkiŋkiŋg undɨmaj mbonaŋg tor uncha pamɨnd yanɨmen sɨŋgwɨŋaŋmbɨri hambonaŋg randari amar.
Então ele disse a eles: -É um de [vocês ]doze [discípulos], aquele que molha o [pão ]no prato comigo.
21 Ya Yakŋ Ohɨrand hamb anɨŋzɨŋ enta unchaŋ ñi hamb mbanave ñi amar. Wɨramɨnd Nor mbanamb mandari arar mpamar amar. Kɨrɨm wɨram mbanamb, Wɨramɨnd Nor han kambɨrɨñɨrɨnd oman insɨŋ ŋgamɨndari kehamb, mbɨ pɨrɨvɨr ohɨra ŋandari amar. Mɨŋɨrɨv ndɨn akarɨ mah ramɨr, han imbɨr amar.
É verdade que eu, o homem do céu, vou morrer para cumprir o que foi dito sobre mim nas Escrituras, mas ai daquele homem que vai entregar o homem do céu em mãos dos inimigos. De fato, para ele era melhor nunca ter nascido.
22 Mach, mbɨ namŋgɨzand Jisasɨv eŋka han ŋe Yakŋ Ohɨrah ya imbɨr eŋgwe ŋaŋepamar. Ŋaŋepe ndɨŋ eŋgwe kamar. Mban nambar amar. Mban yupɨr ihɨnd amar.
Enquanto eles estavam comendo, Jesus pegou um pão; deu graças a Deus pelo pão, partiu [em pedaços], deu a todos eles e disse: -Peguem esse [pão, que representa ]meu corpo.
23 Mach, mbɨ sɨhomɨŋai kɨrɨpa nor yambɨnsɨnd han ŋe Yakŋ Ohɨrah ya imbɨr eŋgwe mach re ndɨŋ eŋgwaz mɨŋam namŋgɨmar.
Depois, pegou o cálice [de vinho]; deu graças [a Deus pelo vinho], passou para eles, e todos beberam do cálice.
24 Namŋgɨz ndɨŋ kamar. Mban ntɨ ihɨnd, han ya aŋkarɨpɨr kehan aminjinjɨnd hamb amar. Ihɨnd ntɨ hamb wɨram akŋ anchɨ akŋndɨv akŋɨrɨzɨŋgandari amar.
Ele disse a eles: -Este [vinho representa ]meu sangue, que em breve vou derramar por muitas pessoas, para confirmar a aliança que Deus fez para [salvar as pessoas. ]
25 Nzɨ andɨŋ mɨŋun kin amar. Nzɨ kɨrɨpa nor yamb mbanan ekwaŋg mɨnandɨram amar. Ñɨñ nde waŋ Yakŋ Ohɨrav osa anchɨ hanaveaŋg ŋɨmbɨz mbɨkɨr kwɨŋ ñɨndɨramŋgi kehamb ahevakarɨz kɨrɨpa nor yamb ichon nandarin amar.
Digo de verdade que não vou beber mais vinho até o momento de beber com um novo [significado ]quando Deus estiver reinando.
26 Mach, Jisasɨv sezɨrmen marɨvai ekamŋgɨz mach raz aiampɨra ohɨra han erere ahevetai aparɨma Olivɨŋ awaromŋgɨmar.
Depois de cantarem um hino, eles saíram em direção ao Monte das Oliveiras.
27 Mach, Jisasɨv ndɨŋ kamar. Amɨ yan ererɨndɨramŋgɨn amar. Yakŋ Ohɨrand anɨŋzɨŋ enta hamb hanave ki amar. Nzɨ wɨram sipsip wehɨrehɨrɨnd han orɨŋgamɨŋ sipsip hamb pamuh pamuh rar kɨrorɨndɨramŋgi arar ki amar.
