< 1 राजे 14 >
1 १ याच सुमारास यराबामाचा पुत्र अबीया आजारी पडला.
At that time Abijah son of Jeroboam was sick,
2 २ तेव्हा यराबाम आपल्या पत्नीला म्हणाला, “तू शिलो येथे जाऊन तिथल्या अहीया या संदेष्ट्याला भेट. मी इस्राएलचा राजा होणार हे भाकित त्यानेच केले होते. तसेच वेष पालटून जा म्हणजे लोक तुला माझी पत्नी म्हणून ओळखणार नाहीत.
and Jeroboam says to his wife, “Now rise and change yourself, and they do not know that you [are the] wife of Jeroboam, and you have gone to Shiloh; behold, Ahijah the prophet [is] there; he spoke to me of [being] king over this people;
3 ३ यराबामाने त्याच्या पत्नीला संदेष्ट्याकडे दहा भाकरी, काही पुऱ्या आणि मधाचा बुधला घेऊन पाठवले. मग आपल्या मुलाबद्दल विचार. अहीया तुला काय ते सांगेल.”
and you have taken in your hand ten loaves, and crumbs, and a bottle of honey, and have gone to him; he declares to you what becomes of the youth.”
4 ४ मग यराबामाने सांगितल्यावरून त्याची पत्नी शिलोला अहीया, या संदेष्ट्याच्या घरी गेली. अहीया खूप वृध्द झाला होता आणि म्हातारपणामुळे त्यास अंधत्वही आले होते.
And the wife of Jeroboam does so, and rises, and goes to Shiloh, and enters the house of Ahijah, and Ahijah is not able to see, for his eyes have stood because of his age.
5 ५ पण परमेश्वराने त्यास सूचना केली, “यराबामाची पत्नी आपल्या मुलाबद्दल विचारायला तुझ्याकडे येत आहे. तिचा पुत्र फार आजारी आहे. मग अहीयाने तिला काय सांगायचे तेही परमेश्वराने त्यास सांगितले. यराबामाची पत्नी अहीयाच्या घरी आली. लोकांस कळू नये म्हणून तिने वेष पालटला होता.”
And YHWH said to Ahijah, “Behold, the wife of Jeroboam is coming to seek a word from you concerning her son, for he is sick; thus and thus you speak to her, and it comes to pass at her coming in, that she is making herself strange.”
6 ६ अहीयाला दारात तिची चाहूल लागली तेव्हा तो म्हणाला, “यराबामाची पत्नी ना तू? आत ये आपण कोण ते लोकांनी ओळखू नये म्हणून का धडपड करतेस? मला एक वाईट गोष्ट तुझ्या कानावर घालायची आहे.
And it comes to pass, at Ahijah’s hearing the sound of her feet [as] she came to the opening, that he says, “Come in, wife of Jeroboam, why is this [that] you are making yourself strange? And I am sent to you [with] a sharp thing.
7 ७ परत जाशील तेव्हा इस्राएलाचा परमेश्वर देव काय म्हणतो ते यराबामाला सांग. परमेश्वर म्हणतो, ‘अरे यराबाम, इस्राएलाच्या सर्व प्रजेतून मी तुझी निवड केली. तुझ्या हाती त्यांची सत्ता सोपवली.
Go, say to Jeroboam, Thus said YHWH, God of Israel: Because that I have made you high out of the midst of the people, and appoint you leader over my people Israel,
8 ८ यापूर्वी इस्राएलावर दाविदाच्या घराण्याचे राज्य होते. पण त्यांच्या हातून ते काढून घेऊन मी तुला राजा केले. पण माझा सेवक दावीद याच्यासारखा तू निघाला नाहीस, तो नेहमी माझ्या आज्ञेप्रमाणे वागत असे. मन: पूर्वक मलाच अनुसरत असे. तो योग्य असलेल्या गोष्टी तो करीत असे.
and tear the kingdom from the house of David, and give it to you—and you have not been as My servant David who kept My commands, and who walked after Me with all his heart, to only do that which [is] right in My eyes,
9 ९ पण तुझ्या हस्ते अनेक पातके घडली आहेत. तुझ्या आधीच्या कोणत्याही सत्ताधीशापेक्षा ती अधिक गंभीर आहेत. माझा मार्ग तू केव्हाच सोडून दिला आहेस. तू इतर देवदेवतांच्या मूर्ती केल्यास याचा मला खूप राग आला आहे.
and you do evil above all who have been before you, and go, and make other gods and molten images for yourself to provoke Me to anger, and you have cast Me behind your back—
10 १० तेव्हा यराबाम, तुझ्या घरात मी आता संकट निर्माण करीन. तुझ्या घरातील सर्व पुरुषांचा मी वध करीन. मग तो इस्राएलात बंदीत असो की मोकळा जसे आगीत शेण काहीही शिल्लक राहत नाही त्याप्रमाणे मी तुझ्या घराण्याचा समूळ नाश करीन.
therefore, behold, I am bringing calamity to the house of Jeroboam, and have cut off to Jeroboam those sitting on the wall—shut up and left—in Israel, and have put away the posterity of the house of Jeroboam, as one puts away the dung until its consumption;
11 ११ यराबामाच्या घरातल्या ज्याला नगरात मरण येईल त्यास कुत्री खातील आणि शेतात, रानावनात मरणारा पक्ष्यांचे भक्ष्य होईल. परमेश्वर हे बोलला आहे.
the dogs eat him who dies of Jeroboam in a city, and birds of the heavens eat him who dies in a field, for YHWH has spoken.
