< UJohane 6 >
1 Ngemva kwalokhu uJesu wachaphela ngaphetsheya koLwandle lwaseGalile (kutshiwo uLwandle lwaseThibheriyasi),
Après cela, Jésus passa de l'autre côté de la mer de Galilée — ou de Tibériade.
2 njalo walandelwa lixuku elikhulu labantu ngoba babona imimangaliso ayeyenzile kwababegula.
Une grande foule le suivait, parce qu'elle voyait les miracles qu'il opérait sur ceux qui étaient malades.
3 UJesu wasesiya eceleni kwentaba wahlala khona labafundi bakhe.
Mais Jésus monta sur la montagne, où il s'assit avec ses disciples.
4 UMkhosi wePhasika wamaJuda wawususondele.
Or, la Pâque, la fête des Juifs, était proche.
5 UJesu wathi uyakhangela wabona ixuku labantu elikhulu lisiza kuye, wathi kuFiliphu, “Singasithenga ngaphi isinkwa ukuze abantu laba badle?”
Ayant levé les yeux et voyant une grande foule qui venait à lui, Jésus dit à Philippe: Où achèterons-nous des pains, afin que ces gens aient à manger?
6 Wabuza lokhu emlinga nje kuphela ngoba wayevele esekwazi ayezakwenza.
Il disait cela pour l'éprouver; car il savait bien ce qu'il allait faire.
7 UFiliphu wamphendula wathi, “Amadenari angamakhulu amabili ngeke athenge isinkwa esenela ukuthi umuntu munye nje azuze ucezwana!”
Philippe lui répondit: Deux cents deniers de pain ne suffiraient pas pour en donner un peu à chacun.
8 Omunye wabafundi bakhe, u-Andreya, umfowabo kaSimoni Phethro wakhuluma wathi,
Un de ses disciples, André, frère de Simon Pierre, lui dit:
9 “Nangu umfana olezinkwa zebhali ezinhlanu lenhlanzi ezimbili ezincinyane, kodwa zingafika ngaphi ebantwini abanengi kangaka na?”
Il y a ici un petit garçon, qui a cinq pains d'orge et deux poissons; mais qu'est-ce que cela pour tant de gens?
10 UJesu wathi, “Hlalisani abantu phansi.” Kwakulotshani obunengi kuleyondawo, asehlala phansi (amadoda ubunengi bawo bungaba zinkulungwane ezinhlanu).
Alors Jésus dit: Faites-les asseoir. Or, il y avait beaucoup d'herbe en ce lieu-là. Ils s'assirent donc, au nombre d'environ cinq mille hommes.
11 UJesu wasezithatha izinkwa, wakhuleka, wasezabela labo abasebehlezi phansi, wabapha njengokufuna kwabo. Wenza njalo langenhlanzi.
Jésus prit les pains, et, après avoir rendu grâces, il les distribua à ceux qui étaient assis; il leur donna de même des poissons, autant qu'ils en voulaient.
12 Kwathi bonke sebesuthi, wasesithi kubafundi bakhe, “Buthani imvuthu eziseleyo. Kakungalahlwa lutho.”
Lorsqu'ils furent rassasiés, il dit à ses disciples: Ramassez les morceaux qui restent, afin que rien ne se perde.
13 Ngakho bazibutha bagcwalisa izitsha ezilitshumi lambili ngemvuthu zezinkwa zebhali ezatshiywa yilabo ababedlile.
Ils les ramassèrent donc, et ils remplirent douze paniers des morceaux qui étaient restés des cinq pains d'orge, après qu'on eut mangé.
14 Abantu sebewubonile umangaliso awenzayo uJesu baqalisa ukuthi, “Ngeqiniso lo nguye uMphrofethi ozafika emhlabeni.”
Ces gens, ayant vu le miracle que Jésus avait fait, disaient: Celui-ci est vraiment le prophète qui doit venir dans le monde.
