नीतिसूत्रे 21

1 १ राजाचे मन पाण्याच्या प्रवाहासारखे परमेश्वराच्या हातात आहे; तो त्यास वाटेल तेथे वळवतो.

sicut divisiones aquarum ita cor regis in manu Domini quocumque voluerit inclinabit illud

2 २ प्रत्येक मनुष्याचे मार्ग त्याच्या दृष्टीने योग्य असतात, परंतु परमेश्वर अंतःकरणे तोलून पाहतो.

omnis via viri recta sibi videtur adpendit autem corda Dominus

3 ३ योग्य व न्याय करणे हे यज्ञापेक्षा परमेश्वरास अधिक मान्य आहेत.

facere misericordiam et iudicium magis placent Domino quam victimae

4 ४ घमेंडखोर दृष्टी व गर्विष्ठ मन दुर्जनांच्या शेतातील उपज हे पाप उत्पन्न करतात.

exaltatio oculorum et dilatatio cordis lucerna impiorum peccatum

5 ५ परीश्रमपूर्वक केलेल्या योजनांमुळे भरभराट होते, परंतु जो घाईघाईने कृती करतो तो केवळ दरिद्री होतो.

cogitationes robusti semper in abundantia omnis autem piger semper in egestate

6 ६ लबाड जिव्हेने मिळवलेली संपत्ती ही वाफेसारखी क्षणभंगुर आहे ती मरण शोधते.

qui congregat thesauros lingua mendacii vanus est et inpingetur ad laqueos mortis

7 ७ दुष्टांचा बलात्कार त्यांना झाडून टाकील, कारण ते न्याय करण्याचे नाकारतात.

rapinae impiorum detrahent eos quia noluerunt facere iudicium

8 ८ अपराधी मनुष्याचा मार्ग वाकडा असतो, पण जो शुद्ध आहे तो योग्य करतो.

perversa via viri aliena est qui autem mundus est rectum opus eius

9 ९ भांडखोर पत्नीबरोबर मोठ्या घरात राहाण्यापेक्षा, धाब्याच्या कोपऱ्यात राहणे अधिक चांगले.

melius est sedere in angulo domatis quam cum muliere litigiosa et in domo communi

10 १० दुष्टाचा जीव वाईटाची हाव धरतो; त्याच्या शेजाऱ्याला तो दया दाखवत नाही.

anima impii desiderat malum non miserebitur proximo suo

11 ११ जेव्हा निंदकास शासन होते तेव्हा अज्ञानी शहाणे होतात; आणि जेव्हा सुज्ञास शिक्षण मिळते तेव्हा त्याच्या ज्ञानात वाढ होते.

multato pestilente sapientior erit parvulus et si sectetur sapientem sumet scientiam

12 १२ नीतिमान दुष्टाच्या घराकडे लक्ष लावतो, तो दुष्टांचा नाश करण्यासाठी त्यांना उलथून टाकतो.

excogitat iustus de domo impii ut detrahat impios in malum

13 १३ जो कोणी गरिबाची आरोळी ऐकत नाही, तोही आरोळी करील, पण कोणी ऐकणार नाही.

qui obturat aurem suam ad clamorem pauperis et ipse clamabit et non exaudietur

14 १४ गुप्तपणे दिलेली देणगी राग शांत करते, आणि दडवलेली देणगी तीव्र कोप दूर करते.

munus absconditum extinguet iras et donum in sinu indignationem maximam

15 १५ योग्य न्यायाने नीतिमानाला आनंद होतो. पण तोच दुष्कर्म करणाऱ्यांवर फार मोठी भीती आणतो.

gaudium iusto est facere iudicium et pavor operantibus iniquitatem

16 १६ जो कोणी ज्ञानाच्या मार्गापासून भटकतो, त्यास मरण पावलेल्यांच्या मंडळीत विसावा मिळेल.

vir qui erraverit a via doctrinae in coetu gigantum commorabitur

17 १७ ज्याला ख्यालीखुशाली प्रिय आहे तो दरिद्री होतो; ज्याला द्राक्षरस आणि तेल प्रिय आहे तो श्रीमंत होणार नाही.

qui diligit epulas in egestate erit qui amat vinum et pinguia non ditabitur

18 १८ जो कोणी चांगले करतो त्याची खंडणी दुर्जन आहे, आणि सरळांचा मोबदला विश्वासघातकी असतो.

pro iusto datur impius et pro rectis iniquus

19 १९ भांडखोर आणि खूप तक्रार करून अशांती निर्माण करणाऱ्या पत्नीबरोबर राहाण्यापेक्षा वाळवंटात राहाणे अधिक चांगले.

melius est habitare in terra deserta quam cum muliere rixosa et iracunda

20 २० सुज्ञाच्या घरात मोलवान खजिना आणि तेल आहेत, पण मूर्ख मनुष्य ते वाया घालवतो.

thesaurus desiderabilis et oleum in habitaculo iusti et inprudens homo dissipabit illud

21 २१ जो कोणी नीतिमत्ता आणि दया करतो, त्यास आयुष्य, उन्नती आणि मान मिळेल.

qui sequitur iustitiam et misericordiam inveniet vitam et iustitiam et gloriam

22 २२ सुज्ञ मनुष्य बलवानांच्या नगराविरूद्ध चढतो, आणि तो त्यांच्या संरक्षणाचा आश्रयदुर्ग पाडून टाकतो.

civitatem fortium ascendit sapiens et destruxit robur fiduciae eius

23 २३ जो कोणी आपले तोंड व जीभ सांभाळतो, तो संकटापासून आपला जीव वाचवतो.

qui custodit os suum et linguam suam custodit ab angustiis animam suam

24 २४ गर्विष्ठ व घमेंडखोर मनुष्यास उद्दाम असे नाव आहे. तो गर्वाने उद्धट कृती करतो.

superbus et arrogans vocatur indoctus qui in ira operatur superbiam

25 २५ आळशाची वासना त्यास मारून टाकते; त्याचे हात काम करण्यास नकार देतात.

desideria occidunt pigrum noluerunt enim quicquam manus eius operari

26 २६ तो सर्व दिवस हाव आणि अधिक हाव धरतो, परंतु नीतिमान देतो आणि मागे धरून ठेवत नाही.

tota die concupiscit et desiderat qui autem iustus est tribuet et non cessabit

27 २७ दुर्जनांचे यज्ञार्पण वीट आणणारे असते, तर मग तो यज्ञ दुष्ट हेतूने आणतो ते किती अधिक वीट असे आहे.

hostiae impiorum abominabiles quia offeruntur ex scelere

28 २८ खोटा साक्षीदार नाश पावेल, पण जो कोणी ऐकतो त्याप्रमाणे सर्व वेळ तसे बोलतो.

testis mendax peribit vir oboediens loquitur victoriam

29 २९ दुष्ट मनुष्य आपले मुख धीट करतो, पण सरळ मनुष्य आपल्या मार्गाचा नीट विचार करतो.

vir impius procaciter obfirmat vultum suum qui autem rectus est corrigit viam suam

30 ३० परमेश्वराविरूद्ध शहाणपण, बुद्धि किंवा युक्ती ही मुळीच उभी राहू शकत नाहीत.

non est sapientia non est prudentia non est consilium contra Dominum

31 ३१ लढाईच्या दिवसासाठी घोडा तयार करतात, पण तारण परमेश्वराकडून आहे.

equus paratur ad diem belli Dominus autem salutem tribuet