12 १२ अहीया संदेष्टा यराबामाच्या पत्नीशी बोलत राहीला. त्याने तिला सांगितले, आता तू घरी परत जा. तू नगरात शिरल्याबरोबर तुझा पुत्र मरणार आहे.
And you, rise, go to your house; in the going in of your feet to the city, the boy has died;
13 १३ सर्व इस्राएल लोक त्याच्यासाठी शोक करतील आणि त्याचे दफन करतील. ज्याला रीतसर मुठमाती मिळेल असा, यराबामाच्या घराण्यातला हाच राहील. कारण फक्त त्याच्याठायीच इस्राएलचा देव परमेश्वर याला काहीसा चांगूलपणा दिसून आला आहे.
and all Israel has mourned for him, and buried him, for this one—by himself—of Jeroboam comes to a grave, because there has been found in him a good thing toward YHWH, God of Israel, in the house of Jeroboam.
14 १४ परमेश्वर इस्राएलावर नवीन राजा नेमील. तो यराबामाच्या कुळाचा सर्वनाश करील. हे सगळे लवकरच घडेल.
And YHWH has raised up for Himself a king over Israel who cuts off the house of Jeroboam this day—and what? Even now!
15 १५ मग परमेश्वर इस्राएलाला चांगला तडाखा देईल. इस्राएल लोक त्याने भयभीत होतील. पाण्यातल्या गवतासारखे कापतील. इस्राएलाच्या पूर्वजांना परमेश्वराने ही चांगली भूमी दिली. तिच्यातून या लोकांस उपटून परमेश्वर त्यांना युफ्रटिस नदीपलीकडे विखरुन टाकील. परमेश्वर आता त्यांच्यावर भयंकर संतापलेला आहे, म्हणून तो असे करील. अशेरा मूर्ती त्यांनी उभारली याचा त्यास संताप आला.
And YHWH has struck Israel as the reed is moved by the waters, and has plucked Israel from off this good ground that He gave to their fathers, and scattered them beyond the River, because that they made their Asherim, provoking YHWH to anger;
16 १६ आधी यराबामाच्या हातून पाप घडले. मग त्याने इस्राएल लोकांस पापाला उद्युक्त केले. तेव्हा परमेश्वर त्यांना पराभूत करील.”
and He gives up Israel because of the sins of Jeroboam that he sinned, and that he caused Israel to sin.”
17 १७ यराबामाची पत्नी तिरसा येथे परतली. तिने घरात पाऊल टाकताक्षणीच तिचा पुत्र मेला.
And the wife of Jeroboam rises, and goes, and comes to Tirzah; she has come to the threshold of the house, and the youth dies;
18 १८ सर्व इस्राएल लोकांस त्याच्या मृत्यूचे दु: ख झाले. त्यांनी त्याचे दफन केले. या गोष्टी परमेश्वरच्या भाकिताप्रमाणेच घडल्या. हे वर्तवण्यासाठी त्याने त्याचा सेवक अहीया या संदेष्ट्याची योजना केली होती.
and they bury him, and all Israel mourns for him, according to the word of YHWH that he spoke by the hand of His servant Ahijah the prophet.
19 १९ राजा यराबामाने आणखीही बऱ्याच गोष्टी केल्या; लढाया केल्या, लोकांवर तो राज्य करत राहिला. इस्राएलाच्या राजांचा इतिहास या ग्रंथात, त्याने जे जे केले त्याची नोंद आहे.
And the rest of the matters of Jeroboam, how he fought, and how he reigned, behold, they are written on the scroll of the Chronicles of the Kings of Israel.
20 २० यराबाम बावीस वर्षे तो राजा म्हणून सत्तेवर होता. नंतर तो मृत्यू पावला आणि आपल्या पूर्वजांबरोबर त्याचे दफन झाले. त्याचा पुत्र नादाब त्यानंतर सत्तेवर आला.
And the days that Jeroboam reigned [are] twenty-two years, and he lies with his fathers, and his son Nadab reigns in his stead.