[Enquanto estavam caminhando], Jesus disse a eles: -Todos vocês vão me abandonar e fugir, pois vai se cumprir [aquilo que os profetas ]escreveram [nas Escrituras, que Deus disse sobre mim], “Vou matar o pastor, e as ovelhas dele vão ficar espalhadas.”
28 Kɨrɨm Yakŋ Ohɨrav yan ekwaŋg ŋambiahaz nzoz injore isupɨr Galilindɨŋ ondarin amar.
Mas, depois de Deus me fazer viver de novo, vou adiante de vocês e encontrar- me com vocês no distrito da Galileia.
29 Mach avɨz, Pitav ndɨn kamar. Wɨram emŋgemŋgav nan ererɨmŋgɨz, nzɨ nan mererɨndɨram amar.
Então Pedro disse a ele: -Se todos os [demais discípulos ]abandonarem você, [você vai achar que eu também vou lhe abandonar]; mas eu não vou abandonar você.
30 Avɨz Jisasɨv ndɨn kamar. Nzɨ nan mɨŋun kin amar. Irɨh zuh han aporamɨnd hamb undɨmaj tɨm oramah razand amɨ undɨmapam tɨm kandɨran amar. Nzɨ ndɨn mɨwarɨm arar kandɨran amar.
Então Jesus disse a ele: -Digo de verdade que, nesta mesma noite, antes do galo cantar a segunda vez, você mesmo vai negar três vezes [que me conhece]!
31 Az Pitav ya aŋkarɨpɨr ke kamar. Yand nand eran orempɨramŋgɨz amar. Nzɨ ndɨn mɨwarɨm arar mɨkandɨram amar. Mach, sezɨr emŋgemŋga hamb hanaveam kamŋgɨmar.
Mas Pedro respondeu com força: -Mesmo que seja preciso eu morrer com você, não vou negar [conhecê-lo.] E todos [os demais ]discípulos disseram o mesmo.
32 Mach avɨz, Jisasɨv sezɨrmen isupɨr emŋga han, mbɨkɨr ensa Getsemani handɨh ahevɨkɨrorɨmŋgɨz ndɨŋ mbanave kamar. Amɨ mbanaŋ ŋgarɨwɨmŋgɨnand, nzɨ Yakŋ Ohɨra ahaz orɨndarin amar.
Jesus [e os discípulos ]foram a um lugar chamado Getsêmani. Então ele disse a [alguns dos ]discípulos: -Sentem-se aqui, enquanto eu vou orar.
33 Ave mbɨ Pitand Jemsɨnd Jonɨnd ŋɨmbi mpahɨromar. Jisasɨv we ondo ake njɨhame hɨro hɨrai raz muyakam. Az mpɨ mbɨkɨr hamb kɨr kɨvah ñɨmar.
Então ele levou consigo Pedro, Tiago e João. Ficou perturbado e angustiado, e disse a eles,
34 Ave ndɨŋ kamar. Yan mpɨ hamb kɨr kɨvah ñi amar. Kɨr hamb raz nzɨ mandarin toh amar. Amɨ mbanaŋ ñi omanenta wehɨrɨvar amar.
–Sinto tanta tristeza que parece que vou morrer. Fiquem aqui, bem acordados.
35 Ave sɨwaŋkwe paravɨzɨŋgwi ŋgañi Yakŋ Ohɨrah ahaz oror kamar. Yakŋ, ui kɨvah hamb yan imbɨr kivɨmɨr oh o nend amar.
Ele se afastou um pouco; prostrou-se no chão e orou que, se fosse possível, pudesse evitar [aquilo que ia acontecer a ele nas próximas horas].
36 Ooo Abba, ihɨnd Yakŋ amar. Amɨ hanɨhan utuhutuh imbɨr sɨmɨn amar. Sɨhomɨŋai mban yanɨŋ kiaŋgwɨv amar. Kɨrɨm ihɨnd njɨhiŋam ŋamɨn amar. Amakɨr njɨhiŋon ŋamb amar.
