Luke 6
1 Aru dusra Bisram dinte eneka hoise Jisu kheti majote jai thakise, aru chela khan dhaan guti ulaikene hath pora sapha kori kene khai thakise.
有一个安息日，耶稣从麦地经过。他的门徒掐了麦穗，用手搓着吃。
2 Kintu Pharisee khan hudise, “Tumikhan eneka kele kori ase, Bisram dinte eneka kori bole niyom nai nohoi?”
有几个法利赛人说：“你们为什么做安息日不可做的事呢？”
3 Jisu taikhan ke koise, “Tumikhan Isor laga kotha te pura nai naki David aru tai logote thaka manu khan bhuk laga homoi te taikhan ki korise?
耶稣对他们说：“经上记着大卫和跟从他的人饥饿之时所做的事，连这个你们也没有念过吗？
4 Tai kineka Isor ghor bhitore jaise aru pobitro jagate bhaat rakha to loi kene khaise, aru tai logote thaka khan ke bhi dise, juntu niyom pora chubo aru khabo napare, khali purohitkhan he khabo pare.”
他怎么进了 神的殿，拿陈设饼吃，又给跟从的人吃？这饼除了祭司以外，别人都不可吃。”
5 Tai taikhan ke koise, “Manu laga Putro to Bisram Din laga bhi Probhu ase.”
又对他们说：“人子是安息日的主。”
6 Aru ekta Bisram dinte eneka hoise, Tai mondoli bhitor te jai kene sikhai thakise. Ta te ekjon manu tai laga dyna hath to murjha asele.
又有一个安息日，耶稣进了会堂教训人，在那里有一个人右手枯干了。
7 Aru Bisram dinte, Jisu pora kunba ke bhal kore na nai, etu pora golti dhori bole nimite, niyom likha manu kunba aru Pharisee khan Jisu ke sai thakise.
文士和法利赛人窥探耶稣，在安息日治病不治病，要得把柄去告他。
8 Kintu Jisu taikhan laga bhabona jani jaise, aru jun laga hath murjha asele etu ke koise, “Uthibi, amikhan majote khara hoi jabi.” Etu manu uthi kene taikhan majote khara hoi jaise.
耶稣却知道他们的意念，就对那枯干一只手的人说：“起来！站在当中。”那人就起来，站着。
9 Pichete Jisu taikhan ke koise, “Moi tumikhan ke hudibo, Bisram dinte bhal kaam koribo lage na manu ke nuksan koribo lage, atma ke bachabo lage na, biya koribo lage?
耶稣对他们说：“我问你们，在安息日行善行恶，救命害命，哪样是可以的呢？”
10 Aru Jisu sob phale saikene etu manu ke koise, “Tumi laga hath to sidha koribi.” Tai korise, aru tai laga hath to bhal hoise.
他就周围看着他们众人，对那人说：“伸出手来！”他把手一伸，手就复了原。
11 Kintu cholawta khan khong pora bhorta hoise aru Jisu ke kineka phasabo etu kotha korise.
他们就满心大怒，彼此商议怎样处治耶稣。
12 Aru eneka hoise dusra dinte Tai ulaikene tilla uporte prathana kori bole jaise, aru Tai pura rati Isor logote prathana kori thakise.
那时，耶稣出去，上山祷告，整夜祷告 神；
13 Aru jitia din hoise Jisu pora chela khan ke matise, aru baroh jonke basi loise, aru taikhan ke apostle naam dise.
到了天亮，叫他的门徒来，就从他们中间挑选十二个人，称他们为使徒。
14 Simon (junke Peter naam dise) aru tai laga bhai Andrew; James aru John; Philip aru Bartholomew;
这十二个人有西门（耶稣又给他起名叫彼得），还有他兄弟安得烈，又有雅各和约翰，腓力和巴多罗买，
15 Matthew aru Thomas; aru James Alphaeus laga chokra; aru Simon junke Zealot bhi mate;
马太和多马，亚勒腓的儿子雅各和奋锐党的西门，
16 Aru James laga chokra Judas; aru Judas Iscariot, jun he Jisu ke pichete dhoka dise.
雅各的儿子犹大，和卖主的加略人犹大。
17 Jitia Tai tilla pora namikene taikhan logote ahise, aru bisi dangor bhir manu joma hoi thakise. Aru Judea desh, Jerusalem sheher, aru samundar kinar Tyre aru Sidon sheher khan pora ahise bhi bisi manu ahise.
耶稣和他们下了山，站在一块平地上；同站的有许多门徒，又有许多百姓，从犹太全地和耶路撒冷，并泰尔、西顿的海边来，都要听他讲道，又指望医治他们的病；
18 Taikhan Isor kotha huni bole aru bemar pora bhal hobole nimite ahise. Kunkhan dusto atma pora dhori thakise taikhan bhi bhal hoise.
