< Whakatauki 18 >
1 Ko te tangata tu ke, e whai ana i ta tona ake hiahia, e ngangau ana ki nga whakaaro totika katoa.
Los egoístas solo se complacen a sí mismos. Atacan todo lo que procede de la inteligencia.
2 Kahore o te whakaarokore ahuareka ki te matauranga; engari kia whakakitea e ia tona ngakau.
A los necios no les importa entender, sino solo expresar sus opiniones.
3 I te taenga mai o te tangata kino ka tae mai ano te whakahawea, me te tawai hei hoa mo te whakama.
Con la maldad viene el desprecio, y con la deshonra viene la desgracia.
4 He wai hohonu nga kupu a te mangai o te tangata; he awa e rere ana te puna o te whakaaro nui.
Las palabras de las personas pueden ser profundas como las aguas; como una corriente que brota y es la fuente de la sabiduría.
5 Ehara i te mea pai te whakapai ki te kanohi o te tangata kino, te whakapeau ke ranei i ta te tangata tika ina whakawa.
No es correcto mostrar preferencia con el culpable y privar al inocente de la justicia.
6 E uru ana nga ngutu o te whakaarokore ki te totohe, e karanga ana tona mangai ki nga whiu.
Las palabras de los necios los meten en problemas, como si pidieran a gritos una paliza.
7 Hei hunga ano mona te mangai o te whakaarokore; a ko ona ngutu hei rore mo tona wairua.
Los necios caen por sus propias palabras. Sus propias palabras los enredan en una trampa.
8 Ano he kai reka nga kupu a te kawe korero; tae tonu iho ki nga wahi o roto rawa o te kopu.
Escuchar chismes es como comer bocados de tu comida favorita. Llegan hasta lo más profundo.
9 Ko te tangata ano hoki e mangere ana ki tana mahi, hei teina ia ki te tangata maumau.
La pereza y la destrucción son hermanos.
10 Hei pourewa kaha te ingoa o Ihowa; rere ana te tangata tika ki reira, a ora ake.
El Señor es una torre protectora para los justos, bajo la cual pueden estar seguros.
11 Ko nga rawa o te tangata taonga hei pa kaha mona, hei pa tiketike ki tona whakaaro.
Los ricos ven la riqueza como una ciudad fortificada. Es como un muro alto en su imaginación.
12 I mua ake o te whakangaromanga ka whakakake te ngakau o te tangata; i mua ake ano hoki o te honore ko te ngakau papaku.
El orgullo conduce a la destrucción. La humildad precede a la honra.
13 Ko te tangata e whakahoki kupu ana i te mea kahore ano ia i rongo noa, he mahi wairangi tera nana, he hanga whakama.
Responder antes de escuchar es estupidez y vergüenza.
14 E whakamanawanui te wairua o te tangata ki tona mate; tena ko te wairua maru, ko wai e kaha ki tera?
Con un espíritu valiente podrás combatir la enfermedad, pero si tu espíritu está quebrantado, será imposible soportarla.
15 Ka whiwhi te ngakau o te tangata matau ki te mohio; e rapu ana hoki te taringa o nga whakaaro nui ki te mohio.
Una mente inteligente adquiere conocimiento; los sabios están prestos para escuchar el conocimiento.
16 Ma te mea tuku noa a te tangata ka watea ai he wahi mona, ka kawea hoki ia e tera ki te aroaro o nga tangata nunui.
Un don abrirá puertas para ti, y te llevará a la presencia de personas importantes.
17 Ko te tangata nana te kupu tuatahi i te whakawa me te mea kei a ia te tika; na ka haere mai tona hoa, kei te rapu i te tikanga o tana.
La primera persona en alegar un caso estará en lo correcto hasta que alguien llegue a examinarlos.
18 Ma te rota e mutu ai nga tautohe, a ko tera hei tauarai i waenganui o te hunga kaha.
Entre los poderosos echar suertes puede acabar una disputa y mostrar la decisión correcta.
19 Ko te tuakana, teina ranei, i whakatakariritia, pakeke atu i te pa kaha: a ko aua tu ngangare me he tutaki tatau no te whare rangatira.
Un hermano a quien has ofendido será más difícil de reconquistar que una ciudad fortificada. Las peleas separan a las personas como barras en las puertas de un castillo.
20 Ka ki te kopu o te tangata i nga hua o tona mangai, ka makona ia i nga hua o ona ngutu.
Asegúrate de estar en paz con lo que dices, porque siempre tendrás que vivir con tus palabras.
21 Ko te mate, ko te ora kei te arero: ko te hunga e aroha ana ki tera ka kai i ona hua.
Tus palabras tienen el poder de traer vida o muerte; aquellos que disfrutan hablar mucho tendrán que vivir con las consecuencias.
22 Ko te tangata kua kite i te wahine mana, kua kite i te mea pai, kua whiwhi hoki ki ta Ihowa whakapai.
Si encuentras una esposa has hallado un bien, y serás bendecido por el Señor.
23 He inoi ta te rawakore hanga; he taikaha ia te whakahoki a te tangata taonga.
Los pobres ruegan por misericordia, pero los ricos responden con dureza.
24 Ko te tangata tini nga hoa aroha e whai ana i te he mona; tera ano ia te hoa aroha, nui atu i to te tuakana, i to te teina, tona piri mai.
Algunos amigos te abandonarán, pero hay un amigo que estará más cercano que un hermano.