21 २१ शलमोनाचा पुत्र रहबाम यहूदाचा राजा झाला, तेव्हा तो एक्केचाळीस वर्षाचा होता. यरूशलेमेमध्ये त्याने सतरा वर्षे राज्य केले. परमेश्वराने स्वत: च्या सन्मानासाठी सर्व वंशातून या नगराची निवड केली होती. इस्राएलातील इतर नगरामधून त्याने हेच निवडले होते. रहबामाच्या आईचे नाव नामा, ती अम्मोनी होती.
And Rehoboam son of Solomon has reigned in Judah; Rehoboam [is] a son of forty-one years in his reigning, and he has reigned seventeen years in Jerusalem, the city that YHWH chose to set His Name there, out of all the tribes of Israel, and the name of his mother [is] Naamah the Ammonitess.
22 २२ यहूदाच्या लोकांच्या हातूनही अपराध घडले याप्रकारे परमेश्वराने जे करु नका म्हणून सांगितले ते त्यांनी केले. परमेश्वराचा कोप होईल, अशा चुका त्यांच्या हातून होतच राहिल्या. त्यांच्या पूर्वजांच्या पापांपेक्षाही त्यांची पापे वाईट होती.
And Judah does evil in the eyes of YHWH, and they make Him zealous above all that their fathers did by their sins that they have sinned.
23 २३ या लोकांनी उंचवटयांवर देऊळे, दगडी स्मारके आणि स्तंभ उभारले. परकीय दैवतासाठी हे सारे होते. प्रत्येक टेकडीवर आणि हिरव्यागार वृक्षाखाली त्यांनी हे केले व अशेरा मूर्ती स्थापिल्या.
And they build—they also—for themselves high places, and standing-pillars, and Asherim, on every high height, and under every green tree;
24 २४ परमेश्वराच्या पूजेचा एक भाग म्हणून लैंगिक उपभोगासाठी शरीरविक्रय करणारेही पुरुष वेश्या त्या देशात होते. अशी अनेक दुष्कृत्ये यहूदाच्या लोकांनी केली. या प्रदेशात यापूर्वी जे लोक राहत असत तेही अशाच गोष्टी करत. म्हणून देवाने त्यांच्याकडून तो प्रदेश काढून घेऊन इस्राएलाच्या लोकांस दिला होता.
and a whoremonger has also been in the land; they have done according to all the abominations of the nations that YHWH dispossessed from the presence of the sons of Israel.
25 २५ रहबामाच्या कारकिर्दीचे पाचवे वर्ष चालू असताना मिसरचा राजा शिशक याने यरूशलेमेवर स्वारी केली.
And it comes to pass, in the fifth year of King Rehoboam, Shishak king of Egypt has gone up against Jerusalem,
26 २६ त्याने परमेश्वराच्या मंदिरातील आणि महालातील खजिना लुटला. अरामाचा राजा हददेजर याच्या सैनिकांकडून ज्या शलमोनाने सोन्याच्या ढाली आणल्या होत्या, त्याही त्याने पळवल्या. दाविदाने त्या यरूशलेमेमध्ये ठेवल्या होत्या. सोन्याच्या सगळ्या ढाली त्याने नेल्या.
and he takes the treasures of the house of YHWH, and the treasures of the house of the king, indeed, he has taken the whole; and he takes all the shields of gold that Solomon made.
27 २७ मग रहबाम राजाने त्यांच्या ऐवजी दुसऱ्या ढाली केल्या, पण या मात्र पितळी होत्या, सोन्याच्या नव्हत्या. महालाच्या दरवाजावर रखवाली करणाऱ्यांना त्याने त्या दिल्या.
And King Rehoboam makes shields of bronze in their stead, and has made [them] a charge on the hand of the heads of the runners, those keeping the opening of the house of the king,
28 २८ राजा परमेश्वराच्या मंदिरात जात असे तेव्हा प्रत्येक वेळी हे शिपाई बरोबर असत. ते या ढाली वाहात आणि काम झाल्यावर त्या ढाली ते परत आपल्या ठाण्यात भिंतीवर लटकावून ठेवत.
and it comes to pass, from the going in of the king to the house of YHWH, the runners carry them, and have brought them back to the chamber of the runners.
29 २९ यहूदाच्या राजांचा इतिहास या ग्रंथात राजा रहबामाच्या सर्व गोष्टींची नोंद आहे.
And the rest of the matters of Rehoboam and all that he did, are they not written on the scroll of the Chronicles of the Kings of Judah?
30 ३० रहबाम यराबाम यांचे परस्परांत अखंड युध्द चाललेले होते.
And there has been war between Rehoboam and Jeroboam [for] all the days;
31 ३१ रहबाम मेला आणि त्याचे त्याच्या पूर्वजांबरोबर दफन झाले. दावीद नगरात त्यास पुरले. (याची आई नामा ती अम्मोनी होती) रहबामाचा पुत्र अबीयाम नंतर राज्यावर आला.
and Rehoboam lies with his fathers, and is buried with his fathers in the City of David, and the name of his mother [is] Naamah the Ammonitess, and his son Abijam reigns in his stead.