Jesus disse: -[Aba], meu Pai! Já que você é capaz de fazer qualquer coisa, afasta de mim isto que devo sofrer agora. Mas não faça aquilo que eu quero, senão aquilo que você quer.
37 Mach, mbɨ hanave ahaz ore ke ekwaŋg ai waz sezɨr undɨmapam hamb ikwɨ ŋgañɨmŋgɨmar. Ave mbɨ Pitah kamar. Saimon, amɨ ikwɨ ŋgañɨñɨmbɨran oh a amar. Amɨ utɨndɨv rapɨraŋk pamuh ñiaŋg wehɨrɨmah ran amar.
Então ele voltou e encontrou os [discípulos ]dormindo. Ele [os acordou ]e disse a Pedro: -Simão! [Fico decepcionado com você, que ]está dormindo e nem pôde ficar acordado durante tão pouco tempo.
38 Amɨ wehɨrehɨr Yakŋ Ohɨrah ahaz oror ñɨmbar amar. Ave Satanɨmb andɨŋ enta kɨvah rarɨndɨv ŋajɨmɨnj amar. Mpɨ hamb hanɨhan sɨzɨndɨv ri amar. Kɨrɨm yupɨr han ndɨn aŋkarɨpɨr mah amar.
[E ele disse a todos eles]: -Fiquem acordados, orando, para poderem resistir a tentação de [Satanás], pois vocês querem fazer o que digo, mas não têm bastante força para realmente conseguir.
39 Ave mbɨ ekwaŋg we eŋambɨr Yakŋ Ohɨra ahaz orɨmar hanaveonaŋg ahaz orɨmar.
Então ele se afastou novamente e começou a orar, dizendo as mesmas palavras.
40 Mach, ndɨŋ ikwɨnd ikwɨnd ahaz ramŋgɨmar. Az Jisasɨv ekwaŋg ai waz sezɨrɨv ikwɨ ŋgañɨmŋgɨmar. Avɨz ndɨŋ emɨrazahaz mbɨ nte ndɨn ya utɨman arar kamŋgɨmɨr han mɨwamŋgɨm.
Quando ele voltou, encontrou os discípulos dormindo de novo porque tinham muito sonho. E eles nem sabiam o que dizer a Jesus quando ele os acordou.
41 Avɨz Jisasɨv ekwaŋg ai sezɨrɨh mbanave kamar. Amɨ mbah ŋgañi wɨr ñɨmŋgɨmbɨran oh a amar. Ui mach amar. Rapɨraŋk hamb ndɨh ahevakari amar. Mbɨ Wɨramɨnd Nor han ŋe wɨram enta kɨvah sɨzɨnd oman insɨŋ ŋgamɨndari amar.
Então ele foi orar mais uma vez; voltou pela terceira vez e os encontrou dormindo de novo. Ele disse a eles: -[Fico desapontado com vocês], pois ainda estão dormindo e descansando[. Já dormiram ]o suficiente. Chegou a hora [que Deus designou para eu sofrer]. Escutem bem! Vem alguém trair o homem do céu, e ele vai me entregar em mãos dos pecadores [para eles fazerem o que quiserem comigo].
42 Ŋaiahamŋgɨn om amar. Wavar amar. Wɨram yan mbɨndɨŋ oman insɨŋ ŋgamɨndari hamb ndɨh ahevakari amar.
Portanto, levantem-se! Vamos! Olhem! Acaba de chegar o homem que quer me entregar em mãos dos meus inimigos.
43 Mach ave, Jisasɨv ya mban kah ñɨzand mbɨkɨr sezɨr emŋga Judasɨh, ndɨn emŋga mbɨndɨŋ Jisasɨv oman ŋkiŋkiŋg undɨmaj sezɨrɨh ensamamar hamb, mbɨ pams haŋon ahevakarɨmar. Mach, wɨram kɨra anɨŋnsar hanɨhan Yakŋ Ohɨrandɨv ahaz ore ŋgamamɨnd, wɨram kɨra ya Mosesɨnd injambɨr ahe sɨkahɨnd, mach wɨram untɨm ohɨra kɨra Judand hanave kamŋgɨz wɨram akŋ hamb Judasmen aimŋgɨmar. Mbɨ naip osapɨrɨnd aitɨmɨnd hanave hɨraimŋgɨmar.