15 UJesu esazi ukuthi babeqonde ukuzomenza inkosi ngenkani, wathi nyelele wabuyela entabeni yedwa.
Alors Jésus, sachant qu'ils allaient venir l'enlever pour le faire roi, se retira de nouveau seul sur la montagne.
16 Kwathi kusihlwa abafundi behlela esizibeni,
Quand le soir fut venu, ses disciples descendirent au bord de la mer;
17 lapho abawela khona isikepe bachapha isiziba baya eKhaphenawume. Ngalesosikhathi kwasekuhlwile, uJesu elokhu engakabuyi kubo.
et, étant entrés dans une barque, ils se dirigeaient de l'autre côté, vers Capernaüm. L'obscurité les surprit, et Jésus ne les avait pas encore rejoints.
18 Kwakuvunguza umoya omkhulu amanzi asequbuka kubi.
Le vent soufflait avec violence, de sorte que la mer était très agitée.
19 Sebegwedle okwamakhilomitha amahlanu loba ayisithupha bambona uJesu esiza esikepeni ehamba phezu kwamanzi; bethuka kakhulu.
Quand ils eurent ramé environ vingt-cinq ou trente stades, ils virent Jésus qui marchait sur la mer et qui s'approchait de la barque; et ils eurent peur.
20 Kodwa wathi kubo, “Yimi; lingesabi.”
Mais il leur dit: C'est moi, n'ayez point de peur!
21 Babefuna ukumngenisa esikepeni, kwathi masinyane isikepe sahle safika ekhunjini lapho ababeqonde khona.
Ils voulurent alors le prendre dans la barque; et aussitôt, la barque aborda au lieu où ils allaient.
22 Ngelanga elilandelayo ixuku labantu elalisele ekhunjini elinganeno lananzelela ukuthi kwakukade kulesikepe esisodwa, lokuthi uJesu kangenanga kuso kanye labafundi bakhe, kodwa babehambe bodwa.
La foule, restée de l'autre côté de la mer, avait remarqué qu'il n'y avait là qu'une seule barque, et que Jésus n'y était pas monté avec ses disciples, mais que les disciples étaient partis seuls.
23 Kwasekufika ezinye izikepe zivela eThibheriyasi zamiswa eduze lalapho abantu ababedlele khona isinkwa ngemva kokuba iNkosi isiqale yakhuleka.
Le lendemain, — comme d'autres barques étaient arrivées de Tibériade près du lieu où ils avaient mangé le pain, après que le Seigneur eut rendu grâces, —
24 Ixuku lonela ukunanzelela ukuthi uJesu kanye labafundi bakhe babengasekho lapho, bangena ezikepeni baya eKhaphenawume ukuyadinga uJesu.
la foule, voyant que Jésus n'était pas là, ni ses disciples non plus, monta dans ces barques et vint à Capernaüm pour y chercher Jésus.
25 Bathi sebemfumene ngaphetsheya kwechibi bambuza bathi, “Rabi, kanti ufike nini lapha?”
Et l'ayant trouvé de l'autre côté de la mer, ils lui dirent: Maître, quand es-tu arrivé ici?
26 UJesu waphendula wathi, “Ngiqinisile ukuthi kalingidingi ngoba libone imimangaliso, kodwa ngoba lidle izinkwa lasutha.
Jésus leur répondit: En vérité, en vérité, je vous le déclare, vous me cherchez, non parce que vous avez vu des miracles, mais parce que vous avez mangé des pains et que vous avez été rassasiés.
27 Lingasebenzeli ukudla okubolayo, kodwa sebenzelani ukudla okuhlala okwempilo engapheliyo elizakuphiwa yiNdodana yoMuntu. UBaba uNkulunkulu usebeke kuyo uphawu lwakhe.” (aiōnios )
Travaillez, non pour la nourriture qui périt, mais pour celle qui subsiste jusque dans la vie éternelle, et que le Fils de l'homme vous donnera; car c'est lui que le Père, Dieu lui-même, a marqué de son sceau. (aiōnios )
28 Basebembuza bathi, “Kumele senzeni ukuze senze umsebenzi kaNkulunkulu na?”
Ils lui dirent: Que ferons-nous pour travailler aux oeuvres de Dieu?