还有被污鬼缠磨的，也得了医治。
19 Aru manu khan Jisu ke chubole kosis korise kelemane Tai pora changai laga hokti ulai thakise.
众人都想要摸他；因为有能力从他身上发出来，医好了他们。
20 Titia Tai chela khan ke saise, aru koise, “Dhonyo ase dukhia manu khan, kelemane Isor laga rajyo to tumikhan nimite ase.
耶稣举目看着门徒，说： 你们贫穷的人有福了！ 因为 神的国是你们的。
21 Dhonyo ase jun bhuk lagi ase, kele koile tumikhan bhorta hobo. Dhonyo ase kun etiya kandi ase, kele koile tumikhan hasibo.
你们饥饿的人有福了！ 因为你们将要饱足。 你们哀哭的人有福了！ 因为你们将要喜笑。
22 Dhonyo ase jitia manu pora tumikhan ke ghin koribo, tumikhan ke chari dibo aru bodnam kori kene naam biya kori dibo, Manu laga Putro karone.
“人为人子恨恶你们，拒绝你们，辱骂你们，弃掉你们的名，以为是恶，你们就有福了！
23 Etu din aha somoite khushi anondo pora nachibi, sabi, tumi laga inam to sorgote dangor ase. Kelemane taikhan baba laga baba khan bhi bhabobadi khan ke eneka he dukh dise.
当那日，你们要欢喜跳跃，因为你们在天上的赏赐是大的。他们的祖宗待先知也是这样。
24 Kintu dhun thaka manu khan, hai ase, kele koile tumikhan aram pai loise.
但你们富足的人有祸了！ 因为你们受过你们的安慰。
25 Hai ase kun manu etiya pet bhorta ase, kele koile tumi bhuk lagibo. Hai ase tumi kun etiya hasi ase, kele koile tumi dukh koribo aru kandibo.
你们饱足的人有祸了！ 因为你们将要饥饿。 你们喜笑的人有祸了！ 因为你们将要哀恸哭泣。
26 Hai ase jitia manu pora tumikhan ke bhal ase koi, kele koile taikhan baba laga baba khan bhi misa bhabobadi khan ke bhi eneka koi thakise.
“人都说你们好的时候，你们就有祸了！因为他们的祖宗待假先知也是这样。”
27 Kintu kun huni ase, tumikhan ke Moi koi ase, tumi laga dushman khan ke morom koribi aru jun khan pora tumikhan ke ghin kore, taikhan ke bhal kaam dikhai dibi.
“只是我告诉你们这听道的人，你们的仇敌，要爱他！恨你们的，要待他好！
28 Jun manu tumikhan ke shrap diye aru tumike digdar kore, tai nimite prathana koribi.
咒诅你们的，要为他祝福！凌辱你们的，要为他祷告！
29 Jun manu tumike ekta thapor mare, taike aru alag gaal phale bhi mari bole dibi, jun manu tumi laga kapra ekta loijai, dusra ula bhi taike lobole dibi.
有人打你这边的脸，连那边的脸也由他打。有人夺你的外衣，连里衣也由他拿去。
30 Tumike ki mange, etu di thaki bhi, aru jun manu tumi laga saman loijai, itu aru wapas namangibi.
凡求你的，就给他。有人夺你的东西去，不用再要回来。
31 Manu ki korile tumi khushi pai, tumi bhi eneka taikhan logot koribi.
你们愿意人怎样待你们，你们也要怎样待人。
32 Jodi apuni pora jun manu tumike morom kore, tumi bhi etu manu ke he morom korile, apuni nimite ki labh ase? Paapi manu bhi eitu khan ke he morom kore jun manu taikhan ke morom diye.
你们若单爱那爱你们的人，有什么可酬谢的呢？就是罪人也爱那爱他们的人。
33 Jun manu tumi karone bhal kaam kore, aru tumi bhi etu manu nimite he bhal kaam kore, eneka hoile tumi nimite ki labh ase? Kile mane dusra paapi manu bhi eneka he kore.
你们若善待那善待你们的人，有什么可酬谢的呢？就是罪人也是这样行。
34 Jun manu pora wapas pabole asha ase, taike he dile, tumi nimite ki labh ase? Dusra paapi manu pora bhi paapi manu ke dhar diye, taikhan bi etu sob pabole nimite.
你们若借给人，指望从他收回，有什么可酬谢的呢？就是罪人也借给罪人，要如数收回。
35 Kintu dushman ke morom koribi aru bhal kaam to dikhai dibi, aru bodli te kiba pabo nimite bhabona nokoribi, eneka korile, tumi laga inam to dangor thakibo, aru tumi Sobse Mohan laga bacha khan hobo, kele koile paapi khan kun Isor ke dhanyavad nadiya, Tai pora eitu khan sobke morom kore.