Enquanto ele ainda estava falando, chegou Judas, um dos doze [discípulos. ]Com ele veio uma multidão levando espadas e cacetes, [mandada ]pelos principais sacerdotes, professores da lei que Deus tinha dado a Moisés e anciãos.
44 Mach, wɨram Jisasɨh kambɨrɨñɨrɨnd oman insɨŋ ŋgamɨmar hamb ndɨŋ eŋambɨrun kamar. Nzɨ we wɨram ndɨn kɨm kandarin haŋ wavar amar. Ndɨn aŋgwore ŋe oman uŋkɨri hɨrohe omanenta ovɨherɨvar amar.
Antes disso, para saberem qual dos homens deveriam prender, Judas (que ia entregar Jesus nas mãos dos seus inimigos) tinha dito a eles: -O homem que eu beijar é [aquele que vocês querem prender.] Portanto, peguem-no [e guardem com cuidado].
45 Mach, Judasɨv ahevakare Jisasɨnd pɨŋ pams haŋon ai kamar. Anɨŋzɨŋ entand are kɨrɨm kɨm kamar.
Por isso, ao chegar, Judas foi imediatamente até Jesus e disse: -Meu mestre! E beijou Jesus.
46 Kɨm kaz mach, emŋgemŋga hamb ndɨn aŋgwore kɨrɨm ŋamŋgɨmar.
Então a multidão pegou Jesus e guardou bem seguro.
47 Wɨram emŋga hamb wɨram anɨŋnsar ohɨra hanɨhan Yakŋ Ohɨrandɨv ahaz ore ŋgamamɨnd ntɨŋ mamah ŋaŋɨnd hamb mbez aimar. Mach, wɨram emŋga ikwɨm aŋkwañɨmar hamb naip osapɨr mbɨkɨr han ŋe wɨram kehand njempɨŋ han mɨŋam akokamar.
Um dos discípulos que estava por perto puxou da espada e bateu no servo do grande sacerdote, cortando a orelha dele.
48 Avɨz Jisasɨv ndɨŋ kamar. Yan wamŋgɨn wɨram akɨmɨnd ñɨŋ, handɨv naip osapɨrɨnd aitɨmɨnd ŋe yan aŋgwore ŋaŋɨn are aimŋgɨn oh a amar.
Jesus respondeu, dizendo a eles: -[É ridículo ]vocês virem aqui para me prender com espadas e cacetes, como se eu fosse um bandido.
49 Nzɨ andɨŋmenam Yakŋ Ohɨrand marɨvai oram ohɨraŋ ñɨñ ya sɨkajin amar. Utɨndɨv yan haŋon aŋgwore ŋamah ramŋgan amar. Kɨrɨm eran ya anɨŋzɨŋ enta Yakŋ Ohɨrand unchaŋ ñi han hamb ahevakarɨz amar.
Dia após dia eu estava com vocês no templo, ensinando o povo, e vocês não me prenderam. Mas isto está acontecendo para cumprir aquilo que foi escrito sobre mim nas Escrituras.
50 Mbɨ hanave kaz, sezɨrɨv ndɨn erere kɨrɨm kɨrorɨmŋgɨmar.
Todos [os discípulos ]abandonaram Jesus e fugiram.
51 Mach avɨz, wɨram norŋɨr emŋga hamb imɨn okamɨŋam epe Jisas mpehɨromar. Mpehɨrozand ndɨn aŋgwore ŋaŋɨn arar ramŋgɨz, kɨrɨm mbɨ imɨn han erere iriŋgir okarɨmar.
