Proverbiorum 19
1 Melior est pauper, qui ambulat in simplicitate sua, quam dives torquens labia sua, et insipiens.
Lepszy jest ubogi, który postępuje uczciwie, niż człowiek o przewrotnych wargach, który jest głupcem.
2 Ubi non est scientia animae, non est bonum: et qui festinus est pedibus, offendet.
Nie jest też dobrze, by dusza nie miała wiedzy, a kto jest prędkich nóg, grzeszy.
3 Stultitia hominis supplantat gressus eius: et contra Deum fervet animo suo.
Głupota człowieka wypacza jego drogę, a jego serce zapala się gniewem przeciwko PANU.
4 Divitiae addunt amicos plurimos: a paupere autem et hi, quos habuit, separantur.
Bogactwo przyciąga wielu przyjaciół, ale ubogi zostaje odłączony od przyjaciela.
5 Testis falsus non erit impunitus: et qui mendacia loquitur, non effugiet.
Fałszywy świadek nie uniknie kary, a [kto] mówi kłamstwa, nie ujdzie.
6 Multi colunt personam potentis, et amici sunt dona tribuentis.
Wielu uprasza o przychylność dostojnika i każdy jest przyjacielem człowieka hojnego.
7 Fratres hominis pauperis oderunt eum: insuper et amici procul recesserunt ab eo. Qui tantum verba sectatur, nihil habebit:
Wszyscy bracia ubogiego nienawidzą go, tym bardziej oddalają się od niego [jego] przyjaciele; ściga ich słowami, ale ich nie ma.
8 qui autem possessor est mentis, diligit animam suam, et custos prudentiae inveniet bona.
Kto zdobywa rozum, miłuje swoją duszę, a [kto] strzeże roztropności, znajdzie dobro.
9 Falsus testis non erit impunitus: et qui loquitur mendacia, peribit.
Fałszywy świadek nie uniknie kary, a kto mówi kłamstwa, zginie.
10 Non decent stultum deliciae: nec servum dominari principibus.
Głupiemu nie przystoi życie w rozkoszach, tym mniej słudze panować nad książętami.
11 Doctrina viri per patientiam noscitur: et gloria eius est iniqua praetergredi.
Roztropność człowieka powściąga jego gniew, a jego chwałą [jest] darować wykroczenie.
12 Sicut fremitus leonis, ita et regis ira: et sicut ros super herbam, ita et hilaritas eius.
Gniew króla jest jak ryk lwa, a jego przychylność jak rosa na trawie.
13 Dolor patris, filius stultus: et tecta iugiter perstillantia, litigiosa mulier.
Głupi syn jest utrapieniem dla swego ojca, a kłótliwa żona jest jak nieustanne kapanie z dachu.
14 Domus, et divitiae dantur a parentibus: a Domino autem proprie uxor prudens.
Dom i bogactwo [są] dziedzictwem po ojcach, ale roztropna żona jest od PANA.
15 Pigredo immittit soporem, et anima dissoluta esuriet.
Lenistwo pogrąża w twardym śnie, a leniwa dusza będzie cierpieć głód.
16 Qui custodit mandatum, custodit animam suam: qui autem negligit viam suam, mortificabitur.
Kto przestrzega przykazania, zachowuje swoją duszę, [ale] kto gardzi swymi drogami, zginie.
17 Foeneratur Domino qui miseretur pauperis: et vicissitudinem suam reddet ei.
Kto lituje się nad ubogim, pożycza PANU, a on mu odpłaci za jego dobrodziejstwo.
18 Erudi filium tuum, ne desperes: ad interfectionem autem eius ne ponas animam tuam.
Karz swego syna, dopóki jest nadzieja, i niech twoja dusza mu nie pobłaża z powodu jego płaczu.
19 Qui impatiens est, sustinebit damnum: et cum rapuerit, aliud apponet.
[Człowiek] wielkiego gniewu poniesie karę, a jeśli [go] uwolnisz, znowu będziesz musiał [to zrobić].
20 Audi consilium, et suscipe disciplinam, ut sis sapiens in novissimis tuis.
Posłuchaj rady i przyjmij pouczenie, abyś był mądry u kresu swych dni.
21 Multae cogitationes in corde viri: voluntas autem Domini permanebit.
Wiele jest zamysłów w sercu człowieka, ale rada PANA się ostoi.
22 Homo indigens misericors est: et melior est pauper quam vir mendax.
Pragnienie człowieka to jego dobroczynność i lepszy jest ubogi niż kłamca.
23 Timor Domini ad vitam: et in plenitudine commorabitur, absque visitatione pessimi.
Bojaźń PANA [prowadzi] do życia, a kto ją ma, spocznie syty i nie nawiedzi go zło.
24 Abscondit piger manum suam sub ascella, nec ad os suum applicat eam.
Leniwy kryje swą rękę pod pachę i do ust jej nie podnosi.
25 Pestilente flagellato stultus sapientior erit: si autem corripueris sapientem, intelliget disciplinam.
Uderz szydercę, a prosty będzie roztropniejszy; strofuj rozumnego, a pojmie wiedzę.
26 Qui affligit patrem, et fugit matrem, ignominiosus est et infelix.
Kto trwoni [dobra] ojca i wypędza matkę, ten jest synem, który przynosi wstyd i hańbę.
27 Non cesses fili audire doctrinam, nec ignores sermones scientiae.
Synu mój, przestań słuchać pouczeń, które cię odwodzą od słów rozumnych.
28 Testis iniquus deridet iudicium: et os impiorum devorat iniquitatem.
Nikczemny świadek naśmiewa się z sądu, a usta niegodziwych pożerają nieprawość.
29 Parata sunt derisoribus iudicia: et mallei percutientes stultorum corporibus.
Sądy są przygotowane dla szyderców, a razy na grzbiet głupców.