你们倒要爱仇敌，也要善待他们，并要借给人不指望偿还，你们的赏赐就必大了，你们也必作至高者的儿子，因为他恩待那忘恩的和作恶的。
36 Dayalu thakibi, jineka tumi laga Baba bhi dayalu ase.
你们要慈悲，像你们的父慈悲一样。”
37 Bisar nokoribi, tumike bhi bisar nokorile. Bodnam na koribi, aru tumike bhi bodnam nakoribo, maph dibi, tumi bhi maph pabo.
“你们不要论断人，就不被论断；你们不要定人的罪，就不被定罪；你们要饶恕人，就必蒙饶恕；
38 Di thaki bhi, tumi bhi pai thakibo: bhal pora dabai kene aru bhorta hoi kene dibi, aru bisi hoi kene tumi laga theng uporte giri bo. Ki hisab pora tumikhan dibo etu hisab te tumikhan bhi pabo.”
你们要给人，就必有给你们的，并且用十足的升斗，连摇带按，上尖下流地倒在你们怀里；因为你们用什么量器量给人，也必用什么量器量给你们。”
39 Aru Tai taikhan ke ekta dristanto koise. “Ekjon andha manu pora aru ekjon andha manu ke rasta dikha bo pare naki? Taikhan jai kene nalah te nagiribo naki?
耶稣又用比喻对他们说：“瞎子岂能领瞎子，两个人不是都要掉在坑里吗？
40 Ekjon chela to guru pora dangor nohoi, kintu jun manu bhal kori kene sikhi loi tai guru nisena hoijai.
学生不能高过先生；凡学成了的不过和先生一样。
41 Tumi bhai laga suku letera ke kele sai thake, kintu tumi nijor suku laga dangor letera to nadikhe?
为什么看见你弟兄眼中有刺，却不想自己眼中有梁木呢？
42 Tumi laga bhai ke etu kineka kobo, ‘Bhai, tumi laga suku te ki letera ase etu ami sapha kori dibo’; aru tumi laga suku te dangor letera thaka to tumi dikha nai? Kopoti khan! Poila tumi suku te letera thaka to ulabi, titia he tumi sapha pora tumi bhai laga suku te letera thaka to ulabole paribo.
你不见自己眼中有梁木，怎能对你弟兄说：‘容我去掉你眼中的刺’呢？你这假冒为善的人！先去掉自己眼中的梁木，然后才能看得清楚，去掉你弟兄眼中的刺。”
43 Kelemane bhal ghas te biya phol naulai aru etu nisena biya ghas te bhi bhal phol naulai.
“因为，没有好树结坏果子，也没有坏树结好果子。
44 Sob ghas to tai laga phol pora he jani jai. Manu khan kata ghas pora dimoru nakate, aru jongol ghas pora angur phol nakate.
凡树木看果子，就可以认出它来。人不是从荆棘上摘无花果，也不是从蒺藜里摘葡萄。
45 Bhal manu laga mon pora bhal bostu ulai diye, aru paapi manu bhitor pora biya he ulai diye. Kelemane mon bhitor te ki ase, tai mukh pora koi.
善人从他心里所存的善就发出善来；恶人从他心里所存的恶就发出恶来；因为心里所充满的，口里就说出来。”
46 Tumikhan kele Moike ‘Probhu, Probhu,’ mate aru Moi ki koi etu nakore?
“你们为什么称呼我‘主啊，主啊’却不遵我的话行呢？
47 Aru jun manu Moi logote ahe aru Moi laga kotha to huni kene kore, Moi tumikhan ke dikhai dibo tai kineka ase.
凡到我这里来，听见我的话就去行的，我要告诉你们他像什么人：
48 Tai ghor bonai thaka ekjon manu nisena ase aru bhal kori kene pathor uporte ghor bonaise aru jitia ban-pani ahise, ghor to pani pora bhorta hoi jaise, kintu ghor ke hila bo para nai, kele koile etu ghor to bhal kori kene bonaise.
他像一个人盖房子，深深地挖地，把根基安在磐石上；到发大水的时候，水冲那房子，房子总不能摇动，因为根基立在磐石上。
49 Kintu kun manu huni kene kaam nakore, etu manu eneka ase, jun ghor bonaise hoilebi bhetimul to bhal diya nai. Aru jitia etu ghor te dangor hawa pani lagise, achanak pora etu ghor to purah bhangikena pura barbad hoi jaise.”
惟有听见不去行的，就像一个人在土地上盖房子，没有根基；水一冲，随即倒塌了，并且那房子坏的很大。”