Naquele tempo [eu, ]um jovem, estava seguindo Jesus; vestia somente um pano de linho em volta do meu corpo. A multidão me prendeu,
e eu fugi nu, deixando [nas mãos do povo ]o pano que vestia.
53 Mach avɨz, wɨram kɨra hamb Jisasɨh wɨram anɨŋnsar ohɨra hanɨhan Yakŋ Ohɨrandɨv ahaz ore ŋgamamɨnd pɨŋ hɨromŋgɨmar. Hɨromŋgɨz wɨram kɨra anɨŋnsar hanɨhan Yakŋ Ohɨrandɨv ahaz ore ŋgamamɨnd, wɨram untɨm ohɨra kɨra Judand, mach wɨram kɨra ya Mosesɨnd injambɨr ahe sɨkahɨnd mɨŋamun hanave aŋkwezawɨmŋgɨmar.
As pessoas [que prenderam Jesus ]o levaram para a [casa onde morava ]o grande sacerdote. Todos os principais sacerdotes, anciãos e professores da lei que Deus tinha dado a Moisés estavam reunidos [lá].
54 Wɨram emŋgemŋga hamb Jisasɨh hɨromŋgɨzand Pitav taŋɨpɨr kansɨnd mpehɨromar. Mpehɨrohe we imbɨz wɨram anɨŋnsar ohɨra hanɨhan Yakŋ Ohɨrandɨv ahaz ore ŋgamamɨnd haŋ ahevohe irɨvɨnd kɨramen pɨrɨtɨmɨŋ yupɨr iŋki ŋgarɨwɨmŋgɨmar.
Pedro seguiu atrás de Jesus, bem longe; ele entrou no pátio da casa onde morava o grande sacerdote, e [ficou lá]. Ele estava sentado com os homens que guardavam [a casa do grande sacerdote], esquentando-se perto do fogo.
55 Mach, wɨram kɨra anɨŋnsar hanɨhan Yakŋ Ohɨrandɨv ahaz ore ŋgamamɨnd, mach aiyopand kɨra mɨŋamun, mbɨ Jisasɨh mamta orɨŋgamɨŋɨn are wɨram emŋgemŋga oreŋgɨmŋgɨmar. Mbɨ Jisasɨv utuhutuh enta kɨvah kɨvah sanj kehan kamŋgɨz wawɨndɨv ndɨŋ oreŋgɨmŋgɨz aimŋgɨmar. Az nend.
Os principais sacerdotes e o conselho judaico procuravam pessoas que pudessem testemunhar contra Jesus para matá-lo. Mas não conseguiram encontrar ninguém
56 Wɨram akŋ hamb ai ndɨn ya yosa yosa kamŋgɨzand kɨrɨm ya mbɨndɨŋ hamb pamɨnd mɨñɨm.
pois, embora muitas pessoas falassem com mentiras contra ele, elas se contradiziam umas às outras.
57 Mach, wɨram hanaveaŋg aŋkwañɨhɨri ndɨn ya yosa mbanave kamŋgɨmar.
Especificamente, algumas pessoas ficaram de pé e mentiam assim,
58 Arɨ njɨhamɨrɨŋand mbɨ hanɨh arar kar arɨmŋgɨmar. Nzɨ oram Yakŋ Ohɨrand wɨramb asɨmŋgɨmar mban akorɨndarin arar kar arɨmŋgɨmar. Mach, ñir emamp haŋ icha asɨndarin arar kar arɨmŋgɨmar. Icha han wɨramb masɨndɨramŋgɨm arar kar arɨmŋgɨmar.
–Ouvimos Jesus dizer, “Vou destruir este templo construído pelos homens, e dentro de três dias vou construir outro templo não edificado pelos homens.”–
59 Kɨrɨm ya mbɨndɨŋ hambez pamɨnd mɨñɨm.
Mas as palavras de alguns destes homens contrariaram as palavras de outros.