29 UJesu waphendula wathi, “Umsebenzi kaNkulunkulu yilo: ukukholwa kulowo amthumileyo.”
Jésus leur répondit: C'est ici l'oeuvre de Dieu, que vous croyiez en Celui qu'il a envoyé.
30 Basebembuza bathi, “Uzasitshengisa simangaliso bani esizasibona ukuze sikukholwe na? Kuyini ozakwenza?
Alors ils lui dirent: Quel miracle fais-tu donc, afin que nous le voyions et que nous croyions en toi? Quelle oeuvre accomplis-tu?
31 Okhokho badla imana enkangala; njengoba kulotshiwe ukuthi: ‘Wabapha isinkwa sivela ezulwini ukuba badle.’”
Nos pères ont mangé la manne dans le désert, suivant ce qui est écrit: «Il leur a donné à manger le pain venu du ciel»
32 UJesu wathi kubo, “Ngiqinisile ngithi, kakusuye uMosi olinike isinkwa sivela ezulwini, kodwa nguBaba olinika isinkwa seqiniso sivela ezulwini.
Jésus leur répondit: En vérité, en vérité, je vous le dis. Moïse ne vous a point donné le pain du ciel; mais mon Père vous donne le vrai pain qui vient du ciel.
33 Ngoba isinkwa sikaNkulunkulu singulowo owehla ezulwini anike ukuphila emhlabeni.”
Car le pain de Dieu est celui qui descend du ciel, et qui donne la vie au monde.
34 Bathi, “Nkosi, kusukela manje siphe lesisinkwa sokuphila.”
Ils lui dirent: Seigneur, donne-nous toujours ce pain-là!
35 UJesu wachaza wathi, “Ngiyisinkwa sokuphila. Lowo ozayo kimi kasoze afa alamba, lalowo okholwa kimi kasoze aphinde ome.
Jésus reprit: Je suis le pain de vie; celui qui vient à moi n'aura jamais faim, et celui qui croit en moi n'aura jamais soif.
36 Kodwa njengoba ngilitshelile selingibonile, kodwa lokhe lingakholwa.
Mais je vous l'ai dit: Vous m'avez vu, et vous ne croyez pas.
37 Konke lokho uBaba anginika khona kuzakuza kimi njalo lowo oza kimi kangisoze ngimlahle.
Tout ce que le Père me donne viendra à moi, et je ne mettrai point dehors celui qui vient à moi.
38 Ngoba ngehlile ezulwini, hatshi ukuzokwenza eyami intando kodwa ukwenza intando yalowo ongithumileyo.
Car je suis descendu du ciel pour faire, non ma volonté, mais la volonté de Celui qui m'a envoyé.
39 Intando yakhe ongithumileyo yile, ukuthi ngingalahlekelwa langokukodwa kwalokho anginike khona, kodwa ngibavuse ngosuku lokucina.
Or, la volonté de Celui qui m'a envoyé, c'est que je ne perde aucun de ceux qu'il m'a donnés, mais que je les ressuscite au dernier jour.
40 Ngoba intando kaBaba iyikuthi bonke abakhangela eNdodaneni bakholwe kuyo bazakuba lokuphila okungapheliyo njalo ngizabavusa ngosuku lokucina.” (aiōnios )
Voici la volonté de mon Père: c'est que quiconque contemple le Fils et croit en lui, ait la vie éternelle; et moi, je le ressusciterai au dernier jour. (aiōnios )
41 Esizwa lokhu amaJuda aqalisa ukukhonona ngaye ngoba wathi, “Ngiyisinkwa esehlayo sivela ezulwini.”
Cependant, les Juifs murmuraient contre lui, parce qu'il avait dit: Je suis le pain descendu du ciel.
