< मत्तय 15 >
1 १ तेव्हा यरूशलेम शहराहून काही परूशी व नियमशास्त्राचे शिक्षक येशूकडे आले व म्हणाले,
Then the scribes and Pharisees, who are from Jerusalem, come to Jesus, saying,
2 २ “तुमचे शिष्य वाडवडिलांनी घालून दिलेले नियम का पाळत नाहीत? कारण तुमचे शिष्य जेवणापूर्वी हात धूत नाहीत.”
Wherefore do thy disciples transgress the traditions of the elders? for they do not wash their hands when they eat bread.
3 ३ येशूने त्यास उत्तर देऊन म्हटले, “तुम्ही तुमच्या परंपरा चालवण्यासाठी देवाची आज्ञा का मोडता?
And responding He said to them; Wherefore do you also transgress the commandment of God because of your tradition?
4 ४ कारण देवाने सांगितले आहे की, ‘तुझ्या आई-वडीलांचा मान राख आणि जो कोणी आपल्या आई-वडीलांबद्दल वाईट बोलतो, त्यास जिवे मारावे.’
For God commanded saying, Honor thy father and mother: and, He that speaketh evil of father or mother, let him die with death.
5 ५ पण तुम्ही म्हणता, ‘जो कोणी पित्याला किंवा आईला म्हणेल की, मला तुझ्यासाठी जे काही देणे भाग होते, ते मी देवाला अर्पण केले आहे.’
But you say, Whosoever may say to father or mother, It is a gift, whatsoever you may be profited by me; and he shall no longer honor his father or his mother.
6 ६ ते देवाचे नियमशास्त्र मोडीत आहेत की आपल्या वडिलांचा व आईचा सन्मान करू नये. याप्रकारे तुम्ही आपल्या अशा परंपरेने देवाचे वचन रद्द केले आहे.
You made void the commandment of God by your tradition.
7 ७ अहो ढोंग्यानो, तुम्हाविषयी यशया संदेष्ट्याने योग्य सांगितले आहे. तो म्हणतो:
Ye hypocrites, beautifully did Isaiah prophesy concerning you, saying,
8 ८ हे लोक, ओठांनी माझा सन्मान करतात. पण त्यांचे अंतःकरण माझ्यापासून दूर आहे.
This people honor me with their lips, but their heart is far from me.
9 ९ आणि ते मनुष्याचे नियम आपली धर्मतत्त्वे म्हणून शिकवतात आणि व्यर्थच माझी उपासना करतात.”
But in vain they worship me, teaching as doctrines the commandments of men.
10 १० तेव्हा लोकांस आपल्याजवळ बोलावून त्याने म्हटले, “ऐका व समजून घ्या.
And calling the multitude to Him, He said to them, Hear and understand:
11 ११ जे तोंडाद्वारे आत जाते ते मनुष्यास अशुद्ध करीत नाही, पण जे तोंडातून बाहेर निघते तेच मनुष्यास अशुद्ध करते.”
That if which cometh into the mouth does not defile the man; but that which cometh out from the mouth, that defiles the man.
12 १२ नंतर शिष्य जवळ येऊन त्यास म्हणाले, “परूश्यांनी जेव्हा हे ऐकले तेव्हा ते रागावले हे आपणाला कळले काय?”
Then His disciples having come to Him say, Do you not know that the Pharisees hearing your word, were offended?
13 १३ पण त्याने उत्तर देऊन म्हटले, “प्रत्येक रोप जे माझ्या स्वर्गातील पित्याने लावले नाही ते उपटले जाईल.
And He responding said, Every plant which my heavenly Father did not plant, shall be rooted up.
14 १४ त्यांना जाऊ द्या. ते आंधळे वाटाडे आहेत. जर एका आंधळ्याने दुसऱ्या आंधळ्याला वाट दाखवण्याचा प्रयत्न केला तर दोघेही खड्ड्यात पडतील.”
Let them alone: the blind are leaders of the blind: if the blind may lead the blind, both will fall into the ditch.
15 १५ पेत्र म्हणाला, “आमच्यासाठी हा दाखला स्पष्ट करून सांगा.”
Peter responding said to Him, Explain unto us the parable.
16 १६ येशूने त्यांना विचारले, “तुम्ही अजूनही अज्ञानी आहात काय?
And Jesus said, Are you indeed still without understanding?
17 १७ जे काही तोंडात जाते ते सर्व पोटात जाते व मग शौचकूपातून बाहेर टाकले जाते. हे तुम्हास अजून समजत नाही काय?
Do you know that everything entering into the mouth goes into the stomach, and is cast out into excrement?
18 १८ परंतु ज्या गोष्टी तोंडातून बाहेर निघतात त्या अंतःकरणातून येतात व त्याच मनुष्यास अशुद्ध करतात.
But those things going out from the mouth come forth from the heart; and these pollute the man.
19 १९ कारण वाईट विचार, खून, व्यभिचार, जारकर्मे, खोट्या साक्षी, निंदा ही अंतःकरणातून बाहेर निघतात.
For out of the heart proceed evil reasonings, murders, fornications, adulteries, thefts, false testimonies, blasphemies.
20 २० या गोष्टी मनुष्यास अशुद्ध करतात. परंतु न धुतलेल्या हाताने खाण्याने मनुष्य अशुद्ध होत नाही.”
These are the things which defile the man: but to eat bread with unwashed hands does not defile the man.
21 २१ नंतर येशू तेथून निघून सोर व सिदोनाच्या भागात गेला.
And Jesus having come out thence, departed into the regions of Tyre and Sidon.