60 Mach ave, wɨram anɨŋnsar ohɨra hanɨhan Yakŋ Ohɨrandɨv ahaz ore ŋgamamɨnd hamb, mbɨ aiyopand kɨrand uhɨmɨŋ aŋkwañi Jisasɨh amarɨmar. Amɨ nanɨh ya hamb awawɨmbɨramŋgi handɨv amɨ utɨndɨv ya han orake kamah ran amar.
O grande sacerdote se levantou na frente deles e disse a Jesus: -[Fico surpreso de ]você não responder nada. [O que você tem a dizer sobre ]aquilo que eles estão dizendo, [acusando você]?
61 Kɨrɨm Jisasɨv ya orake mɨkam. Avɨz wɨram anɨŋnsar ohɨra hanɨhan Yakŋ Ohɨrandɨv ahaz ore ŋgamamɨnd hamb ndɨn ekwaŋg amare kamar. Nan wɨram Yakŋ Ohɨrav mbɨkɨr osa anchɨ ekwaŋg ŋɨmbɨmbɨndɨv uyɨŋgwamɨmar hamb oh a amar. Nan Yakŋ Ohɨrand nor mbɨkɨr ensa ŋambiaharɨrɨŋ hand oh a amar.
Mas [embora fosse inocente das acusações], Jesus ficava calado e não respondeu nada. O grande sacerdote tornou a perguntar, dizendo a ele: -Você é o Messias, o Filho de Deus?
62 Az Jisasɨv kamar. Han nzon amar. Handɨv amɨ wamŋgɨn Wɨramɨnd Nor hamb Yakŋ Ohɨra oman mɨŋɨnd aŋkarɨpɨrnsɨnd handɨh ŋkañɨndari amar. Mbɨ raka uncha ñaŋ handɨh ñi ŋkaindari amar.
Jesus disse: -Sou. E você vai me ver, o homem do céu, sentado onde se senta a pessoa mais honrada, ao lado de Deus todo-poderoso, e também vai me ver descendo através das nuvens.
63 Mbɨ hanave kaz wɨram anɨŋnsar ohɨra hanɨhan Yakŋ Ohɨrandɨv ahaz ore ŋgamamɨnd hamb yupɨr hɨrahɨr osapɨr mbɨkɨr han ŋunchɨri kamar. Arɨ wɨram emŋgemŋga han mbɨkɨr enta mban kampɨhe kahɨndɨv wɨndɨv moreŋgɨŋam amar.
O grande sacerdote rasgou as roupas, [conforme o costume deles, para mostrar que estava horrorizado com a afirmação de Jesus de que era igual a Deus]; depois disse: -Não precisamos de mais testemunhas contra ele,
64 Mbon Yakŋ Ohɨrah yarahe kaz ndɨh njɨhamŋgɨn amar. Arɨ ndɨn utɨzɨndɨrarɨŋ amar. Az mbɨ mɨŋam ya vɨhe kamŋgɨmar. Mbɨ enta kɨvahɨnsɨnd, mbɨ eran maz arɨmŋgɨmar.
pois vocês todos ouviram o que ele disse contra Deus, alegando ser igual a Deus. Portanto, qual é a sua decisão? Eles todos disseram que Jesus era culpado e devia morrer.
65 Mach ave, wɨram emŋgemŋgav ondo ake ndɨn mpɨñ atazɨpazivi imɨn emansɨŋ ampɨnsɨŋ asɨrame ndɨn oror kamŋgɨmar. Nan uñɨmb ororɨmbɨramŋgi arɨmŋgɨmar. Nan Yakŋ Ohɨrav ya kaŋɨnj han kav arɨmŋgɨmar. Mbɨ yan orɨmŋgi arar kav arɨmŋgɨmar. Mach avɨz, irɨvɨnd hamb ndɨn ŋe orɨmŋgɨmar.
