< Whakatauki 13 >

1 Ko te tama whakaaro nui ka rongo ki ta tona papa ako: ko te tangata whakahi ia e kore e rongo ki te riri.
Un hijo sabio escucha la instrucción de su padre, pero un burlón no escucha la reprimenda.
2 E kai te tangata i te pai i te hua o tona mangai: ka kai ia te wairua o te hunga wanoke i te tutu.
Por el fruto de sus labios, el hombre disfruta de las cosas buenas, pero los infieles ansían la violencia.
3 Ko te tangata e tiaki ana i tona mangai e pupuri ana i tona ora: ko te tangata ia e hamama nui ana ona ngutu, ko te whakangaromanga mona.
El que guarda su boca guarda su alma. El que abre mucho los labios se arruina.
4 E hiahia ana te wairua o te tangata mangere, a kahore he mea mana: ka meinga ia kia momona te wairua o te hunga uaua.
El alma del perezoso desea y no tiene nada, pero el deseo de los diligentes será plenamente satisfecho.
5 E kino ana te tangata tika ki te korero teka: he mea whakarihariha ia te tangata kino, a whakama noa iho.
El hombre justo odia la mentira, pero un hombre malvado trae vergüenza y desgracia.
6 Ko te tika hei kaitiaki mo te tangata e tapatahi ana te ara: ka whakataka ano te tangata kino e te hara.
La justicia guarda el camino de la integridad, pero la maldad derriba al pecador.
7 Tera tetahi kei te amene taonga mona, heoi kahore rawa he mea i a ia: tera tetahi kei te whakarawakore i a ia, heoi nui atu ona rawa.
Hay quienes pretenden ser ricos, pero no tienen nada. Hay algunos que fingen ser pobres, pero tienen grandes riquezas.
8 Ko nga utu mo te tangata kia ora, ko ona rawa: tena ko te rawakore, e kore e rongo i te riri.
El rescate de la vida de un hombre es su riqueza, pero los pobres no escuchan las amenazas.
9 E koa ana te marama o te hunga tika: ka keto ia te rama o te hunga kino.
La luz de los justos brilla con fuerza, pero la lámpara de los malvados se apaga.
10 He totohe anake i ahu mai i te whakapehapeha: he whakaaro nui ia kei te hunga i nga kupu tika.
La soberbia sólo genera peleas, pero la sabiduría está en las personas que aceptan los consejos.
11 Ko nga taonga i puta mai i te whakamanamana ka iti haere: ko ta te tangata i whakaemi ai, he mea mahi, ka tupu haere.
La riqueza obtenida de forma deshonesta se desvanece, pero el que recoge a mano lo hace crecer.
12 He manako taringa roa, he patu ngakau: ka tae te koronga, ko te rakau ia o te ora.
La esperanza postergada enferma el corazón, pero cuando el anhelo se cumple, es un árbol de la vida.
13 Ko te tangata e whakahawea ana ki te kupu, ka ngaro i a ia ano; ko te tangata ia e wehi ana i te whakahau, ka whiwhi ki te utu.
Quien desprecia la instrucción lo pagará, pero el que respeta una orden será recompensado.
14 Ko te ture o te hunga whakaaro nui, he puna no te ora, e puta ai i nga reti o te mate.
La enseñanza de los sabios es un manantial de vida, para alejarse de las trampas de la muerte.
15 Ko to te ngarahu pai he homai atawhai; he taikaha ia te ara o te hunga nanakia.
El buen entendimiento gana el favor, pero el camino de los infieles es duro.
16 He mahi mohio ta te tangata tupato; ko ta te wairangi he hora i te kuwaretanga.
Todo hombre prudente actúa desde el conocimiento, pero un tonto expone la locura.
17 Ka hinga te karere kino ki te kino; ko te karere pono ia, ano he rongoa.
Un mensajero malvado cae en problemas, pero un enviado de confianza consigue la curación.
18 Ko te tangata kahore e pai ki te papaki, mana te rawakore, te whakama; engari ko te tangata e whai mahara ana ki te ako, ka whakahonoretia.
La pobreza y la vergüenza llegan al que rechaza la disciplina, pero el que hace caso a la corrección será honrado.
19 Ko te hiahia kua rite, he reka ki te wairua: he whakarihariha ia ki nga kuware te whakarere i te kino.
El anhelo cumplido es dulce para el alma, pero los tontos detestan apartarse del mal.
20 Haere i te taha o te hunga whakaaro nui, a ka whai whakaaro koe: ko te takahoa ia o nga kuware, ka mamae.
El que camina con los sabios se hace sabio, pero el compañero de los tontos sufre daños.
21 Ka whai te kino i te hunga hara; ko te utu ia ki te hunga tika, he pai.
La desgracia persigue a los pecadores, pero la prosperidad recompensa a los justos.
22 He whakarerenga iho ta te tangata pai mo nga tamariki a nga tamariki; kei te rongoa mo te tangata tika nga taonga o te tangata hara.
Un buen hombre deja una herencia a los hijos de sus hijos, pero la riqueza del pecador se almacena para el justo.
23 He nui te kai kei te ngakinga a nga rawakore; tera ia te mea e ngaro ana i te kore o te tikanga pai.
En los campos de los pobres hay abundancia de alimentos, pero la injusticia la barre.
24 Ko te tangata e kaiponu ana i tana whiu, e kino ana ia ki tana tama; ko te tangata ia e aroha ana ki a ia, ka papaki wawe i a ia.
El que ahorra la vara odia a su hijo, pero quien lo ama tiene cuidado de disciplinarlo.
25 Kai ana te tangata tika, makona ana tona wairua; ka hapa ia te kopu o te tangata kino.
El justo come para satisfacer su alma, pero el vientre de los malvados pasa hambre.

< Whakatauki 13 >