नीतिसूत्रे 8

1 १ ज्ञान हाक मारित नाही काय? सुज्ञपणा तिचा आवाज उंचावत नाही का?

Numquid non sapientia clamitat, et prudentia dat vocem suam?

2 २ रस्त्याच्याबाजूला टेकडीच्या माथ्यावर, ज्ञान तिला चौकाकडे उभे करते.

In summis, excelsisque verticibus supra viam, in mediis semitis stans,

3 ३ ते शहराच्या प्रवेशव्दाराजवळ, शहराच्या वेशीजवळ, ती मोठ्याने हाक मारते.

iuxta portas civitatis in ipsis foribus loquitur, dicens:

4 ४ “लोकांनो, मी तुम्हास बोलावत आहे. आणि मानवजातीच्या मुलांसाठी आवाज उंचावते.

O viri, ad vos clamito, et vox mea ad filios hominum.

5 ५ अहो भोळ्यांनो, तुम्ही समंजसपणा समजून घ्या आणि तुम्ही कोणी ज्ञानाचा द्वेष करता, त्या तुम्ही सुबुद्ध हृदयाचे व्हा.

Intelligite parvuli astutiam, et insipientes animadvertite.

6 ६ ऐका आणि मी उत्कृष्ट गोष्टी सांगणार आहे, आणि जेव्हा माझे ओठ उघडतील तेव्हा जे योग्य आहे ते मी सांगेन,

Audite, quoniam de rebus magnis locutura sum: et aperientur labia mea, ut recta praedicent.

7 ७ कारण माझे मुख खरे आहे तेच बोलते, आणि माझ्या ओठांना वाईटाचा वीट आहे.

Veritatem meditabitur guttur meum, et labia mea detestabuntur impium.

8 ८ माझ्या तोंडची सर्व वचने न्यायाची आहेत; त्यामध्ये काही वेडेवाकडे किंवा फसवेगिरी नाही.

Iusti sunt omnes sermones mei, non est in eis pravum quid, neque perversum.

9 ९ ज्या कोणाला समज आहे त्यास माझी सर्व वचने सरळ आहेत; ज्या कोणाला ज्ञान प्राप्त झाले आहे त्यास माझी वचने योग्य आहेत.

recti sunt intelligentibus, et aequi invenientibus scientiam.

10 १० रुपे घेऊ नका तर माझ्या शिक्षणाचा स्वीकार करा, आणि शुध्द सोने न घेता ज्ञान घ्या.

Accipite disciplinam meam, et non pecuniam: doctrinam magis, quam aurum eligite.

11 ११ कारण मी, ज्ञान, मौल्यवान खड्यांपेक्षा उत्तम आहे; त्याची आपल्याला हव्या असलेल्या कोणत्याही वस्तूशी माझी तुलना होऊ शकत नाही.

Melior est enim sapientia cunctis opibus pretiosissimis: et omne desiderabile ei non potest comparari.

12 १२ मी, ज्ञान, चातुर्याबरोबर राहते, आणि विद्या व विवेक ही मी प्राप्त करून घेतली आहे.

Ego sapientia habito in consilio, et eruditis intersum cogitationibus.

13 १३ परमेश्वराचे भय म्हणजे वाईटाचा द्वेष करणे आहे; मी गर्व, अभिमान, वाईट मार्ग व कुटिल वाणी यांचा मी द्वेष करते.

Timor Domini odit malum: arrogantiam, et superbiam, et viam pravam, et os bilingue detestor.

14 १४ चांगला सल्ला आणि सुज्ञान ही माझी आहेत; मला ज्ञान आहे आणि सामर्थ्य ही माझी आहेत.

Meum est consilium, et aequitas, mea est prudentia, mea est fortitudo.

15 १५ माझ्याद्वारे राजे सरदारसुद्धा राज्य करतात आणि सर्व अधिकारी न्यायाने कारभार चालवतात.

Per me reges regnant, et legum conditores iusta decernunt:

16 १६ माझ्याद्वारे राजपुत्र आणि सरदार व सर्व कोणी न्यायाधीश अधिकार चालवतात.

Per me principes imperant, et potentes decernunt iustitiam.

17 १७ माझ्यावर जे प्रीती करतात त्यांच्यावर मी प्रीती करते; आणि जे मला परिश्रमाने शोधतात, त्यांना मी सापडते.

Ego diligentes me diligo: et qui mane vigilant ad me, invenient me.

18 १८ धन व सन्मान, टिकणारी संपत्ती व सदाचरण ही माझ्याजवळ आहे.

Mecum sunt divitiae, et gloria, opes superbae, et iustitia.