Alguns deles começaram a cuspir em Jesus. Puseram um pano para tapar os olhos dele e começaram a bater nele, dizendo: -[Se você for profeta], diga quem foi que lhe bateu! Aqueles que guardavam a casa [onde morava ]o grande sacerdote deram bofetadas em Jesus.
66 Mach, Pitav mbɨŋkw oram imbɨz uncha handɨh ñɨmar. Ñɨzand anchɨ emŋga hamb aimar. Anchɨ mbanamb wɨram anɨŋnsar ohɨra hanɨhan Yakŋ Ohɨrandɨv ahaz ore ŋgamamɨnd oramɨŋ ntɨŋ ŋanj.
Enquanto Pedro ficava no pátio, [fora da casa], uma das empregadas do grande sacerdote se aproximou dele.
67 Mbɨ ai waz Pitav pɨrɨtɨmɨŋ yupɨr iŋki ŋkañɨmar. Ŋkañɨzand anchɨ mbanamb ndɨn omanenton wehɨre kamar. Amez Jisas Nasaretɨndmen ñɨrɨn amar.
Quando viu Pedro aquecendo- se perto do fogo, olhou bem na cara dele e depois disse: -Você também esteve com Jesus, aquele homem [da vila ]de Nazaré.
68 Az Pitav kamar. Nzɨ nend amar. Nzɨ amakɨr ya kan han mɨwarɨm amar. Ave ŋaiahe ahevai oram imbɨz impikŋ handɨh aŋkwañɨmar. Az aporamɨnd hamb oramar.
Mas ele o negou, dizendo: -Não o conheço e não entendo de que você está falando. E ele [se retirou dali ]para o portão [do pátio].
69 Avɨz Pitav aŋkwañɨzand anchɨ mbanamb ekwaŋg we ondo ake wɨram emŋgemŋga aŋkwañɨhɨrɨmŋgɨmar han kamar. Wɨram mbanambez ndɨŋmen ñɨj amar.
A empregada o viu lá e disse novamente às pessoas reunidas perto dali: -Este homem foi um daqueles que [estavam com Jesus].
70 Az mbɨ ekwaŋg nend arar kamar. Mach, ñɨñ nde wɨram kɨra aŋkwañɨhɨrɨmŋgɨmar hamb Pitah kamŋgɨmar. Mɨŋun arɨmŋgɨmar. Nan wɨram mbɨndɨŋun arɨmŋgɨmar. Nan wɨram han Galilind arɨmŋgɨmar.
Mas ele negou de novo. Pouco depois, as pessoas ali reunidas disseram novamente a Pedro: -Está claro [que você esteve com Jesus], pois [a maneira como você fala mostra que ]você também é [do distrito ]da Galileia.
71 Avɨz mbɨ ya aŋkarɨpɨron ke kamar. Ñaŋ ohɨra amar. Nzɨ yosa kaŋɨn han, Yakŋ Ohɨrav yan eran kɨvah sɨz amar. Amɨ wɨram ndɨndɨv kamŋgɨn kehan nzɨ mɨwarɨm amar.
Mas ele começou a exclamar: -Não conheço o homem de que vocês estão falando! Já que Deus sabe que digo a verdade, que ele me castigue [se não é como eu digo]!
72 Mach, ya mban kazand pams haŋon aporamɨnd hamb ekwaŋg kɨrɨm oramar. Orazand Pitav Jisasɨv ndɨn ya kamar handɨv njɨhamɨmar. Aporamɨnd hamb undɨmaj tɨm oramah razand amɨ undɨmapam tɨm kandɨran amar. Nzɨ ndɨn mɨwarɨm arar kandɨran amar. Jisasɨnd ya kehan njɨhame Pitav njɨhi kɨrɨm ŋe ŋgwañ ohɨra ekamar.
Imediatamente o galo cantou pela segunda vez. Pedro se lembrou o que Jesus tinha dito a ele: -Antes do galo cantar duas vezes, você vai negar três vezes que me conhece. Quando Pedro se deu conta [do que tinha feito], começou a chorar.