42 Athi, “Kanti kasuJesu lo indodana kaJosefa na? Oyise lonina kasibazi na? Pho angakutsho kanjani manje ukuthi, ‘Ngehla ngivela ezulwini’?”
Et ils disaient: N'est-ce pas là Jésus, le fils de Joseph, dont nous connaissons le père et la mère? Comment donc dit-il: Je suis descendu du ciel?
43 UJesu wathi, “Yekelani ukukhonona phakathi kwenu.
Jésus leur répondit: Ne murmurez pas entre vous.
44 Kakho ongeza kimi ngaphandle kokuthi uBaba ongithumileyo amsondeze, mina-ke ngizamvusa ngosuku lokucina.
Personne ne peut venir à moi, si le Père qui m'a envoyé ne l'attire; et je le ressusciterai au dernier jour.
45 Kulotshiwe kubaphrofethi ukuthi: ‘Bonke bazafundiswa nguNkulunkulu.’Wonke lowo olalela uBaba afunde kuye uyeza kimi.
Il est écrit dans les prophètes: «Ils seront tous enseignés de Dieu.» Quiconque a écouté le Père et a été instruit par lui, vient à moi.
46 Kakho osewake wambona uBaba ngaphandle kwalowo ovela kuNkulunkulu; nguye kuphela ombonileyo uBaba.
Ce n'est pas que personne ait vu le Père, si ce n'est Celui qui vient de Dieu; celui-là a vu le Père.
47 Ngiqinisile ukuthi lowo okholwayo ulokuphila okungapheliyo. (aiōnios )
En vérité, en vérité, je vous le dis, celui qui croit a la vie éternelle. (aiōnios )
48 Ngiyisinkwa sokuphila.
Je suis le pain de vie.
49 Okhokho benu bayidla imana enkangala, kodwa bafa.
Vos pères ont mangé la manne dans le désert, et ils sont morts.
50 Kodwa nansi isinkwa esehla sivela ezulwini, umuntu angasidla angabe esafa.
C'est ici le pain qui descend du ciel, afin que celui qui en mange ne meure point.
51 Ngiyisinkwa esiphilayo esehlela phansi sivela ezulwini. Nxa umuntu angasidla lesisinkwa, uzaphila laphakade. Lesosinkwa siyinyama yami engizayinikela ukuphila komhlaba.” (aiōn )
Je suis le pain vivant qui est descendu du ciel; si quelqu'un mange de ce pain, il vivra éternellement; et le pain que je donnerai pour la vie du monde, c'est ma chair. (aiōn )
52 Lapho-ke, amaJuda aseqalisa ukuphikisana ngamandla esithi, “Umuntu lo angasipha kanjani inyama yakhe ukuba siyidle na?”
Là-dessus, les Juifs disputaient entre eux, disant: Comment cet homme peut-il nous donner sa chair à manger?
53 UJesu wathi kubo, “Ngiqinisile ngithi, ngaphandle kokuba lidle inyama yeNdodana yoMuntu, linathe igazi layo, kalilakuphila phakathi kwenu.
Jésus leur dit alors: En vérité, en vérité, je vous le déclare, si vous ne mangez la chair du Fils de l'homme, et si vous ne buvez son sang, vous n'avez point la vie en vous-mêmes.
54 Lowo odla inyama yami njalo anathe igazi lami ulokuphila okungapheliyo njalo ngizamvusa ngosuku lokucina. (aiōnios )
Celui qui mange ma chair et qui boit mon sang, a la vie éternelle; et je le ressusciterai au dernier jour. (aiōnios )
55 Ngoba inyama iyikhona kudla okuqotho legazi lami liyikunatha okuqotho.
Car ma chair est vraiment une nourriture, et mon sang est vraiment un breuvage.
56 Lowo odla inyama yami njalo anathe igazi lami uhlala kimi, lami kuye.
Celui qui mange ma chair et boit mon sang, demeure en moi, et moi en lui.