19 १९ माझे फळ सोन्यापेक्षा, शुद्ध सोन्यापेक्षाही उत्तम आहे; मी जे काही उत्पन्न करतो ते शुद्ध रुप्यापेक्षा उत्तम आहे.

Melior est enim fructus meus auro, et lapide pretioso, et genimina me argento electo.

20 २० जो योग्य मार्ग आहे त्याने मी चालते, ती वाट न्यायाकडे नेते,

In viis iustitiae ambulo, in medio semitarum iudicii,

21 २१ म्हणून जे माझ्यावर प्रेम करतात त्यांना मी वडिलोपार्जित मिळकत देते. आणि त्यांची भांडारे भरते.

ut ditem diligentes me, et thesauros eorum repleam.

22 २२ परमेश्वराने सुरवातीपासून आपल्या पुरातन कृत्यातले पहिले कृत्य असे मला निर्माण केले.

Dominus possedit me in initio viarum suarum, antequam quidquam faceret a principio.

23 २३ अनादिकाली, प्रारंभापासून पृथ्वीच्या पूर्वी माझी स्थापना झाली.

Ab aeterno ordinata sum, et ex antiquis antequam terra fieret.

24 २४ जलाशय नव्हते, पाण्याने भरलेले झरे नव्हते. तेव्हा माझा जन्म झाला;

Nondum erant abyssi, et ego iam concepta eram: necdum fontes aquarum eruperant:

25 २५ पर्वत स्थापित झाले त्यापूर्वी, आणि टेकड्यापूर्वी, माझा जन्म झाला.

necdum montes gravi mole constiterant: ante colles ego parturiebar:

26 २६ परमेश्वराने पृथ्वी व शेत किंवा पृथ्वीवरची पहिली धूळ निर्माण करण्याआधीच मी जन्मले.

adhuc terram non fecerat, et flumina, et cardines orbis terrae.

27 २७ जेव्हा त्याने आकाशाची स्थापना केली तेव्हा मी तिथे होते, जेव्हा त्याने जलाशयाची वर्तुळाकार सीमा आखली.

Quando praeparabat caelos, aderam: quando certa lege, et gyro vallabat abyssos:

28 २८ जेव्हा त्याने आकाश वर स्थापित केले तेव्हा मी होते आणि, जेव्हा जलाशयाचे झरे जोराने वाहू लागले.

quando aethera firmabat sursum, et librabat fontes aquarum:

29 २९ जेव्हा त्याने सागराच्या पाण्याला सीमाबध्द केले तेव्हा ही मी होते. पाण्याने त्याच्या आज्ञेच उल्लंघन करून पसरू नये, आणि जेव्हा त्याने आज्ञा केली पृथ्वीचा पाया जेथे असायला पाहिजे तेथे मी होते.

quando circumdabat mari terminum suum, et legem ponebat aquis, ne transirent fines suos: quando appendebat fundamenta terrae:

30 ३० तेव्हा मी त्याच्याजवळ कुशल कारागिर होते, दिवसेंदिवस मी आनंदाने भरत होतो, मी त्याच्यासमोर सर्वदा हर्ष करीत असे.

Cum eo eram cuncta componens: et delectabar per singulos dies, ludens coram eo omni tempore;

31 ३१ मी त्याच्या संपूर्ण पृथ्वीवर हर्ष करी, आणि मनुष्यजातीच्या ठायी माझा आनंद होता.

ludens in orbe terrarum: et deliciae meae esse, cum filiis hominum.

32 ३२ तर आता माझ्या मुलांनो, माझे ऐका, जे माझे मार्ग अनुसरतात ते धन्य आहेत.

Nunc ergo filii audite me: Beati, qui custodiunt vias meas.

33 ३३ माझी शिकवण ऐका आणि शहाणे व्हा; दुर्लक्ष करू नका.

Audite disciplinam, et estote sapientes, et nolite abiicere eam.

34 ३४ जो माझे ऐकतो तो सुखी होईल तो माझ्या दारांशी प्रत्येक दिवशी जागत राहतो; तो माझ्या घराच्या दाराजवळ माझ्यासाठी थांबतो.

Beatus homo qui audit me, et qui vigilat ad fores meas quotidie, et observat ad postes ostii mei.

35 ३५ कारण ज्याला मी सापडते, त्यास जीवन सापडते, आणि त्यास परमेश्वराकडून अनुग्रह मिळतो.

Qui me invenerit, inveniet vitam, et hauriet salutem a Domino:

36 ३६ पण जो कोणी मला शोधण्यास अयशस्वी होतो, जिवाची हानी करून घेतो; जे सर्व कोणी माझा द्वेष करतात, त्यांना मरण प्रिय आहे.”

qui autem in me peccaverit, laedet animam suam. Omnes, qui me oderunt, diligunt mortem.