22 २२ तेव्हा एक कनानी स्त्री त्या भागातून येशूकडे आली. ती स्त्री ओरडून म्हणाली, “प्रभू, दाविदाच्या पुत्रा, माझ्यावर दया करा. माझी मुलगी भूताने फार पिडलेली आहे.”
And behold, a Canaanitish woman having come out from those coasts, cried unto Him saying, Have mercy on me, Lord, thou son of David; my daughter is terribly demonized.
23 २३ पण येशूने तिला एका शब्दानेही उत्तर दिले नाही, तेव्हा त्याच्या शिष्यांनी येऊन त्यास विनंती केली, “तिला पाठवून द्या, कारण ती आमच्या मागे ओरडत येत आहे.”
And He responded to her not a word; and His disciples, having come to Him, asked Him, saying, Send her away; because she cries after us.
24 २४ पण येशूने उत्तर दिले, “मला देवाने फक्त इस्राएलाच्या हरवलेल्या मेंढरांकडे पाठवले आहे.”
And He responding said, I am not sent except to the lost sheep of the house of Israel.
25 २५ मग ती स्त्री पुन्हा येशूकडे आली, ती येशूच्या पाया पडली व म्हणाली, “प्रभूजी, मला मदत करा.”
And having come she continued to worship Him, saying, Lord, assist me.
26 २६ परंतु त्याने म्हटले, “मुलाची भाकर घेऊन कुत्र्यास टाकणे योग्य नाही.”
He responding said, It is not good to take the children's bread and cast it to the little dogs.
27 २७ ती स्त्री म्हणाली, “होय प्रभूजी, परंतु तरीही कुत्रीही आपल्या धन्याच्या मेजावरून पडलेला चूरा खातात.”
And she said, Yea, Lord: for the little dogs eat of the crumbs falling from their master's table.
28 २८ तेव्हा येशूने तिला उत्तर दिले, “मुली, तुझा विश्वास मोठा आहे. तुझ्या इच्छेप्रमाणे तुला प्राप्त होवो.” आणि त्याचवेळी तिची मुलगी बरी झाली.
Then Jesus responding said to her, O woman, great is thy faith; let it be done unto thee as thou dost wish. And her daughter was healed from that hour.
29 २९ नंतर येशू तेथून निघून गालीलच्या सरोवराजवळ आला व येशू डोंगरावर चढून तेथे बसला.
And Jesus having departed thence, came to the Sea of Galilee; and having gone up into the mountain, He was sitting there.
30 ३० मग पुष्कळ लोक त्याच्याकडे आले, त्यांनी आपल्याबरोबर लुळे, पांगळे, आंधळे, बहिरे व इतर अनेक लोकांस आणले होते आणि त्यांनी त्या आजाऱ्यांना येशूच्या पायावर ठेवले. तेव्हा त्याने त्यांना बरे केले.
And many multitudes came to Him, having with them the lame, the blind, the deaf, the maimed, and many others, and laid them down at the feet of Jesus; and He healed them:
31 ३१ मुके बोलू लागले, व्यंग असलेले चांगले झाले, लंगडे चालू लागले, आंधळे पाहू लागले. हे पाहून लोक थक्क झाले आणि त्यांनी इस्राएलाच्या देवाचे गौरव केले.
so that the multitudes were astonished, seeing the dumb speaking, the maimed whole, the lame walking about, and the blind seeing: and they glorified the God of Israel.
32 ३२ मग येशूने आपल्या शिष्यांना आपल्याजवळ बोलावून म्हटले, “मला लोकांचा कळवळा येतो कारण ते आज तीन दिवसांपासून माझ्याबरोबर राहिले आहेत आणि त्यांच्याकडे खायला काही नाही, त्यांना उपाशी पाठवावे अशी माझी इच्छा नाही कारण ते वाटेत कदाचित कासावीस होतील.”
And Jesus calling His disciples to Him, said, I sympathize with the multitude, because already three days abide unto me, and they have nothing which they may eat; I do not wish to send them away fasting, lest they may faint on the road.
33 ३३ शिष्य त्यास म्हणाले, “एवढ्या मोठ्या लोकसमुदायाला तृप्त करावे इतक्या भाकरी या दूर रानात आमच्याजवळ कोठून असणार?”
And His disciples say to Him, Whence is there to us so much bread in the wilderness, as to feed so great a multitude?
34 ३४ तेव्हा येशू म्हणाला, “तुमच्याजवळ किती भाकरी आहेत?” ते म्हणाले, “आमच्याकडे सात भाकरी आहेत व काही लहान मासे आहेत.”
And Jesus says to them; How much bread have ye? And they said, Seven loaves and a few fishes.
35 ३५ मग त्याने लोकांस जमिनीवर बसविण्याची आज्ञा केली.
He having commanded the multitudes to sit down upon the ground,
36 ३६ मग त्या सात भाकरी व मासे घेऊन त्याने देवाचे उपकार मानले व त्या भाकरी मोडल्या व शिष्यांना दिल्या व शिष्यांनी लोकांस दिल्या.
He took the seven loaves and the fishes; having given thanks, He broke them, and gave to His disciples, and the disciples to the multitude.
37 ३७ तेव्हा ते सर्व जेवून तृप्त झाले आणि त्यांनी उरलेल्या तुकड्यांनी भरलेल्या सात टोपल्या गोळा केल्या.
And they all ate, and were filled: and they took up the residue of fragments, seven baskets full.
38 ३८ आणि जेवणारे, स्त्रिया व लेकरे सोडून चार हजार पुरूष होते.
And those eating were about tour thousand men, besides women and children.
39 ३९ मग समुदायास निरोप दिल्यावर तो तारवात बसून मगदानाच्या प्रदेशात गेला.
And having sent away the multitudes, He went into a ship and came into the coasts of Magdala.