57 Njengoba uBaba ophilayo wangithuma njalo ngiphila ngenxa kaBaba, kanjalo lowo odla mina uzaphila ngenxa yami.
De même que le Père, qui m'a envoyé, est vivant, et que moi, je vis par le Père, de même aussi, celui qui me mange vivra par moi.
58 Lesi yiso isinkwa esehla sivela ezulwini. Okhokho benu badla imana, kodwa bafa, kodwa odla lesisinkwa uzaphila lanininini.” (aiōn )
C'est ici le pain qui est descendu du ciel. Il n'en est pas de lui comme de la manne que vos pères ont mangée., et ils sont morts; celui qui mange ce pain vivra éternellement. (aiōn )
59 Wakutsho lokhu efundisa esinagogweni eKhaphenawume.
Jésus dit ces choses, en enseignant dans la synagogue, à Capernaüm.
60 Bathi bekuzwa lokhu abafundi bakhe abanengi bathi, “Le yimfundiso enzima. Kambe ngubani ongayamukela na?”
Plusieurs de ses disciples, l'ayant entendu, dirent: Cette parole est dure; qui peut l'écouter?
61 UJesu wathi ngokunanzelela ukuthi abafundi bakhe babekhonona ngalokhu wathi kubo, “Lokhu kuyalikhuba yini?
Mais Jésus, connaissant en lui-même que ses disciples murmuraient à ce sujet, leur dit: Cela vous scandalise-t-il?
62 Kungaba njani pho nxa lingayibona iNdodana yoMuntu isenyuka ibuyela lapho eyayikhona ngaphambilini!
Que sera-ce donc, si vous voyez le Fils de l'homme monter où il était auparavant?
63 UMoya unika ukuphila; inyama kayisizi lutho. Amazwi engiwakhulume kini angumoya njalo ayikuphila.
C'est l'esprit qui vivifie, la chair ne sert de rien. Les paroles que je vous ai dites sont esprit et vie.
64 Kodwa bakhona abanye benu abangakholwayo.” Ngoba uJesu wayevele esazi kusukela ekuqaleni ukuba yibaphi phakathi kwabo ababengakholwa lokuthi ngubani owayezamnikela.
Mais il y en a parmi vous qui ne croient pas. En effet, Jésus savait, dès le commencement, quels étaient ceux qui ne croyaient pas, et quel était celui qui le trahirait.
65 Waqhubeka wathi, “Yikho ngalitshela ngathi kakho ongeza kimi ngaphandle kokuba ephiwe amandla nguBaba.”
Et il disait: C'est à cause de cela que je vous ai déclaré que personne ne peut venir à moi, si cela ne lui a pas été donné par le Père.
66 Kusukela kulesosikhathi abafundi bakhe abanengi bamdela ababe besamlandela.
Dès ce moment, plusieurs de ses disciples se retirèrent, et ils n'allaient plus avec lui.
67 UJesu wabuza abalitshumi lambili wathi, “Lina kalifuni kudela lihambe na?”
Jésus dit aux Douze: Et vous, voulez-vous aussi vous en aller?
68 USimoni Phethro wamphendula wathi, “Nkosi, sizakuya kubani na? Wena ulamazwi okuphila okungapheliyo. (aiōnios )
Simon Pierre lui répondit: Seigneur, à qui irions-nous? Tu as les paroles de la vie éternelle; (aiōnios )
69 Thina siyakholwa njalo siyazi ukuthi ungoNgcwele kaNkulunkulu.”
et nous avons cru, et nous avons connu que tu es le Saint de Dieu.
70 UJesu wasephendula wathi, “Kangilikhethanga yini, lina elilitshumi lambili na? Ikanti omunye wenu unguSathane!”
Jésus leur répondit: Ne vous ai-je pas choisis, vous les Douze? Et l'un de vous est un démon!
71 (Wayesitsho uJudasi, indodana kaSimoni Iskariyothi, owathi loba engomunye wabalitshumi lambili wamnikela.)
Or il parlait de Judas, fils de Simon Iscariote; car c'était lui, l'un des Douze, qui devait le trahir.